Flawil
| Flawil | |||
|---|---|---|---|
| Suitzako udalerria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu |  Suitza | ||
| Suitzako kantonamendua |  Sankt Gallen kantonamendua | ||
| Constituency of the canton of St. Gallen | Wil barrutia | ||
| Izen ofiziala | Flawil | ||
| Posta kodea | 9230 | ||
| Udalerri kodea | 3402 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 47°24′19″N 9°11′52″E / 47.40532°N 9.19771°E | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 11.51 km² | ||
| Altuera | 610 m eta 684 m | ||
| Mugakideak | Degersheim, Herisau, Oberbüren, Gossau (SG) eta Oberuzwil | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 10.520 (2018ko abenduaren 31) −31 (2017) | ||
| Dentsitatea | 913,99 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Telefono aurrizkia | 071 | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||
| Hiri senidetuak | Isny im Allgäu | ||
| Matrikula | SG | ||
| Hizkuntza ofiziala | aleman | ||
| flawil.ch | |||
Flawil —ekialdeko tokiko aleman dialektoan: Flòòwiil— Suitzako ipar-ekialdeko udalerri bat da. Sankt Gallen kantonamenduan dago, Wil barrutia barrutian. 2018an 10,520 biztanle zituen, 11,51 kilometro koadro ditu eta flawilgo biztanleria dentsitatea 919,0 / km2 da.[1] Untertoggenburg eskualdeko erdigunea da. Flawileko alkatea Elmar Metzger da.[2]
Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Honako udalerri hauekin egiten du muga: Iparraldean Oberbüren udalerriarekin mugatzen du, ekialdean Gossau eta Herisauekin, hegoaldean Degersheimekin eta mendebaldean Oberuzwilekin.
Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Flawilek tren geltoki bat dauka, eta ordu erdiko iraupen luzeko tren-zerbitzua du Zürich eta St.Gallen noranzkoan. Bidaiak ordubete behar ditu Zurichera eta 15 minutu San Galenera (2008tik aurrera). Gainera, tokiko aldiriko trenak daude.
A1 autobide nazionalerako hurrengo sarbidea ondoko Gossau eta Uzwil herrietan dago.
Udaletxe Zaharreko eraikina alemana: Burgauko Altes Rathaus eta Hirschen hotel-jatetxea alemanez: Oberglatt-eko Gasthof Hirschen Suitzako garrantzi nazionalaren ondare gisa daude zerrendatuta.
Burgau, Raaschberg eta Oberglatt herrixkak Suitzako Ondare Ondareen Inbentarioan izendatuta daude. Hartz zuloa duten lingote etxe tradizionalak daude flawilen.
Flawilek kirolerako instalazio nahikotxo ditu.
| urtea | Populazioa |
|---|---|
| 1837 | 2.233 |
| 1850 | 2.664 |
| 1890 | 4.878 |
| 1900 | 4.873 |
| 1950 | 6.502 |
| 2000 | 9.320 |
| 2016 | 10.505 |
| 2022 | 10.523 |
Osasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
St. Gallen-Rorschach-Flawil ospitale eskualdeko hiru ospitaleetako bat Flawilen dago.[3]
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Flawil 858an aipatzen da lehen aldiz Flawilare marcho bezala. Gutxi gorabehera aro berean inguruko hainbat herrixka ere aipatu ziren: Alterswil 858an aipatu zuten lehen aldiz Altiricheswilae izenarekin, Oberglatt 731n Villa Clata izenarekin eta 1316an Obren Glat, eta Burgau 964an Purchouva izenarekin.
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kontseilua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalbatza zazpi lagunek osatzen dute: 2 FDP, 2 CVP, 1 SP, 1 San Galo ekologista liberala eta 1 independente.Ez dago udal parlamenturik, baina bada urtean bitan biltzen den herritarren batzarra.
Hauteskunde nazionalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2019ko Suitzako Legebiltzarrerako hauteskundeetan, Flawileko hautesleen proportzioa izan zen: SVP % 26,2, CVP % 18,6, FDP % 17,5, SP % 14,5, Berdeak % 11,5, glp % 6,7, EVP % 1,7, BDP % 1,02, % EDU.
Armarria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1915eko irailaren 7an, Wilhelm Weiss, tokiko historiaren eta aberriaren segurtasunaren aldeko kanpaina egin zuen margolari maisuak, Flawilgo udal armarriaren zirriborroa aurkeztu zuen.
Txantiloi gisa Gielen armarria erabili zuen, gurutze zatitua, zilarrezko koadrodun ezkutua goiko aldean eta gorria eta zilarrezkoa behean. Haren gainean zilarrezko spangenhelm bat zegoen, urrezko koroa eta paumaren isats batekin koroatuta. Gielen armarriko koadrodun eremuaren esanahia ezezaguna da gaur egun.
