Eskupilota trinketean binaka

Eskupilota trinketean binaka
Mikel Larrañaga trinketeko jokalariari arabarrari egindako elkarrizketa, trinketeko jokamoldeen inguruan.
Jokamoldea
Mota	Eskupilota
Instalazioak	Trinkete
Jokalari kopurua	4

Eskupilota trinketean binaka eskupilota jokamolde bat da, trinkete batean bi bikoteren artean jokatzen dena.

Pilotarien arteko harremana

Trinketea eskupilotaren jokamolde bat da. Jokamolde honen binakako partidetan (2 vs 2) aurki ditzakegu bi elkarrekintza mota: kooperazioa eta oposizioa. Kantxan bi pilotari kide beste biren aurka elkarlanean aritzen dira; haien helburu nagusia beste bikoteari tantoak eta, azkenean, partidua irabaztea izanez. Ildo honetatik abiatuta, binakako trinketea taldeko duelu simetriko bat dela esan daiteke, non kontra-komunikazio (aurkariekin) eta komunikazio (kidearekin) harremanak ematen diren eta pilotarien arteko erlazio baztertzailea eta egonkorra den. Horrez gain, pilotariak haien artean markatzen direnee eta, hortaz, oposizioa nagusitzen denez, jokalarien artean erlazio antagonista egongo dela esango dugu. Erlazio honen barnean pilotariek aurkako bikotearen kolpe txanda errespetatuko dute elkarrekintza oztopatu gabe. Honi gehituta, bikote berdinaren barnean ez dago txanda muga bat pilota kolpatu ahal izateko; hau da, bikotearen pilotari batek nahi adina pilota bueltatu ditzake nahiz eta bere kideak ez jo ezta bat ere. Guzti hau logikoki taktikaren menpe geratuko da eta guztiz hautazkoa izango da bikote bakoitzarentzat.  Azkenik, lehenengo sakea izan ezik, partiduko sake guztiak aurreko tantoaren bikote irabazleak gauzatuko du.

Euskal pilotak modalitate oso ezberdinak dituen heinean, orokorrean mutilek zein neskek praktikatzen dituzte, baina trinketearen kasuan banakako edo binakako partidetan mutilen presentzia erabatekoa da. Neska kopuru eskas batek jokatzen du modalitate hau, ez baitaude txapelketa ofizialik ezta elkarterik hauek batzen dituztenak. Ondorioz, neskek trinketean aritzeko ohitura eta ilusioa galdu dute eta dagoeneko bakarrik mutilek praktikatzen duten kirola bihurtu da.

Pilota

Euskal pilotako pilota

Gizonezkoen artean 4 arauzko kategoria ditugu: kadeteak (15-16 urte), jubenilak (17-18 urte), 22 azpikoak (19-21 urte) eta nagusiak (22 urtetik aurrerakoak). Horrekin batera, kategoria bakoitzerako pilotak era batekoak izango dira. Hauek dira pilota nagusiak:

	PILOTAREN PISUA	DIAMETROA	KOLOREA	MATERIALA
NAGUSIAK	95-97	59-60	NAHI DENA, BAINA IKUSGARRIA IZAN BEHAR DA	LARRUA

Binakako trinketean, buruz buruko trinketean bezala, pilota soilik jo/kolpatu daiteke. Pilota hartzen den une bakarrak sakatzerako orduan eta hasieran saskitik ateratzerakoan izango dira. Sakatzaileak pilota hartu eta frontisera kolpatuko du zoruan punpa eman eta gero, hortik aurrera elkartrukea pilotari eskuarekin emanez gauzatuko da. Hau kontuan hartuta, ez dago pilota eskuarekin ez den beste edozein gorputz atalekin kolpatzerik tantoa irabazteko.

Orokorrean, trinketean erabiltzen diren piloten neurriak eta pisuak zehaztuta daude, baina hauen kolorea ez. Beharrezkoa da pilota bat partida ofizial batean erabiltzeko kolore aproposa izatea; hau da, pilotalekuaren pareten koloreetatik bereizgarria izatea, jokalariek momentu oro antzeman ahal izateko pilota espazio osoan. Horretaz gain, gomendagarria da pilota kolpatzeko eskuetarako babes bereziak (esku pilotako takoak) erabiltzea lesioak ekiditeko eta elkartruke luzeagoak egin ahal izateko minik hartu gabe.

Pilotari baten takoak

Espazioa

Instalazioa

Eskupilotaren jokamolde hau, izenak esaten duen moduan, trinketean jokatzen da eta honek ezaugarri / atal hauek ditu:

• Trinketean bi zati bereizten dira: kantxa eta ikusleentzako eremua.
  • Kantxa: zorua, frontisa, ezkerreko horma, eskuineko horma, errebotea, xiloa (estaltzeko aukera), frailea (eskuineko hormaren eta frontisaren arteko angelua estaltzen duen alaka) eta teilatutxoa / taula.
  • Ikusleentzako eremua:  Ezkerreko hormaren eta errebotearen beheko aldean galeria bana dago eta bestela harmailetan kokatu daitezke.

