Helena Lange

Wikipedia, Entziklopedia askea
Helena Lange

member of the Hamburg Parliament (en) Itzuli

1919 - 1921
Bizitza
JaiotzaOldenburg, 1848ko apirilaren 9a
Herrialdea Alemaniar Inperioa
 Weimarko Errepublika
 Alemania
Lehen hizkuntzaalemana
HeriotzaBerlin, 1930eko maiatzaren 13a (82 urte)
Hobiratze lekuaFriedhof Heerstraße
Familia
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
Hizkuntzakalemana
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, gizarte-langilea, pedagogoa, editorea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
Lantokia(k)Hanburgo
Jasotako sariak
KidetzaBund Deutscher Frauenvereine (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Alemaniako Alderdi Demokratikoa
Free-minded Union (en) Itzuli
Find a Grave: 25128480 Edit the value on Wikidata
Helena Lange emakumeen eskubideen defendatzailea, 1927
Berlin-Westendeko Heerstraße hilerrian Helene Langeri omenaldia egiteko hilobia, Gertrud Bäumerren omenez egina.

Helena Lange (Oldemburg, Alemania, 1848ko apirilaren 9a - Berlin, Alemania, 1930eko maiatzaren 13a) pedagogo eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Mugimendu feminista alemanaren sinboloa da. 1919 eta 1921 artean Hanburgoko Parlamentuko kide izan zen.

Haurrak eta prestakuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helena Lange Oldemburgoko klase ertaineko familia batean jaio zen. Gurasoak Carl Theodor Lange merkataria eta haren emazte Johanne (Tom Dieck ezkongabea) izan ziren.[1] Sei urte zituela hil zitzaion ama. Irakasle izateko ikasi zuen eta 1871n amaitu zituen ikasketak. Ondoren, etxe-irakasle gisa hasi zen lanean. 1876tik aurrera, Berlingo neskentzako eskola pribatu batean mintegi bateko irakasle eta zuzendari gisa lan egin zuen, hurrengo irakasleentzako ikastaro gehigarriekin.

Argitalpenak eta lorpenak, elkarte-lanaren bidez[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1887an Die höhere Mädchenschule und ihre Bestimmung/ Emakumezkoen goi-mailako eskola eta haren jarraibideak idatzia argitaratu zuen, emakumeen hezkuntza gogor kritikatzen zuen eskaeraren eranskin gisa. Idazki honi Gelbe Broschüre (liburuxka horia) deitzen zaio. 1890ean sortu zuen Friedrichrodan ADLV (Allgemeiner Deutscher Lehrerinnenverein, Alemaniako Irakasle Elkarte Nagusia). 1896an, eta bere inplikazioari esker, besteak beste, Berlingo sei emakume gazteri 'heldutasun azterketa' (Alemaniako hezkuntza sistema) egiteko aukera eman zitzaien.

1894tik 1905era bitartean, Bund deutscher Fallenvereine (Alemaniako Emakumeen Elkarteen Federazioa) buru izan zen, baita Alemaniako Irakasleen Elkarte Orokorreko lehendakari ere.

Helene Lange-k ikusmen-urritasuna zuen. Gertrud Bäumer bikoteak bere lanean lagundu zion, eta elkarrekin idatzi zuten Handbuch der Fallenbewegung (Manual del movimiento feminista) (1901-1906) eta Die Frau (Emakumea) aldizkaria argitaratu zuten (1893-1944).

Ondoren, neskentzako eta mutilentzako aukera berdinak zituzten zenbait eskola sortu zituen, besteak beste, Rendsburgeko bigarren hezkuntzako institutuak eta Fürth-eko Helene Lange institutua. Azken horrek, 2007. urtean, bere mendeurrena ospatu zuen, hiriaren mendeurrena ospatzeko festekin batera.

Garrantzia eta filosofia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helene Langek maisu-maistren irakasle gisa eskolak eman zituen Berlinen. Emakumeen lan- eta hezkuntza-esparruan aukera-berdintasunaren aldeko borrokan parte hartu zuen, eta mugimendu feminista alemanaren lehen garaietako alde moderatuaren ordezkari garrantzitsuenetakotzat hartzen da.

Bere Feminismoa desberdintzeak markatzen zuen. Generoen arteko aldea seinalatzen zuen, eta ama-senari eutsi zion (ez amatasunari !) feminitatearen Conditio sine qua non-erako. Emakumeen eraginarekin zuzendu nahi zuen gizonek zehaztutako mundu baten okerreko garapena.

