Seul
| Seul 서울 서울 | |||
|---|---|---|---|
special city of South Korea (en)  | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Hego Korea | ||
| Probintzia | Sudogwon | ||
| Banaketa administratiboa | 25 barruti | ||
| Alkatea | Oh Se-hoon | ||
| Izen ofiziala | 서울특별시 | ||
| Jatorrizko izena | 서울 | ||
| Herriburua | Jung District (en) | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 37°34′N 126°59′E / 37.56°N 126.99°E37°34′N 126°59′E / 37.56°N 126.99°E | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 605.25 km² | ||
| Altuera | 38 m | ||
| Mugakideak | Gyeonggi eta Incheon | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 9.668.465 (2020) −138.073 (2018) | ||
| Metropolia | 25,600,000 (2.017) | ||
| Dentsitatea | 15.974,33 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1394 | ||
| Ordu eremua | UTC+09:00 | ||
| Hiri senidetuak | San Frantzisko, Kairo, Jakarta, New Delhi, Taipei, Ankara, Guam, Teheran, Bogota, Tokio, Mosku, Sydney, Pekin, Ulan Bator, Hanoi, Varsovia, Astana, Atenas, Washington, Bangkok, Tirana, São Paulo, Delhi, Buenos Aires, Mexiko Hiria, Rio de Janeiro, Honolulu konderria, Paris, Erroma, New York eta Honolulu | ||
| Hizkuntza ofiziala | koreera | ||
| http://english.seoul.go.kr | |||
Seul[1][2] (koreeraz: 서울), izen ofiziala Seul metropoli hiri berezia (koreeraz: 서울특별시), Hego Koreako hiriburu eta hiririk handiena da. 2017an 10.178.395 biztanle zituen;[3] Incheon hiria eta Gyeonggi probintzia ere hartzen dituen metropoli eremuan, berriz, 25.600.000 pertsona bizi ziren. Hego Koreako merkataritza, finantza, administrazio eta kultura gune nagusia da.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hego Koreako ipar-mendebaldean dago, Han ibaiaren ertzean, Itsaso Horiaren ertzetik 60 kilometrora.
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Datu klimatikoak (Seul, 1981–2010 bitartean, muturrekoak 1907–egun) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 14.4 | 18.7 | 23.8 | 29.8 | 34.4 | 37.2 | 38.4 | 38.2 | 35.1 | 30.1 | 25.9 | 17.7 | 38.4 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 1.5 | 4.7 | 10.4 | 17.8 | 23.0 | 27.1 | 28.6 | 29.6 | 25.8 | 19.8 | 11.6 | 4.3 | 17.0 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −2.4 | 0.4 | 5.7 | 12.5 | 17.8 | 22.2 | 24.9 | 25.7 | 21.2 | 14.8 | 7.2 | 0.4 | 12.5 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −5.9 | −3.4 | 1.6 | 7.8 | 13.2 | 18.2 | 21.9 | 22.4 | 17.2 | 10.3 | 3.2 | −3.2 | 8.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -22.5 | -19.6 | -14.1 | -4.3 | 2.4 | 8.8 | 12.9 | 13.5 | 3.2 | -5.1 | -11.9 | -23.1 | -23.1 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 20.8 | 25.0 | 47.2 | 64.5 | 105.9 | 133.2 | 394.7 | 364.2 | 169.3 | 51.8 | 52.5 | 21.5 | 1450.5 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 6.5 | 5.8 | 7.4 | 7.8 | 9.0 | 9.9 | 16.3 | 14.6 | 9.1 | 6.3 | 8.7 | 7.4 | 108.8 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 8.0 | 5.2 | 3.4 | 0.1 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 2.1 | 6.1 | 24.9 |
| Eguzki orduak | 160.3 | 163.3 | 189.0 | 205.0 | 213.0 | 182.0 | 120.0 | 152.5 | 176.2 | 198.8 | 153.2 | 152.6 | 2066.0 |
| Hezetasuna (%) | 59.8 | 57.9 | 57.8 | 56.2 | 62.7 | 68.1 | 78.3 | 75.6 | 69.2 | 64.0 | 62.0 | 60.6 | 64.4 |
| Iturria: Korea Meteorological Administration[4][5][6] (eguzki orduak eta elur egunak)[7] | |||||||||||||
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
XI. mendean sortu zuten hiria Gyeong Seong izenaz. 1394. urtean egin zuten Koreako hiriburu. 1910-1945 bitartean, japoniarren inbasioaren garaian, Keijo izena eman zioten. Kalte handiak izan zituen 1950-1953 bitarteko gerran eta molde modernoen arabera eraiki zuten berriro hiria. Bertan egin ziren 1988ko Udako Olinpiar Jokoak.
Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Seul 25 barrutitan (gu) banaturik dago. Hauek dira:
|
|
Herri eta hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Seul ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
|
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2018/4/13 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
- ↑ Seoul: City Overview. english.seoul.go.kr (Noiz kontsultatua: 2018-4-13).
- ↑ Climate data in seoul, 1981 ~ 2010, Korea Meteorological Administration.
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최고기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ 기후자료 극값(최대값) 전체년도 일최저기온 (℃) 최고순위, 서울(108). Korea Meteorological Administration (Noiz kontsultatua: 2013-08-18).
- ↑ Climatological Normals of Korea. Korea Meteorological Administration.
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-20).
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Webgune ofiziala, english.seoul.go.kr
