Iritzi

Iritzia zerbaiti buruz pertsona batek duen sinesmen edo uste subjektiboa da, egia baino balio epistemologiko txikiagoa duena eta beste iritziekin aurrez aurre adierazten dena.

Filosofiaren arabera, gai bati buruz ikuspuntuak aipatzen ditu, hau da, zalantzan jar daiteke eta, era berean, okerrak eta zehaztasunik ezak aurkitzeko aukera dago, ez baitute ebidentzia zehatzik. Iritziak indibidualak dira eta polemikak sor ditzakete, hitz egiten ari den gaiaren aldeko edo kontrako argudioak sortzen dituztelako. Argumentuak izan ditzakete edo ez, baina, batez ere, ondo argudiatutako iritziek sinesgarritasun handiagoa izaten dute. Bi eratako iritziak daude:

Iritzi publikoa: gizarteak sortutako gaiak dira, pertsona talde baten eguneroko bizitzan eragina duten gaiak jorratzen dituztenak, hala nola ekonomia, kultura edo politika. Horretan, sare sozialek zeregin garrantzitsua dute beste ikuspuntu batzuk ezagutzeko eta zabaltzeko.
Iritzi pertsonala: gai zehatz baten banakako irizpidea da; horregatik, baliteke berariazko argudiorik ez izatea.

Iritzi motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iritzi zientifikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zientzialari batek edo gehiagok azaldutako kezka zientifikoei buruzko iritziak ematen ditu, eta horiek berrikuspen eta edizio profesional zorrotza eskatzen dute. Aurkikuntza zientifikoak eta horien inplikazio posibleak ere aipa daitezke.

Iritzi zientifikoak "partzialak, aldi baterako kontingenteak, gatazkatsuak eta zalantzazkoak" izan daitezke, eta, beraz, baliteke egoera jakin baterako onespenik ez egotea.

Legezko iritzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iritzi profesional mota bat da, legezko iritzi-gutun formal batean jasoa, abokatu batek bezero bati edo hirugarren bati emana. Merkataritza-transakzioak izan ohi dira. Iritzia "garbia" edo "arrazoitua" izan daiteke, eta abokatuaren epaiketa profesionala adierazten du. Ez da bermatzen auzitegi batek emaitza jakin bat lortuko duenik. Hala ere, legezko iritzi oker edo osatugabe bat demanda baten arrazoi izan daiteke.

Iritzi judiziala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Epaile baten edo epaile-talde baten iritzia da, auzitegian izandako eztabaida batean agindu edo epaitza bat azaltzen duena. Oro har, auzitegiak ezarritzat jo zituen egitateak ezartzen ditu, baita auzitegiak bete beharreko lege-printzipioak ere.

Helburua da auzitegiak bere erabakia hartzeko erabili zuen oinarria frogatzea. Epaileek oinarri ondo arrazoitua eman behar dute beren erabakietarako, eta beren iritzi judizialen edukiak goragoko auzitegi batek bere erabakia apelatzeko eta baliogabetzeko arrazoiak izan ditzake.