Benchmarking: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
Artikulu osoa, editatzen segituko dut oraindik
1. lerroa: 1. lerroa:
Benchmarking-a hobetu nahi dugun interesgunean praktika onenak agerian uzten dituzten erakundeetako produktu, zerbitzu eta lan-prozesuetako "konparatzaileak" edo benchmarkak hartzean datza, hau da, praktika onenak egiten dituzten [[Enpresa|enpresak]] hartzen ditugu erreferentziatzat euren jarduteko modua adibidetzat hartuz eta geure enpresan barneratuz, hobetzeko asmoarekin.
{{Argitzeko|finantza-terminoari|Benchmark}}
[[Enpresa]]n, {{lang|en|'''''benchmarking'''''}} sektore bateko enpresen sistema eta praktika onenak hauteman, aztertu eta enpresara egokitzeko prozesua da, enpresaren jarduna hobetu eta [[kalitate]]a sustatzearren. [[Xerox]] enpresak [[1982]] urtean antolatutako batzar batean sortu zen terminoa, Japoniako enpresek bere sektorean zuten abantailaren arrazoiak aztertzean.


=== Definizioak ===
Benchmarking mota zenbait bereizten da:
Benchmarking-naren inguruan definizio ugari eman dira, adibidez ikuspuntu enpresarial batetik honela definitu zuen [[Spendolini]]-k: “Enpresan antolamendu hobekuntzak  egiteko, erreferentziatzat enpresa liderrak hartuta, honako hauen [[Produktu (argipena)|produktuak]], [[Zerbitzu (ekonomia)|zerbitzuak]] eta lan-prozesuak ebaluatzeko prozesu sistematiko eta jarraitu bat  kontsideratzen da”


Bestalde, [[American Productivity & Quality Center]]-eko (APQC) International Benchmarking Clearinghouse erakundeko Zuzendaritza Batzordearen arabera, benchmarking-a “ [[prozesu]] bat da non, enpresek funtsezko hobekuntza-puntuak zehazten dituzten arlo jakin batzuetan, ondoren, arlo horietan onenak diren beste batzuen praktikak identifikatzen eta aztertzen dituzte, eta azkenik, sistema eta prozesu berriak gehitzen dituzte beren kalitatea eta [[Produktibitate|produktibitatea]] hobetzeko.”
* '''benchmarking konpetitiboan''' lehiakideen jokabide arrakastatsuak aztertu, egokitu eta aplikatzen dira, sektorean enpresak duen posizioa hobetzeko;
* '''kanpoko benchmarking''', non sektorez kanpoko praktikak aztertzen diren;
* '''benchmarking estrategikoa''', non beste enpresen funtzionamendu orokor hobezina den jomuga;
* '''benchmarking funtzionala''', beste enpresen arlo jakin bateko praktikak soilik aztertzen direnean.


Beraz, bi definizio hauek batuz ondorengoa ondorioztatu dezakegu, etengabeko ikaskuntzako eta egokitzapeneko prozesu operatiboa dela, eta emaitzak hobetzeko egiten dela. Prozesu horretan, beste erakunde batzuetan emaitza positiboak eragin dituzten metodoak atzematen, gure enpresaren ezaugarrietara egokitzen eta gure enpresaren jarduerara  inplementatzen dira.

[[Rodríguez de Rivera-]]<nowiki/>ren ikuspuntutik, “ produktuak, zerbitzuak edo sistemak planifikatzen eta garatzen laguntzeko metodo bat da, norberaren enpresak lortutako prestazio teknikoen edo kalitate-prestazioen mailen neurketa/ebaluazioa sistematizatzen duena, eta lehiakide onenen emaitzekin alderatzen duena. Bestalde, magnitude jakin batzuk garrantzitsuenak bezala definitu egin behar dira.”

Aipaturiko hiru definizioak oinarri harturik, benchmarking-aren definizioa laburki horrela geldituko litzateke: Prozesu bat da, erakundeen arteko produktuak, zerbitzuak eta jarduerak aurrera eramateko moduak ebaluatzeko/komparatzeko erabiltzen dena. Prozesu honen bidez, horietako erakundeetariko batek beste erakunde batek ongien egiten dituen funtzioak aztertzen ditu, berdintzeko edo hobetzeko asmoarekin. Teknika honen aplikazioak aukera ematen die erakundeei beren produktu, zerbitzu eta prozesuetan kalitate handiagoa lortzeko, kooperazioaren, kolaborazioaren, lankidetzaren eta informazio-trukearen bidez. Benchmarking-naren helburua akatsak zuzentzea eta aukerak identifikatzea da, arazoak konpontzen ikasteko eta erabakiak liderren patroien arabera hartzeko.

