Sally Rooney

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sally Rooney
Bizitza
JaiotzaCastlebar, 1991ko otsailaren 20a (33 urte)
Herrialdea Irlandako Errepublika
Lehen hizkuntzaingelesa
Familia
Familia
Hezkuntza
HeziketaTrinity College
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakeleberrigilea, film screenwriter (en) Itzuli, zinema ekoizlea eta idazlea
Lantokia(k)Dublin
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
IMDB: nm10745607 Edit the value on Wikidata

Sally Rooney (Castlebar, Irlanda, 1991ko otsailaren 20a) idazle irlandarra da. Lehen nobela, Conversations with friends (Elkarrizketak lagunekin), 2017an argitaratu zuen. 2018an, Normal people argitaratu zuen. 2020an, euskaraz argitaratu da lan hori: Jende normala; Irene Aldasorok itzuli du.[1][2] Telesail bat egiteko egokitu dute eleberri hori 2020an.

Hezkuntza eta bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rooney Castlebarren jaio zen 1991n, eta hor hazi zen. Rooneyren aitak Telecom Éireann enpresarentzat lan egiten zuen, eta amak arte-zentro bat zuen. Neba zaharrago bat eta arreba gazteago bat ditu. Rooneyk Dublingo Trinity Collegen egin zituen unibertsitate-ikasketak; Ingeleseko gradua ikasi zuen lehenik. Ondoren, Politikako master bat hasi zuen (baina ez zuen amaitu), eta Estatu Batuetako Literaturari buruzko masterra egin zuen.[3] Rooneyk bere burua marxista gisa deskribatu du.[4]

Unibertsitateko eztabaida-lehiaketatan parte hartu zuen Trinity Collegen zegoela; Europako zirkuituetan gora egin, eta Europako Unibertsitateko Eztabaida Lehiaketan onena izan zen 2013an[5][6]; gero, esperientzia horri buruzko lan bat idatzi zuen.[7]

Idazle izan baino lehen, jatetxe batean lan egin zuen administrari.[8] Dublinen bizi da.[9]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rooneyk 15 urte zituela amaitu zuen bere lehen nobela; "erabateko zabor" gisa deskribatu zuen.[10]

Conversations with Friends[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2014 amaieran ekin zion "era jarraituan" idazteari. Conversation with friends lehen nobela Estatu Batuetako Literaturari buruzko masterra egiten ari zela idatzi zuen. Liburuko 100.000 hitz hiru hilabetean idatzi zituen.[10]

2015ean, Even if You Beat Me saiakera idatzi zuen Europako eztabaidatzailerik onena bihurtu zen garaiko esperientzia kontatzen, eta Wylie agentziako Tracy Bohan agenteak irakurri zuen, eta Rooneyrekin harremanetan jarri zen. Rooneyk eskuzikribu bat eman zion, eta Bohanek zenbait argitaletxeri bidali zien; zazpi eskaintza lortu zituen.[11][12]

Rooneyk Tracy Bohanekin kontratu bat sinatu zuen, eta Conversations with friends lanaren argitalpen-eskubideak zazpi partaideko enkantean saldu ziren; eskubide horiek, gero, hamabi herrialdetan saldu ziren.[13][8] Azkenean, nobela 2017ko ekainean argitaratu zuen Faber and Faber argitaletxeak. Hainbat sari eskuratzeko hautagai izan zen (Swanseako Unibertsitatearen Dylan Thomas Nazioarteko Saria eta 2018ko Folio Saria), eta Sunday Timesen Urteko Idazle Gazte Onenaren saria eskuratu zuen 2017an.[14]

Mr Salary[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017ko martxoan, Rooneyren Mr Salary kontakizun laburra Sunday Timesen Kontakizun Laburren Sariketan lehenengo bosten artean gelditu zen.[15][16]

The Stinging Fly aldizkariko editore[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017ko azaroan jakinarazi zuten Rooney The Stinging Fly literatura-aldizkari irlandarreko editore izango zela.[17] Hori baino lehen, aldizkarian idatzitakoa zen.[18] Rooneyk 2018ko bi zenbakiak gainbegiratu zituen, harik eta Danny Denton izendatu zuten arte editore izateko. Oraindik ere editore kolaboratzailea da aldizkari horretan.[19]

Normal People eleberria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rooneyren bigarren eleberria ere Faber & Faber argitaletxeak argitaratu zuen, 2018ko irailean.[20][21] Nobelaren oinarrian, Rooneyk idatzitako At the clinic izeneko istorio laburreko bi protagonista nagusien arteko istorioa dago, horien arteko harremana aztertu eta garatuta idatzi zuen eleberria.[22] 2018an, Normal people Man Booker Prize sarirako hautagaien artean sartu zuten.[23] Urte horretan, 2018ko azaroan, Irlandako Urteko Nobelaren saria lortu zuen Irlandako Liburuen Sarietan.[24] Halaber, Waterstonesen Urteko Liburu izendatu zuten 2018an.[25]

2020an, euskaraz argitaratu da Jende normala eleberria. Irene Aldasorok ekarri du euskarara, eta Alberdania argitaletxeak argitaratu du.[26]

New Yorkeko Liburutegi Publikoaren beka, fikzioa idazteko[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2019ko apirilaren 23an, New Yorkeko Liburutegi Publikoko Dorothy eta Lewis B. Cullman Akademiko eta Idazleentzako Zentroak 2019ko bekadunen zerrenda jakinarazi zuen; Rooney zen zerrendako kideetako bat. Prentsak argitaratu zuenez, "nobela berria idatziko du bertan; Beautiful World, Where Are You izena du proiektuak, eta krisi estetiko eta politikoa aztertuko ditu".[27]

Normal People telesail laburra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izen bereko eleberritik abiatuta, 12 ataleko telesail bat egin zuten; BBC Three katearen eta Hulu plataformaren koprodukzioa izan zen. Dublinen eta Sligo konderrian grabatu zuten. Lenny Abrahamson eta Hettie Macdonaldek zuzendu zuten telesaila.

