Lankide:Ameslaria/Francisco Alba Medina

Ameslaria/Francisco Alba Medina
Bizitza
Jaiotza	1918ko apirilaren 23a
Jarduerak

Francisco José María del Sagrado Corazón de Jesús Alba Medina, Paco Alba izenez ezagunagoa (Conil de la Frontera, 1918ko apirilaren 23a - Cádiz, 1976ko urtarrilaren 15a), musikari, letrista espainiar eta inauterietako koplen konpositorea izan zen. Cádizko inauterien munduan, Cádizko Inauteriaren konpartsaren sortzailetzat jotzen da, eta jai horren erakusgarri handienetako bat.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Conil de la Fronteran jaio zen, 1918ko apirilaren 23an, eta Francisco Alba Romero eta Josefa Medina Zájararen seigarren eta azken semea izan zen. Musikarako zaletasuna familiatik zetorkion, aita, bi osaba-izeba eta bost lehengusu-lehengusina Conilgo Musika Bandaren kide baitziren. Guztiek solfeoa ikasi zuten, Pacok barne, eta gero klarinetea jo zuen. Osabak zuzendu zuen banda, Espainiako Bigarren Errepublikaren amaieran desagertu zen arte.^[2]

Hasiera eta zentsura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainiako Gerra Zibila amaitzean, Paco Albak musikarekin lotutako hainbat taldetan parte hartu zuen, eta talde horietan familiarentzako irabazi ekonomikoak ateratzen saiatu zen, Espainiaren egoera ekonomikoa une historiko okerrenetako batetik igarotzen baitzen.

Paco bere taldeetako batekin biran zebilela, ahizpa hil egin zela jakin zuen, eta Cadizera joan zen bere lagunekin egoteko. Cadizen zegoela, Cádizko ontzioletan lan egiteko baimena jaso zuen.

Pacok aspalditik erakutsitako letraz eta musika konpositore dohainari esker, 1952ko urrian Pacoren lankideek Francisco Patrón Tisirán aurkeztu zioten. Hark inauteri-talde bat atera nahi zuen eta Paco izan zen haren egilea. Horrela sortu zen Paco Albak lehiaketara eraman zuen lehen taldea: “Los vendedores de marisco”.

Gobernuak eta Elizak Ironiaz eta kritika sozialez betetako letrak ez zituztenez oso ondo hartu, zentsurak bere funtzioa bete zuen; honela, epaimahaiak txirigota deskalifikatzeko erabakia hartu zuen.

Hurrengo urtean, talde berarekin eta Tisirán zuzendari dela, bigarren saria irabazi zuen, “Los guajiros”ekin, eta, hala, Cádizko inauterietako arrakastara bidea hasi zuen.^[3]

Konpartsaren sortzailea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cádizko Inauterietako Taldeen Lehiaketaren antolatzaileak ez ziren gai Paco Albak 1953tik aurrera ekartzen zituen taldeak txirigota klasikoen modura kalifikatzeko. Hau dela eta, 1960an arauak aldatzea erabaki zuten, konpartsa modalitatea sortuz. Hala, estilo berri hori egokitzen saiatu ziren. Conilgo egilea konpartsaren sortzaile gisa pasatu zen historiara, eta "Los Pajeros" izan zen lehen konpartsa ofiziala.^[4]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere taldeak askotan saritu izan dituzte hainbat hamarkadatan, bere konposizioen argitasunagatik.

Urrezko Antifaza eman zitzaion 1969an, Cádizko inauterietako autore edo interpreteek lor dezaketen sari gorena dena.

