Koreako martiriak

Koreako martiriak^[1] XIX. mendeko Koreako katolikoen aurkako jazarpen erlijiosoaren biktimak izan ziren.

Ikuspegi orokorra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVIII.mendearen amaieran, Joseon leinuak gobernatu zuen Korean. Konfuzianismoan eta klase harremanetan oinarritutako gizartea zen^[2]. Kristautasuna Korean sartu zenean, jende arrunta erlijio berrira hurbildu zen. Fededun berriek Chonju Kyo Udul deitzen zioten beren buruari, literalki «Zeruko Jainkoaren irakaskuntzaren lagunak»^[3].

XIX. mendeko Korean kristauen aurkako 4 jazarpen multzo nagusi egon ziren:

Shinyu jazarpena (1791-1801)
Ki-hae jazarpena (1839)
Pyong-o jazarpena (1846)
Pyong-en jazarpena (1866)

Azkena 1866an izan zen, garai hartan 20.000 katoliko baino ez zeuden Korean (beste konfesio kristauak ez ziren Korean sartu geroago arte)^[3]. Martirien gehiengoa laikoak ziren.

Garai horretan 8.000-10.000 kristau korear hil zituzten. 1925ean, Pio XI.a aita santuak hirurogeita hemeretzi martiri dohatsu bilakatu zituzten. Beste hogeita lau Paulo VI.a aita santuak dohatsu bilakatu zituzten 1968ko urriaren 6an^[4].

1984ko maiatzaren 6an, Joan Paulo II.a aita santuak 103 katoliko kanonizatu zituen, 1846an ezpataz exekutatu zuten Andres Kim Taegon lehen apaiz katoliko korearra barne^[5]. Tradizioa hautsiz, kanonizazioa ez zen Erroman egin, Seulen baizik^[6]. Jaieguna irailaren 20an ospatzen da^[1].