Lankide:Altsasu10/Proba orria
EPHEMEROPTERA[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ephemeroptera udaberrian edota udazkenean jaiotzen diren intsektu mota bat dira. Aurretik erreketan aurkitu daiteke larba moduan. Oso intsektu interesgarrik dira, gainera, ibaien kalitatearen adierazle dira.
NOLAKOAK DIRA?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Intsektu hauek primitiboak dira, hau da, existitu ziren lehen intsektuen ezaugarri batzuk dituzte; buztan luzea eta tolestu ezin diren hegalak. Hegalak tolestu ezin dituztenez palaeopteroen mailan daude. Tamainari dagokionez, 2 eta 30 milimetroen arteko luzera izaten dute.
ZEIN DA HAIEN BIZI ZIKLOA?[1][aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ninfa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ephemeropteraren bizi-zikloak hiru fase ditu. Uretan arrautzetatik larba moduan jaiotzen dira. Jaiotzen diren momentutik uretatik atera eta hegalak garatzen dituzten momenturaino lehen faseari dagokio. Fase horri ninfa deritzo.
Subimago[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ninfa etapa bukatzerakoan, hau da, hegalak garatzen dituztenean beste fase bat hasten da: Subimago fasea. Fase honetan intsektu mota honen zangoak eta begiak oraindik ez daude guztiz garatutak eta ez dago ugaltzeko prest. Bigarren fase honek (Subimago) minutu batzuk, egun bat edo bi egun irauten du espeziearen arabera.
Imago[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Azkenik, ephemeropteroa heldua bihurtzen denean Imago fasea hasten da. Azken fase honetan, hegalak guztiz garatuta dituzte eta hegan egiteko gai dira. Gainera, ugaltzeko prest daude.
NON BIZI DIRA?[2][aldatu | aldatu iturburu kodea]
Intsektu mota hau, bizi ziklo ezberdinak ditu eta horien arabera bizitoki ezberdinak dituzte. Ninfa fasean, uretan bizi dira, ur gatzdunean edo ur gezan aurkitu daitezke. Gehien bat arroken azpiko aldean egoten dira.
Imago faseari dagokionez, udaberrian edo udazkenean, bi egunetan, toki ezberdinetan aurkitu daitezke. Helduak direnean soilik ateratzen dira uretatik, eta ugalketa egiteko izaten da. Beraz, haien bizitzaren denbora gehiena oxigeno asko dagoen uretan igarotzen dute.
ZER JATEN DUTE?[3][aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ninfa fasean, ur-azpian daudenean belarjale izaten dira, gehien bat algak jaten dituzte. Haien hurrengo fasean, helduak direnean, ez dute jaten. Hala ere, haien bizi iraupen motza dela eta, hasieran jaten dutenarekin nahikoa izaten da.
Intsektu hauen bizitzaren iraupena oso motza da, soilik 24 ordu bizitzen dira.
GEHIAGO JAKITEKO[aldatu | aldatu iturburu kodea]
https://www.youtube.com/watch?v=7b5VGtCCFxA
https://www.youtube.com/watch?v=blYrPj1YPGw
https://www.youtube.com/watch?v=O6iaI7ROCNw
ERREFERENTZIAK[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) Ephemeroptera. 2021-02-15 (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
- ↑ (Gaztelaniaz) «▷ Ephemeroptera | Características y clasificación de las efímeras» Todoservivo.com (Noiz kontsultatua: 2021-03-29).
- ↑ (Gaztelaniaz) Alba-Tercedor, Javier. (2015). Orden Ephemeroptera. Revista IDE@-SEA, 1-17 or..