Kakahuete (landarea)
Kakahuete (landarea) | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Fabales |
Familia | Fabaceae |
Leinua | Dalbergieae |
Generoa | Arachis |
Espeziea | Arachis hypogaea |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | kakahuete, peanut protein (en) , peanut flour (en) , peanut shell (en) eta Kakahuete olio |
Genomaren kokapena | dnazoo.org… |
Kakahuetea (Arachis hypogaea) lekadunen familiako landare-espezie bat da. Jatorriz Perukoa da. Bere euskal izena nahuatl hizkuntzako tlālcacahuatl hitzetik dator, alegia, "lurreko kakaoa" (tlalli, "lurra", eta cacahuatl, "kakao aleak").
Urteroko landare belarkara da, 30-50 cm hazten dena. Aurkako hostoak dauzka, pinatuak, lau hostoxkadunak (aurkako bi bikote; ez dauka muturreko hostoxkarik), hostoxka bakoitza 1-7 cm luze eta 1-3 cm zabal. Lekadunen lore tipikoa dauka, 2-4 cm artekoa, horia eta zain gorriduna. Polinizazioaren ondoren, 3-7 cm-ko leka bat ekoizten du, bakoitza 1-4 haziduna.
Kakahuetea Perukoa da jatorriz, baina Amerikako jatorrizko biztanleek Hegoamerikako eta Mexikoko beste eskualde batzuetara hedatu zuten bere laborantza. Europako kolonizatzaileek Europara eta Afrikara eraman zuten. Egun Txinan eta Indian ekoizten da eskala handian, bai eta Afrikan ere.
Fruitu hau gordinik edo erreta jaten da. Indiako eta Hego-ekialdeko Asiako sukaldaritzan oso erabilia da kakahuete-olioa.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Kakahuete (landarea) |