Lankide:InharOFFISIAL/Proba orria
Nafar kornatuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"Kornatu" hitza Gaztela sortu zen 1926an. Txanpon bat non erregearen burua koroa batekin agertzen zena. Baina, Nafarrora ailegatu zenean, irudia iada aldatu zen. XV. mendean nafar kornatuak monarkaren inizialak agertzen ziren edo monarka bat koro batekin. Bitartean, erdi kornatuak antzeko gauzak erakusten zituen, inizialak koro gabe agertzen ziren. Urte zehar marrazki edo figurak aldatzen joan dira
2.1 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Fernando katolikoa Nafarrora iristean, dirua faltarengatik kornatuaren irudia aldatu zuten. Atzealdea “F” letra koro batekin eta kondaira bat (D:G:R:NAVARRE:ET:A) aurkezten zuten, bitartean, aurrealdean, Gurutzen bat agertzen zen eta beste kondaira bat (SIT NOMEN DOMINI)
2.2 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lehenengoaren berdina baina, beste kondaira bat, batez ere, FERDINANDVS:D:G:RX. Carlos I -ri atribuitu zioten.
2.3 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Karlos l reinadoan (1516-1558) kornado tipoa aldatzen da, modelo berria Herkulesen zutabeak ditu eta PLVS ULTRA kondaira marraztuta.
2.4 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Monarkaren dibisa (1519) dokumentatua, kornado hauen lehenego emisioa PLVS ULT-ren anverso kondaira horizontala (zutabeen banaketa). Bigarren emisioa, kondaira zirkularra rotatzen du, zutabe gainean dagoen koroan beraien artean “P” letra agertzen zen.
2.5 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kondaira alde desberdinetan agertzen da. Hauen atzealdean “N” letra agertzen da, koro gabe gehienetan “X” edota borobilekin agertzen ziren. Hor SIT NOMEN DOMIN kondaira agertzen zen. Lehenengoa Carlos I egotzia zegoen, bigarrenean “P” letra agertzen zen Felipe II egotziz. 1561-an Sangüesako erreinua eskaintza hau egin zuen “Kornatuak hemendik aurrera lehengokoak bezala izango dira, gurutzea izango dute eta “N” bat izango dute koro batekin”. Eskaintza onartu zen.
2.6 figura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kornatu berriaren bizitza efimera dauka (1561-1574) kornado berrien formal deskribatzen ditu (Nafarroakoak).
Ondoren
[aldatu | aldatu iturburu kodea]XVI mendetako kornatuak Nafarroaren inguruan bidaiatu zuten, bereziki Gaztelan. Aurkitu direnak Guipuzkoan aurkitu dira batez ere, Guetarian, Oyarzun eta Donostian.
http://numisarchives.blogspot.com/2017/02/cornados-navarros-del-siglo-xvi.html