Apirilaren 23

Apirilaren 23a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hamahirugarren eguna da, 114garrena bisurteetan. 252 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Diego Lizarrakoa Jaiotza: Lizarra, 1524 eta 1524 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Salamanca, 1578 (egutegi gregorianoa) Iñaki Sáez Jaiotza: Bilbo, 1943 eta 1946 Epifanio Fernández Jaiotza: Donostia, 1919 Heriotza: Donostia, 1977ko ekainaren 12a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Max Planck Jaiotza: Kiel, 1858 Heriotza: Göttingen, 1947ko urriaren 4a Vladimir Nabokov Jaiotza: San Petersburgo, 1899 (juliotar egutegia), 1899 eta 1899 Heriotza: Montreux, 1977ko uztailaren 2a Joseph Mallord William Turner Jaiotza: Maiden Lane (en) , Covent Garden eta Londres, 1775 Heriotza: Cheyne Walk (en) , Chelsea eta Kensington eta Chelsea, 1851ko abenduaren 19a James Buchanan Jaiotza: Stony Batter (en) , Cove Gap (en) eta Mercersburg (Pennsylvania), 1791 Heriotza: Lancaster, 1868ko ekainaren 1a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 23ko jaiotzak John Oliver • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Carmelo Borobia Jaiotza: Cortes, 1935eko abuztuaren 16a eta 1939 Heriotza: Zaragoza, 2022 Élie Lambert Jaiotza: Baiona, 1888ko apirilaren 10a eta 1949 Heriotza: Paris, 1961 Nikolas Atxukarro Jaiotza: Bilbo, 1880ko ekainaren 14a Heriotza: Getxo, 1918 Jose Luis Zabala Jaiotza: Irun, 1898ko abenduaren 15a Heriotza: Bartzelona, 1946 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Miguel de Cervantes Jaiotza: Alcalá de Henares, 1547ko irailaren 29a eta 1547 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Madril, 1616 Boris Jeltsin Jaiotza: Butka (en) , 1931ko otsailaren 1a Heriotza: Mosku, 2007 Satyajit Ray Jaiotza: Kalkuta, 1921eko maiatzaren 2a Heriotza: Kalkuta, 1992 William Wordsworth Jaiotza: Cockermouth (en) , 1770eko apirilaren 7a Heriotza: Rydal Mount (en) , 1850 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 23ko heriotzak Justus Sustermans • Harold Arlen • Sergei Yutkevich • Roland Penrose • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Liburu eguna 1911 - Iratiko Burdinbideak bere lehen bidaia egin zuen. 1946 - Vespa patentatu zen. 1961 - 1940ko jeneral uniformez, Charles de Gaulle presidenteak (irudian) telebistaz hitzaldia igorri zuen, Frantziako militar eta zibilak Aljeriako estatu kolpearen aurka altxa zitezen. 1976 - Avui aldizkaria Bartzelonan plazaratu zen lehen aldiz. 2013 - Frantziako Nazio Biltzarrak sexu berekoen arteko ezkontza ahalbidetzen duen legea onartu zuen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Apirila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2023 Aurreko eta hurrengo urteetan 2020: osteguna 2021: ostirala 2022: larunbata 2024: asteartea 2025: asteazkena 2026: osteguna Izendegia Santutegia: Jurgi Kapadoziakoa, Adalberto Pragakoa, Jón Ögmundsson Seaska egutegia: Gorka.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1911 - Iratiko Burdinbideak bere lehen bidaia egin zuen.
• 2014 - Ikune, herrietako zenbait plataforma independentek sortutako alderdia aurkeztu zuten.

