Blanche Stuart Scott
| Blanche Stuart Scott | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Rochester, 1884ko apirilaren 8a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Rochester, 1970eko urtarrilaren 12a (85 urte) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | hegazkinlaria, gidoilaria eta gidaria |
| Jasotako sariak | |
   | |
Blanche Stuart Scott (Rochester, Estatu Batuak, 1884ko apirilaren 8a – 1970eko urtarrilaren 12a), Betty Scott izenez ere ezaguna, Estatu Batuetako lehen emakume hegazkinlaria izan zen.[1]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Blanche Stuart Scott 1884ko apirilaren 8an jaio zen, Rochesterren, New Yorken. Belle eta John Scott (1838-1903) izan ziren haren gurasoak. Aita negozio-gizon arrakastatsua zen, sendagai patentatuak egiten eta saltzen zituena. Automobilaren zale sutsuetako bat izan zen. Aitak bat erosi zuen eta Banchek gidatu zuen hirian, gidatzeko gutxieneko adina murriztu aurretik. 1900ean, familia, Rochesten 116 Weld Avenue-n bizi zen. Familiak marimatxotzat jo zuen Blanche eta neskentzako eskola batera bidali zuen.
Automobilaren abentura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1910ean, Scott bigarren emakume bihurtu zen, Alice Huyler Ramseyren ondoren, Estatu Batuetan barna automobil bat gidatzen, eta New Yorketik San Frantziskora herrialdearen mendebalderantz gidatu zuen lehena. Willys-Overland Companyk babestu zuen bidaia, eta autoak "Lady Overland" izena hartu zuen. Scott eta bere bidaiaria, Gertrude Buffington Phillips izeneko erreportaria, New Yorketik atera ziren 1910eko maiatzaren 16an eta San Frantziskora iritsi ziren 1910eko uztailaren 23an. New York Times 1910eko maiatzaren 17an idatzi zuen
Scott andereñoak, Phillips andereñoa lagun bakarra duela, bidaia luze bati ekin dio, emakume batek herrialde osoan automobil bat gidatu eta bidean beharrezkoak diren konponketa guztiak egin ditzakeela frogatzeko. Miss Blanche Stuart Scott Overland auto batean hasi zen atzo, San Frantziskon amaituko den bidaia transkontinentalean.:
Abiazioko lorpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Autoz egindako bidaiaren inguruko publizitateak atentzioa eman zion Glenn Curtissi, eta Hammondsporten (New York) hegaldi-lezioak ematea erabaki zuen. Curtissen aginduak zuzenean jaso zituen emakume bakarra izan zen. Mugatzaile bat jarri zuen Scott-en hegazkinaren azeleragailuan, hegan egiteko behar beste abiadura irabaz ez zezan, eta Scottek bere kasa filmatzen zuen bitartean. Irailaren 6an, mugatzailea mugitu egin zen edo haize-bolada batek biplanoa altxa zuen eta bera 40 oineko altuerara itzuli zen lurreratze leuna egin aurretik. Hegaldia laburra izan zen, eta, beharbada, ez zen nahitakoa. Hala ere, Early Birds of Aviation-ek Estatu Batuetako hegazkin batean bakarrik pilotatu eta hegan egiten zuen lehen emakumetzat hartu zuen Scott, nahiz eta irailaren 16an Bessica Medlar Raichek egindako hegaldia Nazioarteko Aeronautika Federazioak egiaztatu zuen lehena izan.[1]
Gero, pilotu profesional bihurtu zen. 1910eko urriaren 24an, Curtissen erakustaldi-taldeko kide gisa debuta egin zuen aireko bilera batean, Fort Waynen (Indiana). Estatu Batuetako ekitaldi publiko batean hegan egin zuen lehen emakumea izan zen. Hegazkin-erakustaldiak "Tomboy of the Air" ezizena eman zion. Akrobazia-pilotu ospetsu bihurtu zen, alderantziz hegan egin eta "murgiltze hilgarriak" egiteagatik, 4.000 oineko altitudean hegaldiak egiteagatik eta, bat-batean, zorutik 200 oinera soilik maniobratzeagatik. 1911n, distantzia luzeak egiten zituen Estatu Batuetako lehen emakume bihurtu zen, Mineolatik (New York) 60 milia etengabe egin zituenean. 1912an, Glenn Martinek kontratatu zuen Scott, eta probako lehen emakume pilotu bihurtu zen, hegazkinerako azken planoak egin baino lehen Martinen prototipoekin hegan egin zuenean. 1913an, Wardeko erakustaldi-taldearekin bat egin zuen. 1916an, hegazkinlaritzatik alde egin zuen, traba egiten baitzion jendeak aireko istripuekiko zuen interesa edo morboak eta emakumeei mekanika edo ingeniari bihurtzen uzten ez zien abiazio-industriak.
Gidoiak eta museoko lanen idazle[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1930eko hamarkadan, Scott RKO, Universal Studios eta Warner Bros-en gidoilari izan zen Kalifornian. Kalifornian eta Rochesterren transmititutako irratsaioak ere idatzi, ekoitzi eta landu zituen. 1948ko irailaren 6an, Chuck Yeagerrek gidatutako TF-80C batean bidaiari gisa hegan egin zuen lehen emakume estatubatuarra bihurtu zen Scott. 1954an Scott Estatu Batuetako Aire Indarraren Museorako lanean hasi zen, abiazioko lehen materialak erosten lagunduz.
Heriotza eta legatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Scott 1970eko urtarrilaren 12an hil zen Rochesterren, Genesee ospitalean, 84 urte zituela. Mount Hope hilerrian erraustu zuten. Rochesterreko Riverside hilerrian dago hilobia.'[2]
1980ko abenduaren 30ean, Estatu Batuetako Posta Zerbitzuak aireko postaren zigilu bat eman zuen Scott-ek abiazioan egindako lorpenen oroigarri. 2005ean, Scott National Women's Hall of Fame-n sartu zen.[3]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b Scott's first flight took place between September 2–12, 1910, but there is no verifiable evidence for an exact date so the Early Birds of Aviation certified Scott's achievement as occurring on the averaged date of September 6. Some U.S. institutions, such as the Smithsonian, prefer to give the earliest possible date of September 2.
- ↑ Blanche Stuart Scott Find-a-grave bio
- ↑ National Women's Hall of Fame, Blanche Stuart Scott
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Trenton Evening Times; Trenton, New Jersey, May 28, 1910; Blanche Scott at Roycroft Fair
- The New York Times; May 17, 1910, 11. orrialdea:
- The New York Times; February 27, 1960, 21. orrialdea, Woman Who Began Flying in 1910 Recalls the Day (1910ean hegan hasi zen emakumea eguna gogoratzen du)
- The New York Times; January 13, 1970, 45. orrialdea,
- Mitchell, Charles R. eta House, Kirk W. Flying High: Pioneer Women in American Aviation. Charleston, SC: Arcadia Publishing, 2002. ISBN 0-7385-1022-X .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Hargrave: Blanche Scott
- Abiazioaren aitzindariak: Blanche Scott
- EEren Posta Museo Nazionala. AEB. Blanche Scott aireko postaren zigilua
Datuak: Q467820
Multimedia: Blanche Scott / Q467820