Auguste de Villiers de L'Isle-Adam
| Auguste de Villiers de L'Isle-Adam | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Saint-Brieuc, 1838ko azaroaren 7a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Lehen hizkuntza | frantsesa |
| Heriotza | Paris, 1889ko abuztuaren 19a (50 urte) |
| Hobiratze lekua | Père Lachaise hilerria Batignolles Cemetery (en)  Grave of Villiers de L'Isle-Adam (en) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: urdaileko minbizia |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | antzerkigilea, poeta, idazlea, filosofoa eta zientzia-fikzio idazlea |
| Mugimendua | sinbolismoa |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa |
       | |
 | |
Jean-Marie-Mathias-Philippe-Auguste de Villiers de L'Isle-Adam (Saint-Brieuc, 1838ko azaroaren 7a - Paris, 1889ko abuztuaren 19a). XIX. mendearen bigarren erdiko Frantziako literatura abangoardiako idazle nagusietakoa, sinbolismoaren aitzindaria izan zen.
Izen luzearekin bataiatu zuten baina 1846. urtetik aurrera Villiers de L'Isle-Adam markesa tituluarekin izendatu izan zuten, edo gehienetan, Auguste Villiers de L´Isle-Adam izenarekin eta batzuetan Mathias izena erabiliz.
Villiers de L'Isle-Adam markesak olerkiak, antzerki-lanak eta kontakizun laburrak idatzi zituen. Bere lanetan naturalisten kontrako jarrera, idealismo erromantikoa eta sentsualitate ankerra dira nagusi; nabarmena da Baudelairen, Hegelen eta Poeren eragina. Lan aipagarri batzuk: Premières poésies (1859), Contens cruels (1883), Tribulat Bonhomet (1887) eta azkenik Axël (1890; idazlearen maisu-lana, hura hil ondoren argitaratua).
Euskal literaturan izan duen oihartzuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ezaguna da Bernardo Atxagak Obabakoak, liburuan omenalditxoa egiten ziola Villiers de L'Isle-Adam idazleari. "Ondo plajiatzeko metodoaren azalpen laburra eta adibide bat" ipuin edo atalean, plagioaren gorazarrea egin zuen idazle asteasuarrak eta adibidean, hau da hurrengo ipuinean, "Pitzadura bat elur izoztuan" ipuinean, Villiers izena hortik agertuko da ipuinean ondo txertaturik. (Pertsonaia nagusiak Auguste eta Mathias izenak dauzkate, aipatzen den laku baten izena: Villiers).
"Pitzadura bat elur izoztuan" ipuina, Contens cruels (1883) liburuko ipuin baten plagioa da. Frantziar idazlearen liburuan ziegetan gertatzen zen istorio baten plagioa egingo du Atxagak ziegetatik istorioa urrunduz eta bere paraleloa mendialde zabalean kokatuz. Atxagak ez zuen plagioa ezkutatu, alderantziz, plagioa aldarrikatu zuen. "Dena, dagoeneko, idatzita dago"...
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Auguste de Villiers de L'Isle-Adam  |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.