Seul
| Seul 서울 서울 | |||
|---|---|---|---|
| hiriburua | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Hego Korea | ||
| Probintzia | Sudogwon | ||
| Banaketa administratiboa | 25 barruti | ||
| Alkatea | Oh Se-hoon | ||
| Izen ofiziala | 서울특별시 | ||
| Jatorrizko izena | 서울 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 37°34′N 126°59′E / 37.56°N 126.99°E37°34′N 126°59′E / 37.56°N 126.99°E | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 605.25 km² | ||
| Altuera | 38 m | ||
| Mugakideak | Gyeonggi eta Incheon | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 9.668.465 (2020) −138.073 (2018) | ||
| Metropolia | 25,600,000 (2.017) | ||
| Dentsitatea | 15.974,33 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1394 | ||
| Ordu eremua | UTC+09:00 | ||
| Hiri senidetuak | San Frantzisko, Kairo, Jakarta, New Delhi, Taipei, Ankara, Guam, Teheran, Bogota, Tokio, Mosku, Sydney, Pekin, Ulan Bator, Hanoi, Varsovia, Nur-Sultan, Atenas, Washington, Bangkok, Tirana, São Paulo, Delhi, Buenos Aires, Mexiko Hiria, Rio de Janeiro, Honolulu konderria, Paris, Erroma, New York eta Honolulu | ||
| Hizkuntza ofiziala | koreera | ||
| http://english.seoul.go.kr | |||
Seul[1][2] (koreeraz: 서울), izen ofiziala Seul metropoli hiri berezia (koreeraz: 서울특별시), Hego Koreako hiriburu eta hiririk handiena da. 2017an 10.178.395 biztanle zituen;[3] Incheon hiria eta Gyeonggi probintzia ere hartzen dituen metropoli eremuan, berriz, 25.600.000 pertsona bizi ziren. Hego Koreako merkataritza, finantza, administrazio eta kultura gune nagusia da.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hego Koreako ipar-mendebaldean dago, Han ibaiaren ertzean, Itsaso Horiaren ertzetik 60 kilometrora.
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Datu klimatikoak (Seul, 1981–2010 bitartean, muturrekoak 1907–egun) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 14.4 | 18.7 | 23.8 | 29.8 | 34.4 | 37.2 | 38.4 | 38.2 | 35.1 | 30.1 | 25.9 | 17.7 | 38.4 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 1.5 | 4.7 | 10.4 | 17.8 | 23.0 | 27.1 | 28.6 | 29.6 | 25.8 | 19.8 | 11.6 | 4.3 | 17.0 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −2.4 | 0.4 | 5.7 | 12.5 | 17.8 | 22.2 | 24.9 | 25.7 | 21.2 | 14.8 | 7.2 | 0.4 | 12.5 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −5.9 | −3.4 | 1.6 | 7.8 | 13.2 | 18.2 | 21.9 | 22.4 | 17.2 | 10.3 | 3.2 | −3.2 | 8.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -22.5 | -19.6 | -14.1 | -4.3 | 2.4 | 8.8 | 12.9 | 13.5 | 3.2 | -5.1 | -11.9 | -23.1 | -23.1 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 20.8 | 25.0 | 47.2 | 64.5 | 105.9 | 133.2 | 394.7 | 364.2 | 169.3 | 51.8 | 52.5 | 21.5 | 1450.5 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 6.5 | 5.8 | 7.4 | 7.8 | 9.0 | 9.9 | 16.3 | 14.6 | 9.1 | 6.3 | 8.7 | 7.4 | 108.8 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 8.0 | 5.2 | 3.4 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 2.1 | 6.1 | 24.9 |
| Eguzki orduak | 160.3 | 163.3 | 189.0 | 205.0 | 213.0 | 182.0 | 120.0 | 152.5 | 176.2 | 198.8 | 153.2 | 152.6 | 2066.0 |
| Hezetasuna (%) | 59.8 | 57.9 | 57.8 | 56.2 | 62.7 | 68.1 | 78.3 | 75.6 | 69.2 | 64.0 | 62.0 | 60.6 | 64.4 |
| Iturria: Korea Meteorological Administration[4][5][6] (eguzki orduak eta elur egunak)[7] | |||||||||||||
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
XI. mendean sortu zuten hiria Gyeong Seong izenaz. 1394. urtean egin zuten Koreako hiriburu. 1910-1945 bitartean, japoniarren inbasioaren garaian, Keijo izena eman zioten. Kalte handiak izan zituen 1950-1953 bitarteko gerran eta molde modernoen arabera eraiki zuten berriro hiria. Bertan egin ziren 1988ko Udako Olinpiar Jokoak.
Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Seul 25 barrutitan (gu) banaturik dago. Hauek dira:
|
|
Herri eta hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Seul ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
|
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2018/4/13 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
- ↑ Seoul: City Overview. english.seoul.go.kr (Noiz kontsultatua: 2018-4-13).
- ↑ Climate data in seoul, 1981 ~ 2010, Korea Meteorological Administration.
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최고기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최저기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ Climatological Normals of Korea. Korea Meteorological Administration.
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-20).
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Webgune ofiziala, english.seoul.go.kr