Hala ere, kontuan izan behar dugu zenbait baldintza edo gako betetzen ez badira, zaila izango dela planteatutako helburuak zehaztea. Izan ere, benchmarking-a ez da soilik datuen azterketa konparatibo bat. Prozesu honek sistematikoa, formala eta antolatua izan behar du, ekintza multzo bat ordena jakin batean sustatzeko. Sekuentzia koerentea izan behar da eta [[Erakunde|erakundeko]] edozein kidek errepikatu ahal izan behar du. Lehen aipatu bezala, benchmarking-ak helburu zabalagoak ditu: antolamenduaren, ekoizpen-egituraren edo barne-politiken hobekuntza adierazten ditu, lehiakortasun-abantailak lortzeko.

Aurretik adierazitakoari erants diezaiogun benchmarking prozesua antzeko emaitzak ematen dituen edo ematen ez dituen edozein erakunde, instituzio edo establezimendutan aplikatu daitekeela.

=== Terminoaren jatorria ===
Ikerketa hauek oso ospetsuak egin ziren nagusiki [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], 90. hamarkadan, eta gaur egungo enpresa garrantzitsu askok beraien jarduerak hobetzeko, euren negozioetan barneratu dituzte. Jatorrian, "Benchmark" esamoldea, dirudienez, topografiatik dator. Harri edo zutoin jakin batean topografoak egiten dituzten marka bat da, maila desberdinak alderatzeko. Nahiz eta enpresa munduan lehendik ere iada mota hauetako estrategiak praktikan jartzen ziren, “Benchmarking Lehiakorra” terminoa/kontzeptua/adierazpena negozioen lexikoan lehen aldiz 1979.urtean agertu zen. Xerox enpresak, terminoa konpainia bat bere lehiakide zuzenekin edo bere industrian lider gisa onartutako konpainiekin egiten zituen konparaketak adierazteko erabili zuenean.

80ko hamarkadaren hasieran, [[Xenox Corporation]] konpainia bere kudeaketa-eredua zalantzan jartzen hasi zen. [[Minolta]], [[Ricoh]] edo [[Canon]] enpresak, besteak beste, fotokopien eta inprimaketaren kudeaketaren merkatu iparramerikarrean sartu zirelako bezeroei salmenta-prezio baxuagoak eskeiniz. Salmenta-prezio hauek Xenoxek zituen ekoizpen-kostuak baino askoz merkeagoak ziren. Arazoa agerikoa zen.

Egoera hau konpontzeko [[Fuji]] – [[Xerox]] japoniar afiliatuaren metodo, prozesu, material eta produktuak aztertzea erabaki zuen. Emaitzek adierazi zuten atzerapen handia zegoela aztertutako arlo guztietan. Xeroxek azkar erreakzionatu ahal izan zuen, helburu berriak eta jardueraren adierazle gakoak (Key Performance Indicator) markatuz , jarraipen egoki bat egiteko. Hurrengo urteetan, Xerox-ek benchmarking-a hartu zuen etengabeko hobekuntzarako estrategia gisa.

Bestalde, Xerox-ek enpresa hauetatik erreferentziak hartu zituen ere, bere egoera hobetzeko asmoz:
{| class="wikitable"
|NORENA?
|ZER?
|-
|Cannon
|Fotokopiagailuak
|-
|DEC
|Lan Eremuak
|-
|L. L. Bean (arropa katalogo bidez saltzen duen enpresa)
|Biltegiratzea
|-
|General Electric (etxetresna elektrikoak fabrikatzen dituen enpresa)
|Informazio-Sistemak
|-
|Deer (traktoreak)
|Atalen zerbitzu-logistika
|-
|Ford
|Ensanblaje sistemarako automatizazio-prozesu orokorrak
|-
|AEBetako Erreserba Federala
|Billeteen irakurketa optikoa
|-
|Citicorp (Banka)
|Dokumentuak prozesatzea
|}

====== 1.Taula. Iturria: Mora, F. (2020). [online] Mercadeo.com. Eskuragarri: <nowiki>http://www.mercadeo.com/archivos/Outsour&Benchm.pdf</nowiki> [Accessed 19 Jan. 2020]. ======
Denbora pasa ahala, benchmarking-naren esanahia zabaltzen joan da: konparazioa tokiko lehiatik eta industriatik egitetik haratago joango litzateke. Arazoari erantzunak, praktikak hobekien egiten dituzten edozein eremutan, industriatan edo lurraldeetan bilatuz.