Cadizko XXI. Inauteri Kongresua eskaini zitzaion.^[5]

Inauterietako ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea	Batasuna	Modalitatea	Egilea	Posizioa
1953	Los vendedores de mariscos	Txirigota	Letra eta musika	Deskalifikatua
1954	Los guajiros	Txirigota	Letra eta musika
1955	Los del bocho	Txirigota	Letra eta musika
1955	Los mosqueteros	Abesbatza	Musika
1956	Los del fin de curso	Txirigota	Letra eta musika
1956	Los de pura cepa	Abesbatza	Musika
1957	Los sarracenos	Txirigota	Letra eta musika	frameless\|20x20px Berezia
1958	Los julianes	Txirigota	Letra eta musika
1958	Los hombres de la edad de piedra	Txirigota	Musika	Akzesita
1959	La hueste de Don Nuño	Txirigota	Letra eta musika	frameless\|20x20px Berezia
1959	Los tontos de pueblo	Txirigota	Musika
1960	Los pajeros	Konpartsa	Letra eta musika
1960	Los del tic	Txirigota	Letra eta musika	Deskalifikatua
1961	Pancho Albachi y sus mamarrachis	Konpartsa	Letra eta musika
1961	Los afiladores de Orense	Txirigota	Musika	Akzesita
1962	El pájaro azul y sus matuteros	Abesbatza	Musika
1963	Los corrusquillos gaditanos	Konpartsa	Letra eta musika	frameless\|20x20px Berezia
1964	Los Fígaros	Konpartsa	Letra eta musika
1964	Los cinco latosos y uno más	Txirigota	Musika
1965	Hombres del mar	Konpartsa	Letra eta musika
1965	Los Romanceros	Txirigota	Letra eta musika	Akzesita
1966	Los Beduinos	Konpartsa	Letra eta musika
1968	Los senadores romanos	Konpartsa	Letra eta musika
1969	Los fabulistas	Konpartsa	Letra eta musika
1970	Los huertanos	Abesbatza	Musika
1971	Los forjaores	Konpartsa	Letra eta musika
1973	Estampas goyescas	Konpartsa	Letra eta musika
1974	Los abuelitos chirigoteros	Txirigota	Letra eta musika
1975	Los belloteros	Konpartsa	Letra eta musika

COACeko palmaresa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen sariak (13)alt=|20x20px
Lehenengo berezia (3)alt=|20x20px
Bigarren sariak (5)alt=|20x20px
Hirugarren sariak (2)20x20px

Beste sari batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urrezko Antifaza: 1969frameless|35x35px

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1961. - Luis Marquinaren La viudita naviera.

Ikus gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cádizko inauterietako taldeen lehiaketa ofiziala
Juan Carlos Aragón
Antonio Martín
Joaquín Quiñones
Antonio Martinez Áres

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Un 'Brujo' inmortal. 23 de abril de 2018.
↑ Aula de Cultura del Carnaval de Cádiz. Paco Alba. .
↑ Documental sobre Paco Alba - Canal Sur
↑ Espinosa, Pedro. (23 de octubre de 2017). «Los pajeros, la primera comparsa de Paco Alba» Cadena SER.
↑ «XXI Congreso del carnaval Paco Alba y su tiempo. Presentación de ‘La Final del Falla’, un nuevo título del Sello Editorial UCA. – Servicio de Publicaciones» publicaciones.uca.es.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

López Prats, J. Paco Alba, sus coplas. Cadizko inauterietako Kultur Aretoa. 1997.
López Prats, J., Mariscal Carlos, E., Vázquez Aragón, J. Colección Autores del Siglo XX. Musical J.M. 2000.

Kanpoko loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

UCAk liburu bat argitaratu du Paco Albaren konpartsa mitikoaren bi puntalen bizipenak berreskuratzeko: Moreno eta Chatín, 2018ko otsailaren 7a

Paco Albak 100 urte beteko lituzke. - Carnavaleandon argitaratutako artikulua.

[[Kategoria:Category:Cádizko inauteria]]

[1] Un 'Brujo' inmortal. 23 de abril de 2018.

[Paco_Alba-2] Aula de Cultura del Carnaval de Cádiz. Paco Alba. .

[3] Documental sobre Paco Alba - Canal Sur

[4] Espinosa, Pedro. (23 de octubre de 2017). «Los pajeros, la primera comparsa de Paco Alba» Cadena SER.

[5] «XXI Congreso del carnaval Paco Alba y su tiempo. Presentación de ‘La Final del Falla’, un nuevo título del Sello Editorial UCA. – Servicio de Publicaciones» publicaciones.uca.es.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]