Mundua

• 1521 - Villalarko guduan erregezaleek komuneroak garaitu zituzten.
• 2010 - Greziak 45.000 milioi euro arteko laguntza plana abian jartzeko eskatu zien euroguneko herrialdeei eta Nazioarteko Diru Funtsari (NDF).
• 2013 - Frantziako Nazio Biltzarrak sexu berekoen arteko ezkontza ahalbidetzen duen legea onartu zuen.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1989 -
  • Apirilaren 14an Iruñean hasitako 6. Korrikari amaiera eman zitzaion Donostian.
  • 1989ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Ernest Alkhatek bere bigarren txapela jantzi zuen.

Mundua

• 1931 - The Public Enemy (Herriaren Etsaia) filma estreinatu zen, William A. Wellmanek zuzendu eta James Cagney, Jean Harlow, Edward Woods eta Joan Blondell aktoreek antzeztu zuten.
• 1953 - Shane filma estreinatu zen, George Stevensek zuzendu eta Alan Ladd, Jean Arthur, Van Heflin, Brandon deWilde eta Jack Palance aktoreek antzeztu zuten.
• 2010 - Centurion ("Zenturioi") filma estreinatu zen, Neil Marshallek zuzendu eta Michael Fassbender, Dominic West eta Olga Kurylenko aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1946 - Vespa patentatu zen.

Kirolak

Euskal Herria

• 1922 - Frantziako errugbi txapelketaren finala: Stade Toulousain taldeak Aviron Bayonnais 6-0 menderatu zuen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1703 - Jean Agerre, lapurtar elizgizona, Larresoroko seminarioaren sortzailea eta burua (h. 1785).
• 1833 - José Gallostra, nafar politikari eta legelaria (h. 1888).
• 1861 - Manuel Olaizola Lertxundi, oriotar patroia (h. 1941).
• 1885 - Jorge Agirre, euskal idazlea (h. 1947).
• 1894 - Aurora Abasolo, bizkaitar sopranoa (h. 1965).
• 1900 - Patxi Etxeberria, euskal idazlea, itzultzailea eta jesuita (h. 1989).
• 1904 - Gerardo López de Gereñu, arabar etnografoa (h. 1992).
• 1915 - Mikel Garmendia Olaziregi, Belarra, eusko gudaria, Itxarkundia batailoian aritua (h. 2015).
• 1919 - Epifanio Fernández, gipuzkoar futbolaria (h. 1977).
• 1923 - Teresa Gantxegi, gipuzkoar gizarte-ekintzailea (h. 2020).
• 1929 - Bibiñe Belaustegigoitia, bizkaitar tenislaria.
• 1936 - Ana Etxaide, donostiar filologoa eta ohorezko euskaltzaina.
• 1939 -
  • José Ángel Divassón, nafar apaiza.
  • Jesus Maria Egiluz, bizkaitar irakasle eta ikertzailea, Jesusen Lagundiko kidea eta Deustuko Unibertsitateko errektore ohia.
• 1943 - Iñaki Sáez, euskal herritar futbolari ohi eta entrenatzailea.
• 1949 - Arantxa Lazkano, gipuzkoar zinema zuzendaria.
• 1954 - Arantza Urkaregi, euskal herritar estatistikaria, EHUko irakaslea, STEE-EILASeko sindikalista eta politikari abertzale ezkertiarra.
• 1957 - Arantxa Moñux, gipuzkoar aktore eta bikoizketa-aktorea.
• 1958 - Gorka Setien, euskal idazlea, Venezuelan.
• 1966 - Iñaki Galdos, gipuzkoar politikari eta hizkuntzalaria.
• 1973 - Iñaki Berruet, gipuzkoar futbolari ohia.
• 1974 - Raúl de la Fuente, nafar zinema zuzendari eta gidoigilea.
• 1976 - Garbiñe Basarte, nafar artista, muralista.
• 1983 - Amaia Lejarreta, bizkaitar artista plastikoa eta makillatzailea.
• 1985 -
  • Iñigo Astiz, nafar poeta eta kazetaria.
  • Hodei Beobide, bizkaitar pilotaria.
• 1986 - Irune Murua, bizkaitar futbolaria.
• 1987 - Joseba Ariño, bizkaitar futbolaria.
• 1989 - Iñigo Bidondo, arabar izotz patinatzailea.
• 1990 - Iosu Ozkoidi, gipuzkoar futbolaria.
• 1992 - Borja Angoitia, bizkaitar futbolaria.
• 1993 - Leire Aramendia, nafar eskubaloi jokalaria.
• 1996 - Sophie Istillart, lapurtar futbolaria.
• 1997 -
  • Nagore Fernandez, EHUko ikertzaile eta literatura kritikari bizkaitarra.
  • Jorge Pineda, bizkaitar arraunlari paralinpikoa.

