Lankide:Aythana Thompson

Golden retrievera

Labrador Retriever, Kanadako Ternua uhartean jatorria duen txakur arraza bat da. Berez, St. Johnesko ur txakur arrazatik dator. Munduan ospe eta estimu gehien duten arrazen artean dago, nagusiki bere izaerarengatik.

Izaera lagunkoi, zintzo, aktibo eta onbera ditu, bai eta adimen bikaina ere, horregatik adin guztietako gizakientzat egokia den txakurra da. Herrialde askotako poliziek ere polizia-txakur gisa erabiltzen dute, esaneko izaera leiala duenez, behar bezalako heziketarekin drogen eta lehergailuen bilaketan nahiz jendearen erreskatean jarduteko ezin egokiagoa baita.

Historia

Gaur egungo nekazariaren arbasoak “Terranova” uhartean sortu ziren, gaur egun Ternua eta Labrador probintziaren zati den uhartean, hain zuzen ere. Labrador arrazaren aitzindaria San Juanen ur-txakurra izan zen. Arraza hori uharteko lehen kolonoek XVI.7 mendean egindako hazkuntzaren ondorioz sortu zen.7 San Juanen txakurren arbasoak ez dira ezagutzen, baina ziurrenik Ingalaterrako, Irlandako eta Portugalgo lan-arrazen ausazko nahasketa izan ziren

San Juan bi txakur dagoz:

• Ternua nagusia, gorpuzkera astunagoa zuen, handia eta ilaje luzekoa, Ternua txakurraren aitzindaria izan zen, eta ziur asko XVI. mendetik itsas zabalean arrantzan ibilitako arrantzale portugaldarren belaunaldiek uhartera ekarritako mastinekin gurutzatzearen emaitza izan zen.

• Ternua txikiagoa zen, txikiagoa, gorpuzkera arinagoa zuen, aktiboa, ilaje motz eta leuna. Retriever laborari txakurraren aitzindaria izan zen, eta batez ere ingelesek eta irlandarrek hazi zuten. Bertako arrantzaleek jatorrian txakurra erabili zuten itsasontzien artean sokak eramaten laguntzeko, berreskuratzen laguntzeko eta arrantza-sareak uretatik ateratzeko. Txakurraren leialtasuna, urarekiko zaletasuna eta lan gogorrerako jarrera ezaugarri baliotsuak izan ziren arrantzaleentzat.8 Bular zuria, hankak, muturra eta muturra — smoking marka gisa ezagutzen direnak — San Juanen txakurraren ezaugarriak izan ziren eta, sarritan, laborari mistoetan agertzen dira, eta, batzuetan,

Labradores puruetan, bularrean puntu zuri txiki bat bezala agertzen dira — medailoi gisa ezagutzen da — edo ile zuriko xerlo arinak hanketan edo muturrean. Lehen eta bigarren Earl de Malmesbury txakurrak hazten ziren ahateak ehizatzeko beren etxaldean, 10 Buccleuch bosgarren eta seigarren duke bezala, Lord George seme gazteena William Montagu-Douglas-Scottekin batera, paper erabakigarria izan zuten XIX. mendeko Ingalaterran nekazarien arraza modernoaren garapenean eta ezarpenean. Malmesburyk 1880ko hamarkadan Buccleucheko dukeari bere hazkuntza-programan laguntzeko emandako Avon — «Buccleuch Avon» eta «Ned» — txakurrak gaur egungo laborariaren arbasotzat hartzen dira.11 San Joanen lehen txakurra 1820 inguruan iritsi omen zen Ingalaterrara. Hala ere, arrazaren ospea askoz lehenago hedatu zen Ingalaterrara. Bada istorio bat esaten duena Malmesburyko kondeak San Juango txakur bat ikusi zuela arrantza-ontzi batean, eta berehala egin zituela konponketak merkatariekin txakur horietako batzuk Ingalaterrara esportatzeko. Lehen nekazarien arbasoek hain txundituta utzi zuten kondea, uretan eta lurrean edozer gauza berreskuratzeko zuen trebetasunagatik eta gaitasunagatik, ezen berak arraza garatu eta ezartzera bideratu baitzuen bere haztegi osoa.

Erreferentzia historikoak

Arrazari buruzko lehen aipamen idatzia 1814an izan zen — «Kirolari gazteentzako jarraibideak» Peter Hawker koronelak egina —, 7 1823an egin zen lehen pintura — «Cora: Una perra labrador» Edwin Landseerrek egina —, 7 eta 1856an egin zen lehen argazkia — «Nell» txakurra, Earl de Home-koa, San Juango nekazari eta txakur batek bezala deskribatua — .9. 1870ean Labrador retriever izena Ingalaterran zabaldu zen.7 Erregistratu zen lehen nekazari horia 1899an jaio zen — «Ben of Hyde», CJ Radclyffe maiorraren haztegia — .7 Life aldizkariaren azalean agertu zen lehen txakurra «Labrador retriever negro» izeneko laborari retriever bat izan zen.