Pietro da Cortona[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pietro da Cortona edo Pietro Berettini (edo Berrettini) (Cortonan jaio zen 1596ko azaroaren 1an eta Erroman hil zen 1669ko maiatzaren 16an ) margolari eta arkitekto italiarra izan zen.

Pietro de Cortona Barrokoren hasierako garaian egon zen. Beraren pinturengatik eta dekorazioengatik ezagutzen da. Erroman ezarritako artista nagusietako bat izan zen, Bernini eta Borrominirekin batera. Esan ahal da arte Barroko dekoratiboan obra gahien egin zituena zen, Giovanni da San Giovanni eta Giovanni di Stefano Lanfranco baino gehiago.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1611 an Baccio Carpiko tailerrera joan zen .1612 an Erromara joan zen eta artista famatu batzuk ikasi zituen adibidez: Rafael eta Annibale Carracci.

Bere karrera, Sacchetti familiaren zerbitzura hasi zuen, 1623an, "la villa de Pigneto" ren lanak eman zizkion.

1624 an Palazzo Mattei-a dekoratu zuen "El sacrificio de Polissena" rekin eta "El triunfo de Baco" rekin (gaur egun Capitolinos Museoetan (Erroman). Sacchetti-ko jauregian Marin jauna eta Barberini Kardenala ezagutu zituen. Barberini Kardenalaren esker beraren pinturazko lehenengo enkargu nagusia lortu zuen, "el ciclo de frescos decorativos de Santa Bibiana" Erroman (1624-1626), Horko fatxada Bernini egin zuen. Horregatik famatua egin zen eta beste obra batzuk egin zituen: 1629 an "El rapto de las sabinas" margoztu zuen...

1633 tatik 1639 ra, papa Urbano VIII enkargatutako obra bat egin zuen (Maffeo Barberini) bere freskorik ospetsuena:" Alegoría de la Divina Providencia" ("Gloria de los Barberini" ezagututa), Barberini ren jauregiko sabaian aurkitzen da (Erroman).

1637 eta 1647 urteen artean Pitti Florentziako Jauregiko aretoak apaindu zituen. Lan hau Pierre Puget-ekin egin zuen. Bere azken bizitza urteetan apaindu zituen Pamphili de la Piazza Navona Jauregiko Eneas-en Galeria eta Erromako Filipenses-en eliza berriko gangak.

San Lucas-en Akademiaren printze bihurtu zen.

Obrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beraren proiektu arkitektoniko ezagunenak hauek izan ziren:

Barrokoaren lan arkitektoniko handienetariko bat San Lucas-en eta Santa Martina-ren Eliza izan ziren (1635-1650etatik). Gurutze greziarreko eliza honen erarako Miguel Ángel-en fabrika zirkularra hartu zuen erreferentzia moduan Florentziako San Lorenzo-ren Basilikan. Espazio zentrala azentuatu zuen, kupula zutabe gainean jaitsiz, atzeko kaperek zatiketa erradialak eratzen dituzte, deanbulatorio jarraitua utziz. Ere bai egin zuen Santa Maria della Pace-ren (1656-1667ren artean) kanpokoaldea, ezaguna da Erdi Aroko giroa zeukalako bere lanik osoena zen eta Carlo Fontana egitea lagundu zion. Santa Maria in Via Lata - arkupea egin zuen (1660. urtean).

Pietro da Cortona Castel Gandolfo-ren pintura egin zuen gaur ezagutzen dugun moduan.

Anatomia orriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Anatomicae-a Tabulae-ko orriak (Anatomia-Taulak) 1618ranzko landu ziren. Jarrera dramatikoak eta ikasitakoak aurkitzen dira errenazimentuaren eta Barrokoko beste artista batzuen estiloan, baina bereziki adierazkorrak dira.