Mundua

• 1185 - Alfontso II.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (h. 1223).
• 1420 - Jurgi Poděbradykoa, Bohemiako erregea (h. 1471).
• 1484 - Julio Zesar Eskaligero, italiar osagilea eta humanista (h. 1558).
• 1532 - Ana Maria Brunswick-Lüneburgekoa, Brunswick-Lüneburgeko dukesa jaiotzez eta Prusiako dukesa ezkontzaz (h. 1568).
• 1598 - Maarten Tromp, herbehereetar almirantea (h. 1653).
• 1728 - Samuel Wallis, britainiar itsasontzi-ofiziala, Ozeano Bareko esploratzailea (h. 1795).
• 1775 - Joseph Mallord William Turner, ingeles margolari erromantikoa (h. 1851).
• 1791 - James Buchanan, Ameriketako Estatu Batuetako 15. presidentea (h. 1868).
• 1804 - Maria Taglioni, suediar-italiar dantzaria (h. 1884).
• 1813 - Stephen A. Douglas, estatubatuar politikaria (h. 1861).
• 1818 - James Anthony Froude, ingeles historialari, eleberrigile, biografo eta argiratzailea (h. 1894).
• 1826 - Victoriano Sánchez Barcáiztegui, espainiar itsas-militarra (h. 1875).
• 1828 - Alberto Saxoniakoa, Saxoniako erregea (h. 1902).
• 1853 - Thomas Nelson Page, estatubatuar idazlea eta diplomatikoa (h. 1922).
• 1857 - Ruggiero Leoncavallo, italiar musikagilea eta libreto-egilea (h. 1919).
• 1858 - Max Planck, alemaniar fisikaria, teoria kuantikoaren sortzaile eta XX. mendeko fisikari onenetarikoa (h. 1947).
• 1861 - Edmund Allenby, britainiar landa-mariskala (h. 1936).
• 1867 - Johannes Fibiger, daniar sendagile eta irakaslea, 1926ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1928).
• 1873 - Theodor Körner, Austriako presidentea (h. 1957).
• 1880 - Mikhail Fokin, errusiar dantzari eta koreografoa (h. 1942).
• 1882 - Augusto d'Halmar, txiletar poeta, eleberrigilea eta diplomatikoa (h. 1950).
• 1888 - Marcel L'Herbier, frantziar zinema zuzendaria (h. 1979).
• 1890 - María Luz Morales, galiziar idazlea eta XX. mendeko Kataluniako kazetari aitzindaria (h. 1980).
• 1891 - Sergei Prokofiev, errusiar musikagilea, orkestra zuzendaria eta pianista (h. 1953).
• 1893 - Jorge de Lima, brasildar idazle, itzultzaile, margolari, politikari eta medikua (h. 1953).
• 1894 - Frank Borzage, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea (h. 1962).
• 1895 - Ngaio Marsh, zeelandaberritar idazle eta antzerki zuzendaria (h. 1982).
• 1896 -
  • Margaret Kennedy, ingeles idazlea (h. 1967).
  • Charlie Rivel, kataluniar pailazoa, zirkuaren historiako ospetsuenetako bat (h. 1983).
• 1897 - Lester Bowles Pearson, Kanadako lehen ministroa eta 1957ko Bakearen Nobel Saria (h. 1972).
• 1898 - Valentín Paz-Andrade, galiziar idazle eta kazetaria (h. 1987).
• 1899 - Bertil Ohlin, suediar politikaria eta ekonomista, 1977ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1979).
• 1900 - Henry Barraud, frantziar musikagilea (h. 1997).
• 1902 - Halldór Laxness, islandiar idazlea, 1955eko Literaturako Nobel Saria (h. 1998).
• 1903 - Joaquín Casalduero, espainiar literatura kritikari eta saiakera idazlea (h. 1990).
• 1907 - Lee Miller, estatubatuar argazkilari eta erreportari grafikoa (h. 1977).
• 1910 - Jean Stoetzel, frantziar psikologo eta soziologoa (h. 1987).
• 1911 - Józef Cyrankiewicz, Poloniako lehen ministroa (h. 1989).
• 1918 - Maurice Druon, frantziar eleberrigilea (h. 2009).
• 1923 - Salvador Freixedo, apaiz katolikoa eta gai paranormalen ikertzailea, Espainian parapsikologia eta ufologiaren erreferentea (h. 2019).
