Lankide:IlazkiUPV/Proba orria
APOARMATU ISTILZALEA[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Apoarmatu istilzale dortoka[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Apoarmatu istilzale dordoka lau hankako narrasti orojalea da, nahiz eta intsektu, molusku eta arrain txikiak jan gehien bat. Dordoka hau bi familia ezberdinetako kide da.
_(Captive_specimen)_(43948441565).jpg)
Non bizi dira?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europako alderik handienean dagoen ur gezatako dortoka da. Euskal Herriko uretan ere bizi dira. Ur geldietan eta hareazko eta belartsuak diren hondoak dituzten ibaien meandroetan bizi da.
Zer nolako egitura eta itxura dute?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Helduen oskola zapala, atzetik zabalagoa, 20-30 cm-koa izaten da. Helduek gorantz eta beherantz mugitzen laguntzen dien aurreko zeharkako txanga bat dute. Dimorfismo sexuala badago. Estaltzea errazteko, arren isatsa luzeago da eta plastrona sakonduagoa.
Azala iluna dute orban edo marra argiez estalia. Bere gorputz-adarrak luzeak dira eta oin palmatuak dituzte igeriketarako ondo moldatuak. Jaioberriak oso txikiak dira.
Elikadura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Elikadurari dagokionez, Apoarmatu istilzaleak digestio-prozesuan azkartu edo lagundu dezaketen landare eta animaliak jaten ditu. Bizitzaren zehar euren dieta aldatuz joaten da, heldutan dieta haragijale batekin hasten da eta dieta belarjaleago baterantz aurrera egiten du zahartu eta tamainan hazten duen heinean. Dortoka honek energia gutxiago duen elikagai bat nahiago dezake hazkuntza-denboraldiaren ondoren, aldi horretan energia gehiena ugalketatik errekuperatzeko gastatzen baitu.
Ugalketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erruleak dira, hau da, arrautzen bidez ugaltzen dira. Arra emearen atzetik ibiltzen da hau harrapatu arte, eta horrela estalketa (sexu ezberdineko edo hermafroditen arteko parekatzea da eta sexu ugalketa du helburutzat) erraztuz. Ondoren, emeak 3-18 arrautza jartzen ditu toki eguzkitsu eta babestu batean. Kumeak bi hilabete, bi hilabete eta erdi pasa ondoren jaiotzen dira.
Ohiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ibai ertzean eguzkia hartzea gogoko dute odol hotzeko animaliak bait dira. Oso lotsatia denez edozein arrisku baten aurrean oso azkar uretan murgiltzen da. Lehorrean, lehorreko dortokak baino bizkorrago mugitzen dira. Urria iristen denean lohian hondoratzen da negua igarotzeko.