Benchmarkingaren erabilera tradizioz enpresa-erakundeetara mugatu izan da, baina gaur egun hainbat eremutara hedatu da, ezaugarri desberdinetako kasuetara moldatuz. Adibideetako bat benchmarking publikoa da, administrazio publikoek eta gobernu-agentziek beren kudeaketa-prozesuak eta sistemak hobetzeko erabili dituzte benchmarking estrategiak. [ ] Muñoz Leiva, 2003: 21


{{Argitzeko|finantza-terminoari|Benchmark}}
== Kanpo estekak ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{autoritate kontrola}}

13:14, 17 apirila 2020ko berrikusketa

Benchmarking-a hobetu nahi dugun interesgunean praktika onenak agerian uzten dituzten erakundeetako produktu, zerbitzu eta lan-prozesuetako "konparatzaileak" edo benchmarkak hartzean datza, hau da, praktika onenak egiten dituzten enpresak hartzen ditugu erreferentziatzat euren jarduteko modua adibidetzat hartuz eta geure enpresan barneratuz, hobetzeko asmoarekin.

Definizioak

Benchmarking-naren inguruan definizio ugari eman dira, adibidez ikuspuntu enpresarial batetik honela definitu zuen Spendolini-k: “Enpresan antolamendu hobekuntzak  egiteko, erreferentziatzat enpresa liderrak hartuta, honako hauen produktuak, zerbitzuak eta lan-prozesuak ebaluatzeko prozesu sistematiko eta jarraitu bat  kontsideratzen da”

Bestalde, American Productivity & Quality Center-eko (APQC) International Benchmarking Clearinghouse erakundeko Zuzendaritza Batzordearen arabera, benchmarking-a “ prozesu bat da non, enpresek funtsezko hobekuntza-puntuak zehazten dituzten arlo jakin batzuetan, ondoren, arlo horietan onenak diren beste batzuen praktikak identifikatzen eta aztertzen dituzte, eta azkenik, sistema eta prozesu berriak gehitzen dituzte beren kalitatea eta produktibitatea hobetzeko.”

Beraz, bi definizio hauek batuz ondorengoa ondorioztatu dezakegu, etengabeko ikaskuntzako eta egokitzapeneko prozesu operatiboa dela, eta emaitzak hobetzeko egiten dela. Prozesu horretan, beste erakunde batzuetan emaitza positiboak eragin dituzten metodoak atzematen, gure enpresaren ezaugarrietara egokitzen eta gure enpresaren jarduerara  inplementatzen dira.

Rodríguez de Rivera-ren ikuspuntutik, “ produktuak, zerbitzuak edo sistemak planifikatzen eta garatzen laguntzeko metodo bat da, norberaren enpresak lortutako prestazio teknikoen edo kalitate-prestazioen mailen neurketa/ebaluazioa sistematizatzen duena, eta lehiakide onenen emaitzekin alderatzen duena. Bestalde, magnitude jakin batzuk garrantzitsuenak bezala definitu egin behar dira.”

Aipaturiko hiru definizioak oinarri harturik, benchmarking-aren definizioa laburki horrela geldituko litzateke: Prozesu bat da, erakundeen arteko produktuak, zerbitzuak eta jarduerak aurrera eramateko moduak ebaluatzeko/komparatzeko erabiltzen dena. Prozesu honen bidez, horietako erakundeetariko batek beste erakunde batek ongien egiten dituen funtzioak aztertzen ditu, berdintzeko edo hobetzeko asmoarekin. Teknika honen aplikazioak aukera ematen die erakundeei beren produktu, zerbitzu eta prozesuetan kalitate handiagoa lortzeko, kooperazioaren, kolaborazioaren, lankidetzaren eta informazio-trukearen bidez. Benchmarking-naren helburua akatsak zuzentzea eta aukerak identifikatzea da, arazoak konpontzen ikasteko eta erabakiak liderren patroien arabera hartzeko.