• 1924 - Rossana Rossanda, italiar zuzendari, kazetari, idazle eta politikari komunista (h. 2020).
• 1927 - Manuel Rivera, espainiar margolaria (h. 1995).
• 1928 - Shirley Temple, estatubatuar aktorea (h. 2014).
• 1929 - George Steiner, frantziar-estatubatuar literatura kritikari, saiakeragile, filosofo, eleberri idazle eta irakaslea (h. 2020).
• 1930 - Amalia Avia, espainiar margolari figuratiboa (h. 2011).
• 1936 - Roy Orbison, estatubatuar kantari eta musikagilea (h. 1988).
• 1938 - Annie Easley, estatubatuar informatikari teorikoa, matematikaria eta suziri-zientzialaria (h. 2011).
• 1941 -
  • Paavo Lipponen, Finlandiako lehen ministroa.
  • Ray Tomlinson, estatubatuar programatzailea, ARPANET sarean lehen posta elektroniko sistema inplementatu zuena (h. 2016).
• 1942 - Sandra Dee, estatubatuar aktorea (h. 2005).
• 1943 - Carmen Cervera, espainiar-suitzar modelo eta aktore ohi eta filantropoa, bere bildumagile jardueragatik ezaguna.
• 1947 -
  • Bernadette Devlin, irlandar politikaria, Irlandar Alderdi Errepublikar Sozialistaren sortzailea.
  • Glenn Cornick, ingeles baxu-jotzailea, Jethro Tull taldeko kide sortzailea (h. 2014).
• 1948 - Pascal Quignard, frantziar idazlea.
• 1952 - Jean-Dominique Bauby, frantziar kazetari eta idazlea, gatibutasun sindromepean komunikatzeko bide bat lortu zuena (h. 1997).
• 1954 - Michael Moore, estatubatuar idazlea eta zinemagilea.
• 1955 - Noël Dejonckheere, belgikar txirrindularia (h. 2022).
• 1960 - Craig Sheffer, estatubatuar aktorea.
• 1961 - George Lopez, estatubatuar aktore eta umorista.
• 1975 - Christian Corrêa Dionisio, brasildar futbolari ohia.
• 1977 - John Cena, estatubatuar aktore, abeslari eta borrokalari profesionala.
• 1979 -
  • Jaime King, estatubatuar aktore eta modeloa.
  • Nicolas Portal, frantziar txirrindularia (h. 2020).
• 1981 - Valmiro Lopes, espainiar futbolaria.
• 1984 - Aleksandra Kosteniuk, errusiar xake jokalaria.
• 1988 -
  • Steph Houghton, ingeles futbolaria.
  • David Pocock, australiar errugbi jokalaria.
  • Asuna Tanaka, japoniar futbolaria.
• 1991 -
  • Eren Albayrak, turkiar futbolaria.
  • María Gil, kantabriar traineru-estropadetako patroia.
• 1994 - Alberto Díaz, andaluziar saskibaloi jokalaria.
• 1995 - Gigi Hadid, estatubatuar modeloa.
• 1996 - Giuliana Farfalla, alemaniar emakumezko modelo transgeneroa.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1766 - Sebastian de la Quadra, Muskizen jaiotako Espainiako Handikia eta lehendabiziko Villariaseko markesa, Madrilen (j. 1687).
• 1797 - Ignazio Luis Agirre, arabar legelari eta antzerkigilea (j. 1738).
• 1913 -
  • Raimundo Sarriegi, gipuzkoar musikagilea (j. 1838).
  • Mariano Vilallonga, bizkaitar politikari, industrialari eta industria-ingeniaria, Madrilen (j. 1864).
• 1918 - Nikolas Atxukarro, euskal neuropsikiatra (j. 1880).
• 1946 - Jose Luis Zabala, euskal herritar futbolaria, Bartzelonan (j. 1898).
• 1949 - Marcelino Ugalde, euskal irakaslea (j. 1881).
• 1956 - César Figuerido, gipuzkoar musikagile eta biolin-jotzailea (j. 1876).
• 1976 - José Antonio Elola-Olaso, gipuzkoar politikari falangista, Madrilen (j. 1909).
• 2005 - Juan Manuel Zubiria Uhagón, III. Zubiriako kondea, bizkaitar enpresaburua eta politikaria (j. 1926).
• 2015 - Consuelo Osa, erraketista profesionala (j.1922)
• 2022 - Carmelo Borobia, nafar apaiza, Tarazonako apezpikua, Zaragozan (j. 1935).