• Gainera, badaude txapak eta marrak:
  • Txapak: Frontiseko goiko (zorutik 8.5 metrora) eta beheko (zorutik 0.8 metrotara) txapak eta alboetako hormetako eta erreboteko txapak (zorutik 5.5 metrotara). Gutxienez guztiak 15 zentimetro zabal dira eta soinu argia izan behar dute.
  • Marrak: punpako marra eskuzko jokamoldeen sakerako, sakeko marra gomazko paletarako, faltako marra eskuzko jokamoldeen sakerako, sakeko marra larruzko paletarako eta sarerako eta falta-erdiko marra. Gutxienez guztiak 15 zentimetro zabal izan behar dira.

Trinketea

Neurriak hauek izaten dira:

Frontisaren zabalera	9.5 m
Zorutik frontiseko goiko txaparainoko altuera	8.5 m
Zorutik goiko sare edo mugarainoko altuera	9.5 m
Kantxaren zabalera	8 m
Zorutik erreboteko eta alboetako hormetako txapara arteko altuera	5.5 m
Erreboteko sarearen eta eskuineko hormaren arteko distantzia	1 m
Erreboteko sarearen eta ezkerreko taularen arteko distantzia	1 m
Xiloaren zabalera, kanpoaldean	0.6 m
Xiloaren altuera, kanpoaldean	0.6 m
Xiloaren zabalera, barrualdean	0.3 m
Xiloaren altuera, barrualdean	0.3 m
Xiloaren sakonera	0.3 m
Xilotik beheko txaparainoko tartea	0.4 m
Xilotik frailearekiko tartea	0.4 m
Zorutik frontiseko beheko txaparainoko altuera	0.8 m
Frailearen zabalera	0.45 m
Taularen zabalera	1.55 m
Taularen altuera, beheko aldean	1.9 m
Sarearen altuera, beheko aldean	1 m
Sarearen zabalera	0.85 m
Taularen malda	18º
Frontisetik erreboterainoko distantzia	28.5 m
Frontisetik erreboteko teilatutxorainoko distantzia	27.2 m
Ezkerreko saretik erreboteko teilatutxorainoko distantzia	2 m
Ezkerreko saretik erreboterainoko distantzia	3.3 m
Frontisetik ezkerreko sarerainoko distantzia (eskupilotan)	7.25 m
Frontisetik ezkerreko sarerainoko distantzia (herramientan)	4.5 m
Eskupilotako sakerako bote emateko marra	10 m
Eskupilotako falta marra	17.5 m
Gomazko paletarako sakerako marra	15 m
Sarerako eta Larruzko paletarako bote emateko marra	20 m
Media marra	2.5 m

Sake/Erresto Eremua

Binakako trinketean sakatzerakoan dauden arauak:

JOKAMOLDEA	MAILA	SAKEA PUNPA       FALTA     MEDIA
Eskuz binaka	Nagusiak	librea	17.5m	ez dago

Sakatzerako orduan bikoteko edozein kidek (aurrelaria gehienetan) pilota hartu eta sakea gauzatuko du. Horretarako, sakalariak pilota zoruko edozein tokitan punpatu beharko du gero hau kolpatu ahal izateko eta frontisera bidaltzeko; hau sake libretzat hartuko dugu, non sake marrarik ez den egongo. Beste alde batetik, frontisetik 17,5m-tara marra bat egongo da. Honek mugatuko du sakean egin beharreko distantzia minimoa sakea ona izan dadin. Pilota frontisera bidali eta gero, pilotak derrigorrez 17,5m-ko marra pasa beharko du eta bigarren punpa marra honen eta errebotearen arteko espazioan eman beharko du sakea ona izateko. Hau gertatu ezean, hau da, pilotaren bigarren punpa 17,5.m-ko marraren aurretik ematen badu, motza izango da eta, ondorioz, faltatzat hartuko da eta tantoa beste bikotearentzat izango da, hurrengo tantoaren sake aukerarekin batera.

Jakina, limite honetaz gain, sakean pilotak frontisaren gaineko marra eta txapatik beherako eremuan jotzen badu txarra izango da. Sakean frontisaz gain, pilotak lurra ukitu baino lehen eskuineko paretan zein teilatu gainean punpatu dezake eta zuzenean sarera baldin badoa ontzat hartuko da, tanto zuzena izanez. Errestoaren aldetik, bigarren punpa eta gero, errebotean kolpatu eta gero edo airez egin daiteke. Erreferalariak une oro mantendu beharko dira 17,5m-ko marraren atzetik errestoa ganoraz egin ahal izateko.