Konpromiso politikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helene Lange 1918an egon zen DDPren sortzaileen artean, eta 1919an Hanburgoko Parlamentuan presidente, nagusiena izateagatik. 1921eko Hanburgoko hauteskundeetan, ez zen aurkeztu adinagatik.

Ohoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1928an Oldenburg hiriko 'Ohorezko herritar' egin zuten.
  • Hiri askotako eskolek dute Helener-Lange-Schule izena.
  • 1923an Tubingako Unibertsitatetik 'Honoris causa doktore' titulua jaso zuen.[2]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Die Frau: Monatsschrift für das gesamte Fallenleben unserer Zeit. 1. (1893/94) - 51. (1943/44).“ Organ des Bundes Deutscher Fallenvereine, Herbig Verlag, Berlin ISBN 3-89131-042-0
  • Handbuch der Fallenbewegung, “. 1-5: v. 1 1901, 2. ber. 1901, 3. 1902, 4. ber. 1902, 5. or. 1906, Neuauflage: Harald Fischer Verlag, 1996 ISBN 3-89131-138-9
  • Die Fallenbewegung in ihren modernen Problemen. Leipzig 1908, Neuauflage: Tende Verlag, Münster 1983, ISBN 3-88633-915-7
  • Lebenserinnerungen. Herbig Verlag, Berlin 1921
  • Briefe. Was ich hier geliebt.” Emmy Beckmannek eta Gertrud Bäumerrek argitaratua, Wunderlich, Tubinga 1957, ISBN B0000BKPU6

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Helene Lange Gelbe Broschüre, 1887
    Helene Lange Gelbe Broschüre, 1887
  • Nazio arteko emakume kongresoa Berlinen, 1896.09.20
    Nazio arteko emakume kongresoa Berlinen, 1896.09.20
  • 1894
    1894
  • Helen Lange liburutegian, 1899
    Helen Lange liburutegian, 1899
  • Helen Lange, 1903
    Helen Lange, 1903
  • Helene Lange
    Helene Lange
  • Helen Lange oroigarria
    Helen Lange oroigarria

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Biografía en la página web del Museo alemán de historia
  2. ↑ Miriam Wallraven: Die Petitionspolitik der Bürgerlichen Frauenbewegung: Mathilde Weber und Helene Lange.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Eva Matthes / Caroline Hopf: Helene Lange und Gertrud Bäumer. Ihr Beitrag zum Erziehungs- und Bildungsdiskurs vom Wilhelminischen Kaiserreich bis in die NS-Zeit. Klinkhardt Verlag, Bad Heilbrunn 2003, ISBN 3-7815-1275-4
  • Angelika Schaser: Helene Lange und Gertrud Bäumer : eine politische Lebensgemeinschaft. L'homme: Schriften:6, Köln 2000, ISBN 3-412-09100-6
  • Dorothea Frandsen: Helene Lange. Ein Leben für das volle Bürgerrecht der Frau. 1999. ISBN 3-89598-607-0
  • Elke Kleinau: Gleichheit oder Differenz? Theorien zur höheren Mädchenbildung. In: Elke Kleinau; Claudia Opitz: Geschichte der Mädchen- und Fallenbildung. Campus Verlag, Frankfurt a.M. 1996, ISBN ί3-593-35433-0
  • Ekkehard Seeber; Ina Grieb; Margret Kraul: Helene Lange. Die Zukunft ist uns noch alles schuldig. Holzberg Verlag Oldenburg, 1992. ISBN 3-87358-378-X
  • Christl Wickert (1982). «Lange, Helene». Neue Deutsche Biographie (NDB) (en alemán) 13. Berlín: Duncker & Humblot. pp. 559-560. 
  • Hiltrud Schröder: Helene Lange Bibliographie. ISBN 3-927164-93-3
  • Gertrud Bäumer: Helene Lange zum 100. Geburtstag. 1948, ISBN B0000BG29D

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Helena Lange
  • Artikel Lange, Helene, in: Pataky, Sophie: Lexikon deutscher Frauen der Feder Bd. 1. Berlín, 1898., p. 474-476. (bei zeno.org)
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Helena_Lange&oldid=9456963"(e)tik eskuratuta