Mundua

• 303 - Jurgi Kapadoziakoa, Kapadoziako erromatar gudari, martir eta gerora santua.
• 1014 - Brian Boru, Irlandako Errege Nagusia.
• 1016 - Æthelred Zalantzatia, Ingalaterrako erregea (j. c. 968).
• 1020 - Melo Barikoa, lonbardiar noblea.
• 1124 - Alexandro I.a Eskoziakoa, Eskoziako Erresumako erregea (j. c. 1078)
• 1200 - Zhu Xi, txinatar filosofoa (j. 1130).
• 1523 - Gaspara Stampa, italiar olerkaria (j. 1523).
• 1616 - Garcilaso de la Vega (El Inca), perutar historialaria (j. 1539).
• 1625 - Maurizio Nassaukoa, Herbehereetako iparraldeko estatuburua (j. 1567).
• 1847 - Erik Gustaf Geijer, suedierazko olerkaria eta historialaria (j. 1783).
• 1850 - William Wordsworth, ingeles poeta (j. 1770).
• 1851 - Anne Darwin, Charles Darwin-en eta Emma Darwin-en alaba zaharrena (j. 1841).
• 1868 - Ramón Narváez, Valentziako duke, politikari eta militar espainiarra (j. 1800).
• 1871 - Émile Deschamps, frantziar poeta (j. 1791).
• 1876 - Otto Grashof, alemaniar margolari, marrazkilari eta erretratugilea, Txileko pinturaren atzerriko aitzindaritzat hartua (j. 1812).
• 1899 - Jules-Amédée Barbey d'Aurevilly, frantziar idazlea (j. 1808).
• 1915 - Rupert Brooke, ingeles olerkaria (j. 1887).
• 1916 - Battista Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,30 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (j. 1876).
• 1922 - Vlaho Bukovac, jugoslaviar margolari eta akademikoa (j. 1855).
• 1932 - Evelyn Everett-Green, ingeles eleberrigilea (j. 1856).
• 1937 - François Gieure, frantziar artzapezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (j. 1851).
• 1939 - Liudmila Nikolaevna Stal, ukrainar boltxebikea (j. 1872).
• 1942 - Olga Benario, alemaniar komunista, Bernburgeko sarraski-esparruan (j. 1908).
• 1948 - Georges Dantu, frantziar margolari inpresionista (j. 1867).
• 1951 - Charles Gates Dawes, estatubatuar finantziari eta politikaria, 1925eko Bakearen Nobel Saria (j. 1865).
• 1952 - Elisabeth Schumann, alemaniar opera abeslari soprano lirikoa eta musika-irakaslea (j. 1888).
• 1959 - Park Jung-yang, hegokorear politikari eta filosofo liberala (j. 1872).
• 1964 - Karl Polanyi, ekonomiaren antropologo hungariarra (j. 1886).
• 1967 - Edgar Neville, Berlanga de Dueroko IV. kondea, espainiar zinema-zuzendaria eta antzerkigilea (j. 1899).