Arauak

Hurrengo arauak zeharkako jokoen arau orokorrak dira:

• Federazioaren lizentzia aurkeztu behar da partidua jolastu ahal izateko, aurkeztu ezean, NANa erakutsi ahalko du, baina 72 ordu izango ditu federazioan lizentzia aurkezteko. Hori zure lurraldean jolasten baduzu, bestela ezinezkoa da hori egitea eta galdutzat emango da partidua. Gainera, 10 euro ordaindu beharko ditu federazioari.
• Jokoari hasiera eman baino lehen epaileen eta jokalarien aurkezpen bat egin behar da.
• Sakerako zozketa egiteko txanpon bat erabiliko da, alde urdin bat eta alde gorri bat duena. Ateratzen den kolorea izango da sakatzailea.
• Tantoaren hasiera:

1. Sakeko punpa egin baino lehen ohartarazi behar zaio aurkariari.
2. Aurreko tantoa irabazi duenak ateratzen du, lehenengo sakea izan ezik, ausaz erabakitzen dela.
3. Behin punpa eginda sakea hasitzat emango da.
4. Lehenengo punpa 10m-ra dagoen marraren edo markaren atzetik egingo da buruz-buruko jokamoldean. Binakako jokamoldean, aldiz, sakea librea izango da.

• Jokoaren nondik norakoa:
  • Pilota eramatea: sakea egin ondoren, errestoan pilota frontisera eraman behar da; lehenengo talde batek eraman behar du eta jarraian besteak. Taldean pilotari bat baino gehiago badaude, ez dira txandakatu behar pilota jotzeko.
  • Posizio aldaketa: partidan zehar nahi beste posizio aldaketak egin ditzakete pilotariek.
  • Partidaren amaiera: talde batek puntuazio batera iristean bukatzen da partida:

• Senior: 50 tantora edo 3ko hoberenera (15 tantora izango dira jokoak, baina berdinketa badago, azkeneko jokoa 10 tantotara jokatuko da).

• Faltak / tantoak lortu:
  • Hasitako sakea ez denean amaitzen.
  • Sakeko punpa kantxatik kanpo, edota sakeko marraren gainean edo aurrean egiten denean.
  • Sakean, pilotak frontisean jo ondoren, pilotak faltako marraren eta frontisaren artean egiten duenean punpa. Faltako marra 17.5 metrotan dago.
  • Pilotak joko-eremua mugatzen duen marra edo txaparen bat jotzen duenean.
  • Pilotak joko-eremutik kanpoko elementuren bat jotzen duenean, edo mugetatik kanpo irtetzen denean.
  • Pilota ez denean eramaten bigarren punpa egin baino lehen.

Trinketeko eskuzko arau espezifikoak:

• Kantxan punpa egin gabe joko-eremutik kanpo doazen pilotak falta dira.
• Trinketeko partidetan epailea trinketearen barruan egongo da.
• Pilotak taulan punpa egin arren edo taulan zehar ibili arren, ez da benetako punpatzat hartuko.
• Zoruan punpa egin ondoren sarea jotzen duten pilotak tanto dira pilota sarera jaurti duen taldearentzat.
• Teilatupeko sarera zuzenean bidaltzean ere tanto zuzena izango da beti ere lehenik frontisa jo badu.

Denbora

Trinketean bi eratara eraman daiteke pùntuazio sistema eta honen arabera partiden luzapena ezberdina izan daiteke:

• Nagusietan: 50 tanto edo 3ko hoberenera (15era izango dira jokoak, baina berdinketa hausteko joko hori 10era jokatuko dira).

Joko ekintza

Sakalaria eta sakean pilotarien kokapena

Trinketea Sakalaria Binaka

Irudian ikus daiteken moduan sakalaria espazioko edozein eremutan kokatuko da sakeko hasierako punpa eman ahal izateko eta sakea gauzatu ahal izateko. Bere kidea elkartrukerako prestatuko da errestoari erantzuna emateko toki egokian kokatuz. Beste bikotea, hau da, errestoa egingo duen bikotea 17.5m.ko marraren atzetik kokatuko da. Sakea egiten denean hauek hurrengo kolpea egin beharko dute eta frontisera birbidali beharko dute pilota. Hau egin eta gero bakoitzak (aurrelaria eta atzelaria) bere kokapen espezifikoa hartuko du pilotalekuan (kokapena ez dago araututa eta pilotari bakoitza nahi duen tokian kokatu ahalko da, beti ere beste pilotariak oztopatzen ez dituen toki batean jakina) eta elkarrtrukearekin jarraituko dute.

Ikus, gainera

• Eskupilota trinketean buruz buru

Kanpo estekak

• Datuak: Q116181332