Mando baten gainean
Mando baten gainean | |
---|---|
Txirri, Mirri eta Txiribitonen literatura-lana eta musika-lana | |
Egilea(k) | Txirri, Mirri eta Txiribiton |
Izenburua | Mando baten gainean |
Ezaugarriak | |
Genero artistikoa | Hamarreko txikia eta herri-musika |
Hizkuntza | euskara |
Hitzak | Bilintx eta Domingo Kanpaña |
Mando baten gainean edo Domingo Kanpaña euskal abesti herrikoi bat da.[1][2] Doinua Itzaya izenarekin aipatu izan da noizbait, eta Eusko gudariak abestia haren aldaera da.[3]
Doinua hamarreko txikiko bertsokeraren ohiko adibidea izaten da, oso bertso ezaguna da. Bertsolaritzan oso sarritan erabiltzen da. Bertsolaritzaren Datu-Basean bat-bateko saioetako grabazioetan 15etik gora erreferentzia agertzen dira.[1]
-
Asto baten gainean
Hitzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tipo xelebrea zen Domingo Kanpaña eta behin mando baten gainean azaldu zen sagardotegian. Bilintxek hamarreko txikiko bertsoa bota zuen burla eginez:[2]
- Mando baten gainean
- Domingo Kanpaña
- ez zihoak hutsikan
- mando horren gaina.
- Azpian dihoana
- mandoa dek baina,
- gainekoa ere badek
- azpikoa haina
- mando baten gainean
- bestea alajaina.
Domingok hori entzunda kopla honekin gogor erantzun zuen:[4]
- - Indalezio, Indalezio
- Indalezio Moko
- uste al dek, uste al dek,
- ez hautela joko?
Moko deitzen zioten Bilintxi garai hartan itsusi amorratua zelako.[4]
Eta beste kopla honekin erantzun zion Bilintxek:
- - Berriz esaten banak
- Indalezio Moko
- hezurrak hautsi arte
- ez diat lajako.
Bertsioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Abestiaren hainbat bertsio daude. Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek bertsio bat sartu zuten Atzo ttun ttun diskoan.[4]
Hamarreko txikia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hamarreko txikiko neurria duten beste bertso asko eta asko zuzen zuzenean kanta daitezke Mando baten gainean doinuarekin, euskarazkoak eta nazioartekoak ere bai. Esate baterako, hauek:
- Motibo bat nigana (Bizkaiko txerriarenak)
- Bizkaiko aberatsak
- Batetikan korrozka (Antton eta Maria, edo Poltsa beroarenak)
- Esne saltzailearena
- Domingo kanpaina (Mando baten gainean)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b Xenpelar Dokumentazio Zentroa-Bertsozale Elkartea. «Mando baten gainean I - Doinutegia -» bdb.bertsozale.eus (BDB. Bertsolaritzaren datu-basea) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).
- ↑ a b «Mando baten gainean - Euskal Kantutegia / Cancionero vasco -» www.eusko-ikaskuntza.eus (Eusko Ikaskuntza) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).
- ↑ Bilintx (1831-1876); Sarobe, Celestino (1892-1952). (2014-11-20). Itzaya [Grabación sonora : canto vasco. Mando baten gañean beztea : canto vasco / Campaña [sic] y Vilinch. ].[Betiko hautsitako esteka]{
- ↑ a b c Txirri, Mirri eta Txiribiton. (1991). Mando baten gainean (Atzo ttun ttun). IZ - KEA (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Mando baten gainean Atzo ttun ttun albumean. (Txirri, Mirri eta Txiribiton. IZ - KEA, 1991) Youtube