• 1976 - Renata Viganò, italiar idazle, poeta eta partisanoa (j. 1900).
• 1979 - Blair Peach, zeelandaberritar hezkuntza bereziko irakaslea, manifestaldi batean polizia batzuei aurre egiten (j. 1946).
• 1981 - Josep Pla, kataluniar idazlea (j. 1897).
• 1986 - Otto Preminger, austriar-estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1905).
• 1989 - Hamani Diori, Nigeriako presidentea (j. 1916).
• 1990 - Paulette Goddard, estatubatuar aktorea (j. 1910).
• 1992 - Satyajit Ray, indiar zinema zuzendaria, margolaria eta idazlea (j. 1921).
• 1993 - César Chávez, estatubatuar sindikatu-buruzagia (j. 1927).
• 1996 - Pamela Travers, australiar-ingeles idazlea, Mary Poppinsen eleberrien egilea (j. 1899).
• 1997 - Dorothy Hill, australiar geologo eta paleontologoa (j. 1907).
• 1998 -
  • Konstantinos Karamanlis, Greziako presidentea (j. 1907).
  • James Earl Ray, Martin Luther Kingen hilketaren erruduntzat joa (j. 1928).
• 1999 -
  • Maria Àngels Anglada, kataluniar idazlea (j. 1930).
  • Melba Liston, estatubatuar tronboijolea, konpositorea eta jazz eta blues moldatzailea (j. 1926).
• 2002 - Manfred Bieler, alemaniar idazlea (j. 1934).
• 2005 - John Mills, ingeles zinema, telebista eta antzerkiko aktorea (j. 1908).
• 2006 - William P. Gottlieb, estatubatuar kazetaria eta argazkilaria, jazzaren «Urrezko Garaiaren» irudiegatik ezaguna (j. 1917).
• 2007 - Boris Jeltsin, lehendabiziko Errusiako presidentea (j. 1931).
• 2013 - Mohammed Omar, taliban mugimenduaren sortzailea eta burua (j. c. 1959).
• 2014 - Yozo Aoki, japoniar futbolaria (j. 1929).
• 2015 - Consuelo Osa, gipuzkoar erraketista (j. 1922).
• 2016 - Miguel Picazo, espainiar zinema zuzendaria (j. 1927).
• 2018 - Alice Provensen, umeentzako liburuen estatubatuar ilustratzailea (j. 1918).
• 2019 - Joan Luxenburgokoa, Luxenburgoko duke handia (j. 1921).
• 2021 - Ana Vives Casas, espainiar kazetaria (j. 1971).
• 2022 - Dawie de Villiers, hegoafrikar ministro protestante, errugbilari, diplomazialari eta politikaria (j. 1940).

Jaiak eta urteurrenak

• San Jurgi Eguna.
• Sehaska egutegiko izendegia: Gorka.
• Liburuaren Nazioarteko Eguna ospatzen da.

Jaieguna, ondoko herrietan:

• Bizkaian: Santurtzi.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2527
• Multimedia: 23 April

Apirilaren 22 | Urteko egutegi | Apirilaren 24