Lankide:Maialeninarra/Hurbilkari sabaikari ahostun

Hurbilkari sabaikari ahostuna, ahozko hizkuntza askotan erabiltzen den kontsonante mota da. Soinu hau adierazten duen Nazioarteko Alfabeto Fonetikoaren ikurra ⟨j⟩ da. X-SAMPA sinbolo baliokidea j da, eta alfabeto fonetiko amerikana-n ⟨y⟩ da. J letraren ingelesezko izena, jay, [d͡ʒ] hasten denez (afrikatu sabaikari-hobikari ahostuna), hurbilketari batzuetan yod (jod) deitzen zaio, historia fonologikoan yod-dropping eta yod-coalescence terminoetan bezala.

Hurbilkari sabaikaria sarritan aitzineko bokal itxi ez biribildu [i] baliokide semibokalikotzat har daiteke. Elkarren artean txandakatzen dira zenbait hizkuntzatan, hala nola frantsesean, eta zenbait hizkuntzatako diptongoetan ⟨j⟩ eta ⟨i̯⟩ bezala, transkripzio fonetiko sistema desberdinetan erabiltzen den diakritiko ez silabikoa soinu bera irudikatzeko.

Zenbait hizkuntzatan, ordea, biribiltzeko zehaztu gabeko sabaikari hurbilkaria dute eta, beraz, ezin dira [i] edo bere parekidea biribildua, [y], normalean [ɥ] -rekin bat etorriko litzatekeen baliokide semibokalikotzat hartu. Adibide bat gaztelania da, sabaikariaren bi hurbilketa bereizten dituena: [j] bokal erdi hurbilekoa, beti borobildu gabea, eta gutxi gorabeherako kontsonante biribilerako [ʝ̞] zehaztu gabea.

[j] laburragoa da eta normalean soinu iragankorra besterik ez da. Bokal osoarekin batera bakarrik egon daiteke eta ez da silabaren hastapenean agertzen. Silabaren hastapenean bakarrik ager daiteke. Ez da zaratatsua artikulazioz edo pertzepzioz. [ʝ̞] eta [ʝ] aldera alda daiteke ahoskatze enfatikoetan, zarata izanik (aire korronte nahasia).

Erdialdeko, Iparraldeko eta Ekialdeko Europan hizkuntza gehienetan erabiltzen diren idazkera-sistemetan, j hizkiak hurbilkari sabaikaria adierazten du, Alemaniako Jahr-en "urtea" bezala.