Virginia Beavert

Wikipedia, Entziklopedia askea
Virginia Beavert
Bizitza
JaiotzaBlue Mountai (en) Itzuli, 1921eko azaroaren 30a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoaYakama (en) Itzuli
HeriotzaWapato (Washington), 2024ko otsailaren 8a (102 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Sahaptian (en) Itzuli
indigenous language of North America (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakhizkuntzalaria eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)Oregon

Virginia R. Beavert (Blue Mountains, 1921eko azaroaren 30a – Wapato, 2024ko otsailaren 8a) yakama jatorriko estatubatuar hizkuntzalaria izan zen, Oregongo Unibertsitatean sahaptin hizkuntza aztertu zuena[1][2].

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Virginia Beavert Oregon estatuko ekialdean jaio zen kobazulo batean[1], 1921eko azaroaren 30ean[2]. 12 urte zituela, Melville Jacobsekin eta beste hizkuntzalari eta antropologo batzuekin elkarlanean hasi zen interprete gisa[3][4]. 1940ko hamarkadan, armadan zerbitzatu zuen Mexiko Berrian hiru urtez. Sahaptin hiztun natiboekiko urruntasunaren ondorioz, amarekin telefono-dei bidez komunikatzea zaila egin zitzaiola konturatu zen[2].

Beaverten amak, Ellen Saluskinek, eta aitaordeak, Alex Saluskinek, Oregongo Unibertsitateko Bruce Rigsby hizkuntzalari eta antropologoarekin batera lan egin zuten. Sahaptin alfabetoaren sorreran parte hartu zuten, eta azkenean hizkuntza honen lehen hiztegia sortu zuten 1975ean[5].

1986an Beavert antropologian lizentziatu zen Washingtongo Unibertsitate Zentralean[6].

Maiz ohartarazi zuen Ameriketako Estatu Batuetako jatorrizko herrien hizkuntzak, kulturak eta ohiturak ez direla bat eta bera; praktiken eta dialektoen artean antzekotasunak egon daitezkeen arren, antropologo eta etnografo askok oker erabiltzen dute jatorrizko kulturei buruzko informazioa[7].

2024ko otsailaren 8an hil zen, 102 urte zituela[8].

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • The Way it Was: Anaku Iwacha: Yakima Legends (1975)
  • Yakima Language Practical Dictionary (1975)
  • A Song to the Creator: Weaving Arts of Native Women of the Plateau (1996)
  • Anakú Iwachá : Yakama Legends and Stories (2000)
  • Ichishkíin Sínwit Yakama: Yakima Sahaptin Dictionary (2009)
  • The Gift of Knowledge: Ttnúwit Átawish Nchʼinchʼimamí: Reflections on Sahaptin Ways (2017)

Artikuluak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Origin of Basket Weaving (1996)
  • Predictable versus Underlying Vocalism in Yakima Sahaptin (2002)
  • Word-initial clusters and minimality in Yakima Sahaptin (2006)
  • A Note on the Phonetic Correlates of Stress in Yakima Sahaptin (2010)
  • Yakima Sahaptin Bipartite Verb Stems (2011)
  • Agent case marking in Sahaptian (2013)
  • Northwest Sahaptin (2014)
  • Sahaptin: Between stress and tone (2016)
  • Why STEM Needs Indigenous Traditional Ecological Knowledge: A Case Study of Ichishkiin Math (2019)
  • Why indigenous languages matter for mathematics education: a case study of Ichishkíin (2020)
  • High-ranking Affix Faithfulness in Yakima Sahaptin (2021)

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2004: Humanitateen Fundazio Nazionalaren saria
  • 2008: Oregongo Unibertsitatearen saria
  • Ken Hale saria[9]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b (Ingelesez) Martin, Shelby. «Rare Yakama Sahaptin language taught at university» The Spokesman-Review 2009-02-14 (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  2. ↑ a b c (Ingelesez) Glavish Miller, Anna. «Native linguist and Yakama elder Virginia Beavert turning 100» Around the O (University of Oregon) 2021-11-22 (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  3. ↑ (Ingelesez) Ayer, Tammy. «Yakama Elder and Linguist Virginia Beavert Celebrates 100th Birthday» Yakima Herald 2021-11-28 (Noiz kontsultatua: 2021-11-28).
  4. ↑ (Ingelesez) «Sahaptin Language» Oregon Pioneers (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  5. ↑ (Ingelesez) Hargus, Sharon. Dictionaries and Linguists: Some Methods and Results of Ichishkíin Sínwit. Toppenish and Seattle, Heritage University and UW Press (argitaratze data: 2010-10-15) (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  6. ↑ (Ingelesez) «Virginia Beavert Keeps Legends and Language Alive» Central Washington University.
  7. ↑ (Ingelesez) Hedberg, David-Paul B. «Review of The Gift of Knowledge / Ttnúwit Átawish Nch'inch'imamí: Reflections on Sahaptin Ways» Oregon Historical Quarterly 120 (1): 125-128. (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  8. ↑ (Ingelesez) Ayer, Tammy. «Virginia Beavert, influential Yakama linguist and elder, dies Thursday at 102» Yakima Herald-Republic 2024-02-09 (Noiz kontsultatua: 2024-04-21).
  9. ↑ (Ingelesez) Tymoo, Spilyay. «Elder, Native Speaker Receiving Lifetime Achievement» Coyote News, Est. 1976: 8. 2019-06-05.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Virginia_Beavert&oldid=9670909"(e)tik eskuratuta