Germenen teoriaren negazionismo

Wikipedia, Entziklopedia askea
 Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu.
Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu.

Germenen teoria negazionista, germenak gaixotasun infekziosoen eragileak ez direlako eta gaitzen teoria mikrobiarra okerra denaren ustea da.[1] Orokorrean, Louis Pasteurren gaixotasun infekziosoaren eredua oker zegoela eta Antoine Béchampena zuzen zegoela argudiatzea esan nahi du. Izan ere, bere jatorria, enpirikoki ezeztatutako Béchampen pleomorfismoaren teorian errotuta dago (gaixotasunaren testuinguruan).[2] Ideia nagusia lurraren teoria bezala ezagutzen da, gaixorik dagoen ehunak germenak sortzen dituela aldarrikatzen duena, Pasteurren teoriaren kontrakoa, germenek ehuna inbaditzen eta gaixotzen dutela dioena.

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Germenen teoriaren negazionismoa, germenen teoria bera bezain zaharra da, Pasteur eta Betxampen arteko lehiarekin hasi zena. Pasteurrek edarietan infekzioak prebenitzen egindako lanak mikroorganismoei zor zitzaizkiela deskubritzera eraman zuen, eta teoria baliozkoa zela frogatu eta Europan ezagutarazten zuen lehen zientzialaria izateko bidetik eraman zuen. Girolamo Fracastoro (fosilek kutsaduraren haziak har zitzaketela pentsatu zuen), Agostino Bassi (zeta-harren muskardinaren gaixotasuna beauveria bassiana deitu zen onddo batek sortua zela jakin zuen), Friedrich Henle (antzeko beste ideia batzuen contaganimium teoria garatu zuten), Friedrich Henle (antzeko beste ideia batzuk proposatu zituzten) eta kutsatu zituen.[3][4]

Béchampek, irmotasunez, iritzi hau aurkaratu zuen, konpetentzian, gaixotasunaren teoria pleomorfikoa bezala ezagutzen den ideia bat eskainiz. Teoria honek, bizitza osoa, nolabaiteko organismoek euren bizi-zikloetan zehar hartzen dituzten formetan oinarritzen dela dio, eta germenak, ehun gaixoaren giroak erakartzen dituela, kausa izan beharrean.[5] Günther Enderleinen arabera, hauek dira: koloide-mikrobioa (fase primitiboa), bakterioak (fase ertaina) eta onddoak (azken fasea). [6]

Germenek aintzat hartzen ez zituzten aurreko teoriak, aurreko miasmaren ideiaz gain, bat-bateko sorkuntzan (materia bizia bizirik ez dagoenetik sor zitekeenaren ideia, Francesco Redik esperimentalki uxatu zuena) eta Beachampen ideien eremuaren teoriaren aldakuntzan zentratzen ziren. Pasteurrek, berezko belaunaldia, 1870eko hamarkadan zenbait esperimenturekin ezeztatu zuen.[3] Hala ere, gaixotasun baten kausa ulertzeak ez du beti eragiten gaixotasun horren tratamendu eraginkorra, eta XIX. mendeko hilkortasunaren murrizketa handia batez ere higienearen eta garbitasunaren hobekuntzarekin lotzen da. Izan ere, germenen teoria ukatu zuen lehen mugimenduetako bat Osasun Mugimendua izan zen, eta, hala ere, nazio ugariren osasun publikoko azpiegituraren garapenean funtsezkoa izan zen. Edateko ura eta saneamendua ematean, patogenoak garatzeko hain egokia ez zen ingurune bat zegoen, eta heriotza-tasak izugarri jaitsi ziren.[7]

Germenen teoria negazionistak gainjartze garrantzitsua du kiropraktikarekin. Kiropraktiko askok uste dute immunitatea bizkarrezurra lerrokatzearen eta burmuinak gorputzarekin modu eraginkorrean komunikatzeko duen gaitasunaren funtzioa dela, eta ez duela zerikusirik kanpoko patogenoekin.[8]

Medikuntza alternatiboaren defendatzaile askoren arteko ildo komun bat txertoekiko oposizioa da, eta askok negazionismoa erabiltzen dute euren baieztapenak justifikatzeko.[9] Germenen teoriaren ukatzaileek teoria eta erregistro historikoaren oinarri biologikoei buruzko baieztapen asko egiten dituzte,[10][11] zientzialari eta historialari moderno gehienek onartzen dutenarekin ados ez daudenak.[1][3][2] [12]Txertoaren aurkako komunitatearen beste baieztapen bat da gaixotasun guztiak toxemiak eragiten dituela, osasun-praktika eta dieta desegokien ondorioz.[13]

Kritika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Harriet Hallek Skepticen artikulu bat argitaratu zuen, non germenen teoriaren ukatzaileekin izandako eztabaidan izandako esperientzia deskribatzen duen.[13]

Mediku komunitateko kideek, David Gorski eta Steven Novella kasu, germenen teoria ukatzea urte luzeetako esperimentuen eta mediku eta zientzialari gehienen iritziaren aurkakoa dela diote.[1][2][14]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c Novella, Steven. (2010-11-04). «Germ Theory Denial» NeuroLogica Blog (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  2. ↑ a b c (Ingelesez) «Germ theory denial: A major strain in “alt-med” thought | Science-Based Medicine» sciencebasedmedicine.org 2010-08-09 (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  3. ↑ a b c (Ingelesez) «Contagion: Historical Views of Diseases and Epidemics» Harvard Library (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  4. ↑ (Ingelesez) «History of medicine - Verification of the germ theory» Encyclopedia Britannica (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  5. ↑ (Ingelesez) Huynh, Quan. (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) «Synthesis of the Work of Enderlein, etc.pdf | Microorganism | Red Blood Cell» Scribd (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  7. ↑ «Apostles of cleanliness» pubsapp.acs.org (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  8. ↑ (Ingelesez) Kreidler, Marc. (2016-03-10). Chiropractors and Immunization | Quackwatch. (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  9. ↑ (Ingelesez) «“It’s just a theory” | Science-Based Medicine» sciencebasedmedicine.org 2008-11-07 (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  10. ↑ «Chapter One: That Fallacious Germ Theory» chestofbooks.com (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  11. ↑ «Vaccinations - Overview» Arizona Integrative Medical Center (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  12. ↑ «Big Picture | STEM» www.stem.org.uk (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  13. ↑ a b (Ingelesez) «“I Reject Your Reality” – Germ Theory Denial and Other Curiosities | Science-Based Medicine» sciencebasedmedicine.org 2008-12-09 (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).
  14. ↑ (Ingelesez) «Yes, there really are people who don't accept the germ theory of disease» RESPECTFUL INSOLENCE 2010-08-09 (Noiz kontsultatua: 2021-03-18).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Germenen_teoriaren_negazionismo&oldid=8572580"(e)tik eskuratuta