Juan Cruz Tello 'Soccoo'

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Juan Cruz Tello 'Soccoo'

Bizitza
JaiotzaCusco, 
Herrialdea Peru
Heriotza2021
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
kitxua
Jarduerak
Jarduerakunibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)National University of San Antonio Abad in Cuzco (en) Itzuli

Juan Cruz Tello 'Soccoo' (Cusco, Peru, ? - Cusco, 2021eko apirilaren 10a) Cusko hiriko UNSAAC unibertsitateko irakaslea zen (Universidad Nacional de San Antonio Abad del Cusco). Hinantin ikerketa-taldea antolatu zuen, kitxuaren prozesamendu automatikoren lehen oinarri batzuk sortuko zituena. Lehen urrats horietan, 2011tik 2014ra bitarte adituak prestatu zituen lankidetzan Ixa taldearekin, 2012an Madrileko Kooperaziorako Ministerioko proiektu bat izan zuten, 2013an EHUrekin RUNASIMI proiektua.[1][2] Aditu horietako batzuk ziren hauek:[3]

Kitxua lantzen duen Hinantin ikerketa taldea (2012)
  • Hugo Quispe: kitxuaren datu-base lexikalaren lehen bertsioa eta corpusa kontsultatzeko  web-aplikazio bat sortu zuen.[4][5]
  • Richard Alexander Castro Mamani: zuzentzailea sortu eta hizketaren tratamendua landu zuen. Geroago Itzulpen automatikoan eta normalizazioan ere ikertu du.[6][7][8][9]
  • UNSAAC-Hinantin ikerketa taldeko Rosemary Jimenez eta José Lozano, Ixa Taldea bisitatzen Donostian[10]
    Rosemary Jimenez: kitxuaz idatzitako testuak dialektoaren arabera automatikoki sailkatzeko programa sortu zuen.[11][3] Eta bera izan zen corpusa eratu eta kontsultatzeko aplikazioa sortu zuena.
  • José Lozano: Kitxua irakasteko sistema bat sortzen aritu zen Waldir Farfan-ekin.
Kitxua lantzen duen Hinantin ikerketa taldea

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ «RUNASIMI. Recursos básicos para el procesamiento automático de la lengua quechua: base de datos léxica y corpus textual. | Ixa taldea» ixa.si.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) «CONVENIO DE COLABORACIÓN ENTRE LA UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO/EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA – UPV/EHU Y LA UNSAAC» Dirección de Cooperación Técnica Internacional 2020-08-20 (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  3. ↑ a b Juan Cruz ‘Soccoo’ hil zaigu, Peruko lankide kitxua – Hizkuntza-teknologiak, Ixa Taldearen bloga. (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  4. ↑ (Ingelesez) Ixa Group. «Quechua Lexical Database (QLDB). General Consultation» ixa2.si.ehu.eus (National University of San Antonio Abad of Cusco (UNSAAC) University of the Basque Country (UPV / EHU).) (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  5. ↑ Quispe, Hugo. (2013). «Kitxuaren datu-base lexikala» ixa2.si.ehu.eus (Ixa taldea, Hinantin-UNSAAC) (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  6. ↑ (Ingelesez) Ortega, John E.; Castro Mamani, Richard; Cho, Kyunghyun. (2020-12-XX). «Neural machine translation with a polysynthetic low resource language» Machine Translation 34 (4): 325–346.  doi:10.1007/s10590-020-09255-9. ISSN 0922-6567. (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  7. ↑ Castro Mamani, Richard; Rios, Annette. (2014). Allin Qillqay! A Free Online Web Spell Checking Service for Quechua.  doi:10.5167/UZH-101905. (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  8. ↑ Rios, Annette; Castro Mamani, Richard. (2014). Morphological Disambiguation and Text Normalization for Southern Quechua Varieties.  doi:10.5167/UZH-97707. (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  9. ↑ (Ingelesez) Ortega, Richard ALEXANDER; Montoya, Jaime. (2020). Overcoming Resistance: The Normalization of an Amazonian Tribal Language. The 1st Conference of the Asia-Pacific Chapter of the Association for Computational Linguistics and the 10th International Joint Conference on Natural Language Processing.
  10. ↑ Kitxua lantzeko, Cusco-ko bisitariak berriro gurean – Hizkuntza-teknologiak, Ixa Taldearen bloga. (Noiz kontsultatua: 2021-04-11).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) Jiménez Medina, Rosemary. (2013). CLASIFICACIÓN POR DIALECTO DE DOCUMENTOS ESCRITOS EN QUECHUA.. UPV-EHU, UNSAAC. Máster en "Ingeniería computacional y sistemas inteligentes".

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Juan_Cruz_Tello_%27Soccoo%27&oldid=8574908"(e)tik eskuratuta