Laginketa (estatistika)
Estatistikan, laginketa populazio bat aztertzeko lagina jasotzeko prozesuari deritzo. Laginketaren helburua lagina modu egoki eta eraginkorrenean aukeratzea da, populazioa fidagarritasunez islatzearren. Adibidez, hauteskunde bateko emaitzen inguruan inkesta bat antolatzeko, laginketak inkestatu beharreko pertsona kopurua zehaztea eta pertsona hauek nola aukeratu behar diren erabakitzea barne hartzen ditu, besteak beste.
Laginketa-prozesua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa-prozesuan aldi ezberdinak bereizten dira:
- helburu den populazioaren definizio zehatza;
- jaso beharreko aldagaien definizioa;
- populazioko elementuak aukeratzeko metodoa edo laginketa-metodoa erabakitzea;
- aukeratu beharreko elementu kopurua finkatzea, populazioko parametroak errore eta konfiantza-maila jakin batez zenbatesteko;
- datu bilketa antolatu, burutu eta kontrolatzea.
Laginak aukeratzeko metodoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa aleatorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa aleatorio sinplea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginak aukeratzeko metodoen artean, aleatorioak emaitzarik zehatzenak erakusten dituzte. Laginketa aleatorio sinplea metodo ezagunena da eta elementu asko ez daudenean erabiltzen da. Metodo honek zenbaki aleatoriozko taulak edo programa informatikoak erabiltzen ditu[1].
Laginketa sistematikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa sistematikokak elementuen aukeratzea errazten du gorapen-koefizientea (populazioko elementu-kopuruaren eta lagineko elementu-kopuruen arteko zatidura) erabiliz[1].
Laginketa geruzatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa geruzatuaren prozesuan, populazio osoa zati homogeneo ezberdinetan banatzen eta ondoren, zati bakoitzeko azpilagin aleatorio bat aukeratzen da. Lagineko elementu-kopurua, metodo hau hautatuz gero, beste metodoak erabilita baino handiagoa izaten da[1].
Konglomeratuen laginketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lagina aukeratzeko metodoetan, errazena da, baina arriskutsuena baita ere, lagin adierazgarri bat lortzea zaila dela eta. Populazioa ausaz aukeratzen diren zati heterogeneoetan banatzen da[1].
Laginketa ez-aleatorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginketa akzidentala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak lortzeko erraztasun handiena ematen duten elementuak aukeratzen dira. Lagin hauek ez dira adierazgarriak, baina giza-zientzietan asko erabiltzen dira[1].
Iritzizko laginketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laginen aukeraketa, aurreko informazioa kontuan hartuta da[1].
Laginen abantailak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- populazio osoak aztertzea baino merkeagoa da;
- bizkorrago lortzen da informazioa;
- batzuetan, informazio ulergarriagoa lortzen da[2].
Laginen desabantailak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- askotan, laginen bitartez lortutako ondorioak ez dira zehatzak;
- batzuetan, arazoak izaten dira ikerketarako elementuak hautatzean[2].
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f Etxeberria, Juan. (2005). Estatistika eta SPSS. Usurbil: Elhuyar, 207-210 or. ISBN 978-84-92457-37-3..
- ↑ a b Juaristi Larrinaga, Patxi. (2013). Aldagai bakarreko estatistika deskribatzailea eta inferentziala gizarte-zientzietan: teoria eta adibideak. Euskal Herriko Unibertsitatea, 158 or. ISBN 978-84-9860-880-9..
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q49908
Multimedia: Sampling (statistics) / Q49908