Conversations with Friends telesail laburra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2020ko otsailean adierazi zuten Conversation with friends oinarri hartuta 12 atalez osatutako telesail labur bat moldatuko zutela.[28] Halaber, esan zuten Normal People telesaileko sorkuntza-taldeak hartuko zuela parte bertan: Lenny Abrahamson zuzendari eta, besteak beste, Alice Birch idazle.[29][30]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ SL, TAI GABE DIGITALA. (2020-11-30). «Sally Rooney-ren ‘Jende normala’ nobela arrakastatsua euskaratu du Irene Aldasorok» naiz: (Noiz kontsultatua: 2020-12-01).
  2. ↑ «Irene Aldasoro itzultzaile idiazabaldarrak 'Jende normala' eleberria euskaratu du» Goierriko Hitza 2020-11-30 (Noiz kontsultatua: 2020-12-01).
  3. ↑ «Uberan - Euskal Idazleen Elkartea - Sally Rooney edo nola idatzi krisi historiko baten garaian» uberan.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-01).
  4. ↑ (Ingelesez) «Fionnán Sheahan: It's Marianne's fault we can't get a government to satisfy Normal People» independent (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  5. ↑ (Ingelesez) «Trinity speakers succeed at the European University Debating Championships» www.universitytimes.ie (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  6. ↑ (Ingelesez) Schwartz, Alexandra. «A New Kind of Adultery Novel» The New Yorker (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  7. ↑ (Ingelesez) «Even if you beat me» The Dublin Review (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  8. ↑ a b (Ingelesez) Beckerman, Hannah; Clark, Alex; O'Keeffe, Alice; Kellaway, Kate; Sethi, Anita; Lewis, Tim; Parkinson, Hannah Jane; O'Kelly, Stephanie Cross Lisa. (2017-01-22). «Meet the new faces of fiction for 2017» The Observer ISSN 0029-7712. (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  9. ↑ «Sally Rooney | Authors | Faber & Faber» www.faber.co.uk (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  10. ↑ a b (Ingelesez) «'I have an aversion to failure': Sally Rooney feels the buzz of her debut novel» the Guardian 2017-05-24 (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  11. ↑ (Ingelesez) Collins, Lauren. «Sally Rooney Gets in Your Head» The New Yorker (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  12. ↑ (Ingelesez) «'I hate Yeats...how has he become this emblem of literary Irishness?'» independent (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  13. ↑ (Ingelesez) «Why writer Sally Rooney stopped tying up loose ends in 'Conversations With Friends'» PBS NewsHour 2019-09-11 (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  14. ↑ (Ingelesez) team, Code8. «Sally Rooney» Young Writer of the Year Award (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  15. ↑ «Sunday Times Short Story Award shortlists Lambert and Rooney | The Bookseller» www.thebookseller.com (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  16. ↑ (Ingelesez) Sunday Times Short Story Award. 2020-11-23 (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  17. ↑ (Ingelesez) «Announcing our new editor…» The Stinging Fly (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  18. ↑ (Ingelesez) «Sally Rooney, Author at The Stinging Fly» The Stinging Fly (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  19. ↑ (Ingelesez) «About Us» The Stinging Fly (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  20. ↑ (Ingelesez) «Sally Rooney’s second novel, ‘Normal People’, due in September» The Irish Times (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  21. ↑ (Ingelesez) «Normal People» Granta 2018-08-09 (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  22. ↑ (Ingelesez) «Sally Rooney on sex, power and the art of being normal» www.newstatesman.com (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  23. ↑ (Ingelesez) «Man Booker prize 2018 longlist – in pictures» The Guardian 2018-07-23 ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  24. ↑ (Ingelesez) Barry, Aoife. «Success for Lynn Ruane, Sally Rooney and Aislings everywhere at Irish Book Awards» TheJournal.ie (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  25. ↑ (Ingelesez) «Love story Normal People is Waterstones' book of the year» BBC News 2018-11-29 (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  26. ↑ «Jende normala» Alberdania Argitaletxea (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  27. ↑ «The New York Public Library's Dorothy and Lewis B. Cullman Center for Scholars and Writers Announces 2019-2020 Fellows» The New York Public Library (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  28. ↑ www.bbc.co.uk (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  29. ↑ (Ingelesez) Specter, Emma. «Everything You Need to Know About the ‘Conversations with Friends’ TV Series» Vogue (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).
  30. ↑ (Ingelesez) Lindsay, Kathryn. «Sally Rooney's "Conversations With Friends" Is Following In "Normal People's" TV Footsteps» www.refinery29.com (Noiz kontsultatua: 2020-12-02).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sally_Rooney&oldid=8971098"(e)tik eskuratuta