Istanbulgo kale-katuak

Istanbulek kale-katu ugari ditu (turkieraz: sokak kedisi, "kaleko katua"), ehun mila katu baino gehiago eta milioi bat katu baino gehiago artean. Gainera, tamaina handiko txakur asko bizi dira kalean. Turkiako herritar askok kaleko animaliak herri-jabetzako maskota gisa ikusten dituzte, kale-animalia tradizionalen ordez, eta herrialdeak ez hiltzeko eta ez harrapatzeko politika orokorra du.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cats of Istanbul elkartearen arabera, hiriko katuen ugaritasuna otomandar garaiarekin lotu daiteke. Istanbulgo etxe gehienak egurrezkoak ziren, eta horri esker saguak eta arratoiak ugaritzen ziren. Horren ondorioz, hirian, katuen presentzia beharrezkoa izan zen. Hainbat komunikabide-iturrik Turkiako katuekiko jarrera positiboa Islamarekin lotu dute, hori baita herrialdeko fede nagusia.^[1]

Egunerokotasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kale-katuak Istanbulgo leku askotan ikus daitezke, inork gogaitu gabe. Istanbulgo Udalak txakurrentzako eta katuentzako janaria saltzeko makinak jarri ditu hiriko toki askotan. Makina horien inguruan katu asko daude, eta pasatzen diren herritarrek txanponak jartzen dituzte makina horietan, katuak eta txakurrak elikatzen direla ziurtatuz.

Jakina da katuek oso bizimodu erosoa dutela hiri honetan. Oro har, Istanbulgo kale guztiek dituzte bertakoentzat ezagunak diren katuak. Kale horietan "katu-etxe" ñimiñoak prestatu dira kaleko katuentzat. Auzoko bizilagunek janari eta ur ontziak jarri dituzte etxeen aurrean, kaleko katuak elikatzeko.^[2]

Osasun arazoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2011n, Istanbulgo kaleko animaliek teniek eragindako infekzioak aztertu zituen ikerketa batek aurkitu zuen aztertutako katuen % 4,65ek Joyeuxiella pasqualei bidezko infekzioak zituztela. Ikusi zen immunoeskasia felinoaren birusa eta leuzemia felinoaren birusa ohikoak direla kaleko eta aire zabaleko katuen artean. Kaleko katuak amorruaren bektore bat izan daitezkeen arren, 2000 eta 2014 artean Turkian dokumentatutako 21 amorru-kasuetatik bat ere ez zen izan katuen eta gizakien arteko kontaktuagatik.^[3]^[4]

Bertakoek katuak publikoki elikatzea kritikatu dute albaitari batzuek, gaixotasun jakin batzuen transmisioa errazten duelako. Katu osasuntsuek animalia gaixoek kutsatutako janari- eta ur-ontziekin kontaktua izatea beste kezka bat da.^[5]

Izan ere, animaliak zainduak daude eta, orokorrean, oso itxura ona dute. Zakurrak markatuta daude eta, guztiak, albaiteroen kontrolpean daude.