1915eko urriaren 19an, armarria Flawili eman zion ofizialki Leopoldo Austriako dukeak. Max Gmür historialariaren aholkuari jarraiki, kaskoa aristokraziaren seinale gisa baztertu behar da Egger grabatzaileak exekutatu zuenean. Aldatutako armarria, orduan horma-koroa erakusten zuena, 1916ko irailaren 19an zegoen eskuragarri. San Galo kantonamenduko Udal Armarriaren Batzordeak behin betiko onartu zuen 1938ko abenduaren 6an, kaskorik eta horma-koroarik gabe.
Blasoia: urrezko ezkutuaren buruaren azpian zilarrezko eta gorrizko zazpi ilara bertikaletara.[4]
Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tokiko ekonomia industrian oinarritu zen biziki, eta beherantz joan da, ordea. Bereziki ezaguna da Suitzako txokolatea ekoizteagatik, bereziki Maestrani, Munz eta Minor markak. Industria-enpresa gehiago: FLAWA AG, kotoizko artilezko produktuak eta benda materialak ekoizten dituena, SFS intec AG, marrazketa sakonean eta inpaktuaren estrusioan espezializatua, eta BÜCHI Laborategiko Ekipamendua.
2007an, Flawilek %2,69ko langabezia-tasa zuen. 2005ean, lehen sektore ekonomikoan 113 pertsona zeuden okupatuta eta sektore horretan diharduten 44 enpresa inguru. Bigarren sektorean 1.705 pertsonak lan egiten dute eta sektore horretan 104 negozio daude. Hirugarren sektorean 1.896 pertsona ari dira lanean, eta sektore horretan 276 negozio daude.
2009ko urrian batez besteko langabezia-tasa %4,7koa zen Udalerrian 428 negozio zeuden eta horietatik 111 ekonomiaren bigarren sektorean aritzen ziren eta 278 hirugarrenean.
2000. urtean 2.199 biztanle zeuden udalerrian lan egiten zutenak, 2.571 bizilagunek Flawiletik kanpo lan egiten zuten bitartean eta 1.648 lagunek udalerrira joaten ziren lan bila.
Negozioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Trafikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Flawilek tren geltoki bat dauka SBB ibilbidean, St. Gallen-Winterthur trenbide-linean. Bi noranzkoetan hiru konexio azkar daude orduro.
Flawil kantonamenduko 8 zenbakiko errepidean dago (430 errepide nagusia) Gossau eta Wil artean. 54. zenbakiko kantonamenduko errepidea, Niederuzwilera doana, 8. kantonamenduko errepidean hasten da Flawil mendebaldeko Maestraniko biribilgunean. A1rako konexioak bermatuta daude bai Gossaun, bai Niederuzwilen (Oberbüren-Uzwil irteera). Obertoggenburgeko 16 errepide nagusiarekin lotura 10 zenbakiko kantonamenduko errepideak ematen du (431 errepide nagusia), hau ere Maestraniko biribilgunean hasi eta Lütisburgera doana.
Industria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Maestrani Schweizer Schokoladen AG txokolatearen Maestrani, Munz eta Minor markak hemen ekoizten eta saltzen dira.
Flawil-en egoitza duten beste enpresa batzuk hauek dira:
FLAWA AG (gaur egun U.S. Cotton-en parte da) benda eta kotoi produktuak fabrikatzen dituena,
SFS intec AG, marrazketa eta estrusio teknologian espezializatuta dagoena,
BUCHI Laborategiko Ekipamendua, laborategiko teknologiarako gailuak fabrikatzen dituena,
LÜDI SWISS AG, analisiaren arloan kontsumigarriak ekoizten dituena
Nekazaritza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
St. Gallische Saatzucht aktiboa da Flawil-en. Pro-Specie-Rara patatak, haragi urdineko patatak (Blaue St. Galler) eta bertako hotzean prentsatutako olioak ekoizten ditu.
Erlijioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erlijio-jarduera nagusia San Laurenzio parrokian eta eliza protestantean aurkitzen da. Gainera, eliza txikiago ugari daude, komunitate metodista barne. Gehiengoak protestanteak dira.
Aisia, kultura, kirola[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aisialdi, kirol eta kultur klub ugarik eratzen dute Flawileko bizitza soziala.
Ondo garatutako azpiegiturak erabilera anitzeko aretoa (Lindensaal), liburutegia, tokiko museoa, ludoteka, futbol zelaiak, gimnasioak, tenis pistak, zalditegia, esgrima aretoa, kanpoko igerilekua eta gimnasio-ibilbidea ditu. Finlandiako pista bat.
Flawilek Botsberger Riet, Mattenhof/Gutsbetrieb eremua eta Girenmoos tokiko aisialdi eremuak ezagutzen ditu.
Flawileko futbol taldea FC Flawil da. Suitzako kopa jokatzen du.
Flawilen pumptrack bat dago.
Eskualdeko ohiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lägelis Gaua, urtero Otmar (azaroak 16) osteko astearte arratsaldean ospatzen dena, San Galoko Otmar abadearen kondairan oinarritzen dela uste da, bere ondoren Werd uhartetik San Galora eraman zutena. 759an hil zen. Oraingo honetan, Flawiler haurrek kalejira bat gidatzen dute herrian zehar gurdiekin. Bagoiak landutako arbi-argiekin eta kalabazekin apainduta daude, barrutik kandelekin pizten direnak.
