Armeniar alfabeto
Armeniar alfabetoa (armenieraz: Հայոց գրեր Hayoc' grer edota Հայոց այբուբեն Hayoc' aybowben) armeniera idazteko alfabeto bat da. 405ean Mesrop Maxtots armeniar hizkuntzalari eta elizgizonak garatu zuen. Jatorrizko alfabetoak 36 hizki zituen; ondoren, beste bi hizki gehitu zitzaizkion.
Hasiera batean, asiriar alfabetoan oinarritu zela uste zen, baina letren ordena greziar alfabetoaren araberakoa da, 36 hizkiz osatua baitago: horietatik 21 greziar alfabetotik datoz, beste 11 hizkik greziar estiloa dute eta lau asiriar alfabetotik datoz.
Alfabetoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Armeniar alfabetoa[1] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ա ա : Aib | Խ խ : Khe | Չ չ : Txa | |||
| Բ բ : Ben | Ծ ծ : Tsa | Պ պ : Pe | |||
| Գ գ : Gim | Կ կ : Ken | Ջ ջ : Je | |||
| Դ դ : Da | Հ հ : Ho | Ռ ռ : Ra | |||
| Ե ե : Jetx | Ձ ձ : Dza | Ս ս : Se | |||
| Զ զ : Za | Ղ ղ : Ghat | Վ վ : Vev | |||
| Է է : E | Ճ ճ : Txe | Տ տ : Tin / Tiun | |||
| Ը ը : Et | Մ մ : Men | Ր ր : Re | |||
| Թ թ : To | Յ յ : Ji / Hi | Ց ց : Tso | |||
| Ժ ժ : Zhe | Ն ն : Nu | Ւ ւ : Hin¹ | |||
| Ի ի : Ini | Շ շ : Xa | Փ փ : Pir / Piur | |||
| Լ լ : Lin / Liun | Ո ո : Vo | Ք ք : Ke | |||
| XIII. mendean gehitu ziren hizkiak | Digrafo eta loturetatik iritsi diren hizkiak | ||||
| Օ օ : O | ՈՒ Ու ու : U | ||||
| Ֆ ֆ : Fe | և : Jev | ||||
| Armeniera | |||||
| ¹ <Ւ/ւ> hizkia ez da erabiltzen ekialdeko armeniar alfabetoan. | |||||
Hona alfabetoko letren hurrenkera, euskarazko transliterazioarekin, eta zenbaki gisa armeniera zaharrean izan duten erabilpenarekin.
| larria | xehea | izena | euskaraz | zenbaki gisa |
|---|---|---|---|---|
| Ա | ա | Aib | a | 1 |
| Բ | բ | Ben | b | 2 |
| Գ | գ | Gim | g | 3 |
| Դ | դ | Da | d | 4 |
| Ե | ե | Jetx | e/je[2] | 5 |
| Զ | զ | Za | z | 6 |
| Է | է | E | e | 7 |
| Ը | ը | Et | e | 8 |
| Թ | թ | To | t | 9 |
| Ժ | ժ | Zhe | zh | 10 |
| Ի | ի | Ini | i | 20 |
| Լ | լ | Liun | l | 30 |
| Խ | խ | Khe | kh | 40 |
| Ծ | ծ | Tsa | ts | 50 |
| Կ | կ | Ken | k | 60 |
| Հ | հ | Ho | h | 70 |
| Ձ | ձ | Dza | dz | 80 |
| Ղ | ղ | Ghat | gh | 90 |
| Ճ | ճ | Txe | tx | 100 |
| Մ | մ | Men | m | 200 |
| Յ | յ | Ji | i/j[2] | 300 |
| Ն | ն | Nu | n | 400 |
| Շ | շ | Xa | x | 500 |
| Ո | ո | Vo | o/vo[3] | 600 |
| Չ | չ | Txa | tx | 700 |
| Պ | պ | Pe | p | 800 |
| Ջ | ջ | Je | j | 900 |
| Ռ | ռ | Ra | r | 1000 |
| Ս | ս | Se | s | 2000 |
| Վ | վ | Vev | v | 3000 |
| Տ | տ | Tiun | t | 4000 |
| Ր | ր | Re | r | 5000 |
| Ց | ց | Tso | ts | 6000 |
| Ւ | ւ | Hin | _[4] | 7000 |
| Փ | փ | Piur | p | 8000 |
| Ք | ք | Ke | k | 9000 |
| Օ | օ | O | o | 10000 |
| Ֆ | ֆ | Fe | f | 20000 |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ 163. araua - Georgieraren eta armenieraren alfabetoetan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistemak. Euskaltzaindia (kontsulta data: 2014.05.15).
- ↑ a b J-rekin hitz hasieran
- ↑ Hitz hasieran, Vo
- ↑ letra hau ez da erabiltzen egungo [ekialdeko] armenieran, baina digrafo batzuetan ager liteke.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q11932
Multimedia: Armenian alphabet / Q11932