Hala ere, kontuan izan behar dugu zenbait baldintza edo gako betetzen ez badira, zaila izango dela planteatutako helburuak zehaztea. Izan ere, benchmarking-a ez da soilik datuen azterketa konparatibo bat. Prozesu honek sistematikoa, formala eta antolatua izan behar du, ekintza multzo bat ordena jakin batean sustatzeko. Sekuentzia koerentea izan behar da eta erakundeko edozein kidek errepikatu ahal izan behar du. Lehen aipatu bezala, benchmarking-ak helburu zabalagoak ditu: antolamenduaren, ekoizpen-egituraren edo barne-politiken hobekuntza adierazten ditu, lehiakortasun-abantailak lortzeko.

Aurretik adierazitakoari erants diezaiogun benchmarking prozesua antzeko emaitzak ematen dituen edo ematen ez dituen edozein erakunde, instituzio edo establezimendutan aplikatu daitekeela.

Terminoaren jatorria

Ikerketa hauek oso ospetsuak egin ziren nagusiki Estatu Batuetan, 90. hamarkadan, eta gaur egungo enpresa garrantzitsu askok beraien jarduerak hobetzeko, euren negozioetan barneratu dituzte. Jatorrian, "Benchmark" esamoldea, dirudienez, topografiatik dator. Harri edo zutoin jakin batean topografoak egiten dituzten marka bat da, maila desberdinak alderatzeko. Nahiz eta enpresa munduan lehendik ere iada mota hauetako estrategiak praktikan jartzen ziren, “Benchmarking Lehiakorra” terminoa/kontzeptua/adierazpena negozioen lexikoan lehen aldiz 1979.urtean agertu zen. Xerox enpresak, terminoa konpainia bat bere lehiakide zuzenekin edo bere industrian lider gisa onartutako konpainiekin egiten zituen konparaketak adierazteko erabili zuenean.

80ko hamarkadaren hasieran, Xenox Corporation konpainia bere kudeaketa-eredua zalantzan jartzen hasi zen. Minolta, Ricoh edo Canon enpresak, besteak beste, fotokopien eta inprimaketaren kudeaketaren merkatu iparramerikarrean sartu zirelako bezeroei salmenta-prezio baxuagoak eskeiniz. Salmenta-prezio hauek Xenoxek zituen ekoizpen-kostuak baino askoz merkeagoak ziren. Arazoa agerikoa zen.

Egoera hau konpontzeko FujiXerox japoniar afiliatuaren metodo, prozesu, material eta produktuak aztertzea erabaki zuen. Emaitzek adierazi zuten atzerapen handia zegoela aztertutako arlo guztietan. Xeroxek azkar erreakzionatu ahal izan zuen, helburu berriak eta jardueraren adierazle gakoak (Key Performance Indicator) markatuz , jarraipen egoki bat egiteko. Hurrengo urteetan, Xerox-ek benchmarking-a hartu zuen etengabeko hobekuntzarako estrategia gisa.

Bestalde, Xerox-ek enpresa hauetatik erreferentziak hartu zituen ere, bere egoera hobetzeko asmoz:

NORENA? ZER?
Cannon Fotokopiagailuak
DEC Lan Eremuak
L. L. Bean (arropa katalogo bidez saltzen duen enpresa) Biltegiratzea
General Electric (etxetresna elektrikoak fabrikatzen dituen enpresa) Informazio-Sistemak
Deer (traktoreak) Atalen zerbitzu-logistika
Ford Ensanblaje sistemarako automatizazio-prozesu orokorrak
AEBetako Erreserba Federala Billeteen irakurketa optikoa
Citicorp (Banka) Dokumentuak prozesatzea
1.Taula. Iturria: Mora, F. (2020). [online] Mercadeo.com. Eskuragarri: http://www.mercadeo.com/archivos/Outsour&Benchm.pdf [Accessed 19 Jan. 2020].

Denbora pasa ahala, benchmarking-naren esanahia zabaltzen joan da: konparazioa tokiko lehiatik eta industriatik egitetik haratago joango litzateke. Arazoari erantzunak, praktikak hobekien egiten dituzten edozein eremutan, industriatan edo lurraldeetan bilatuz.

Benchmarkingaren erabilera tradizioz enpresa-erakundeetara mugatu izan da, baina gaur egun hainbat eremutara hedatu da, ezaugarri desberdinetako kasuetara moldatuz. Adibideetako bat benchmarking publikoa da, administrazio publikoek eta gobernu-agentziek beren kudeaketa-prozesuak eta sistemak hobetzeko erabili dituzte benchmarking estrategiak. [ ] Muñoz Leiva, 2003: 21


Artikulu hau finantza-terminoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Benchmark».

Kanpo estekak