Inauteri denboraldiaren hasieran Ostegun Zikina "hamaikaetatik zazpietatik" (19:11) Flawiler Narrenrat-ek Chratzbrush mendi-ibilialdiaren saria ematen dio azken urtean gertakari dibertigarri edo lotsagarri batekin arreta erakarri duen herritar bati. Jarraian, Beizenfasnacht-a dator, Guggen taldeek jatetxeetan egiten dutenean eta herritarrak gogotsu ospatzera animatu nahi dituztenean.
Eguraldia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Flawilek urtean 146,8 egun euri edo elur egiten du batez beste eta batez beste 1.280 mm (50 in) prezipitazio jasotzen ditu. Hilabeterik hezeena abuztua da eta denbora horretan Flawilek batez beste 149 mm (5,9 in) euri edo elur jasotzen ditu. Hilabete honetan, batez beste, 13,3 eguneko prezipitazioa dago.Prezipitazio egun gehien izan duen hilabetea maiatza da, batez beste 14,2rekin, baina 136 mm (5,4 in) euri edo elur baino ez ditu. Urteko hilabeterik lehorrena urria da, batez beste 76 mm (3,0 in) prezipitazioarekin 13,3 egunetan[5][6].
Literatura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
_1912.jpg)
Beat Bühler: Suitzako Entziklopedia Historikoa egin zuen.
Musika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Flawilen daude Piggnigg San Galoko dialekto taldea, "er und i" musika kabareta eta Flawil post-grunge/metal taldea Strugglers. Ez da ahaztu behar Harmoniemusik Flawil, ia 150 urtez Flawil musika eszena moldatu duena. "Musicalfieber Flawil" elkarteak ospe nazionala lortzea lortu zuen Broadwayko musikalen ekoizpen profesionalekin, hala nola "The Addams Family" edo "9 to 5".
Interes guneak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Chocolarium – die Glücksfabrik von Munz und Minor
- Flawil bertako museoa
- magdenauma
- Wissbachschlucht
Flawildar ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Anton Weibel (1941), futbolari ohia, 13 partida jokatu zituen selekzioarekin.
- Jost Gross (1946-2005), abokatua eta politikaria, Suitzako Kontseilu Nazionalean eseri zen.
- Mathias Seger (1977), izotz hockeyko defentsa profesional ohi suitzar bat.
- Manuela Zehnder (1983), squash jokalari profesional ohia, Flawilen bizi da.
- Belinda Bencic (1997), tenislari profesionala.
- Johannes Grob (1643–1697), poeta eta epigramatista
- Karl Gottlieb Steiger (1806–1850), artzain eta poeta protestantea
- Max Gmür (1871–1923), lege-irakaslea
- August Steiger (1874–1954), suitzar irakasle eta hizkuntzalaria
- Otto Pfändler (1890–1978)
- Walter Schmid (1906–1983), konpositorea, abesbatza zuzendaria eta irakaslea
- Ernst Stahel (1896–1986), fisikaria
- Marc Schefer (1981ean jaioa), izotz hockey jokalaria
- Stefan Graf (1981ean jaioa), aktorea
- Petra Walczewski (1968 jaioa), txirrindularia
- Urs Bühler (j. 1959), gidoilaria
- Jost Gross (1946–2005), politikaria
- Hanna Sahlfeld-Singer (j. 1943), politikaria
- Gino Mäder (1997-2023), txirrindularia. Suitzako Itzuliko etapa batean hil zen, abiadura handiz sakana batera erorita.[7][8][9]
- Sarah Sophia Meyer (1984 jaioa), aktorea
- Johann Ulrich Steiger (1920–2008), egur eta harrizko eskultorea
Hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «Flawil · Población» poblacion.population.city (Noiz kontsultatua: 2023-03-26).
- ↑ (Ingelesez) «Flawil, Switzerland 2023: Best Places to Visit» Tripadvisor (Noiz kontsultatua: 2023-03-12).
- ↑ «Flawil, Hospital Boletos, Mapa, Salidas en vivo, Guías | G2Rail» help.g2rail.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-26).
- ↑ «Flawil commune (St. Gallen canton, Switzerland)» www.fotw.us (Noiz kontsultatua: 2023-03-09).
- ↑ «Statistik | sg.ch» www.sg.ch (Noiz kontsultatua: 2023-03-09).
- ↑ «MeteoSchweiz - Tabellen» web.archive.org 2009-06-27 (Noiz kontsultatua: 2023-03-07).
- ↑ «Gino Maeder txirrindularia hil da» Berria 2023-06-16 (Noiz kontsultatua: 2024-03-28).
- ↑ «Gino Mäder zendu da, Suitzako Itzuliko 5. etapan erorikoa izan ostean» EITB 2023-06-16 (Noiz kontsultatua: 2024-03-28).
- ↑ (Gaztelaniaz) NTM/Agencias. (2023-06-16). «Muere el ciclista Gino Mäder tras su espeluznante caída en la Vuelta a Suiza» Deia (Noiz kontsultatua: 2024-03-28).
