Oktano-zenbaki

Oktano-zenbakia, oktano-indizea edo oktanajea motorrerako erregai baten (gasolina eta gasolioak adibidez) errendimenduaren neurri estandarra da. Zenbat eta oktano-indizea handiagoa izan, orduan eta konpresio handiagoa izan dezake erregaiak detonatu aurretik. Termino zabaletan, oktano-zenbaki handiagoa duten erregaiek konpresio erlazio handiagoak behar dituzten errendimendu altuko gasolina motorretan erabiltzen dira. Aitzitik, oktano-indize txikiagoa duten erregaiak (baina zetano zenbaki altuagoak) aproposak dira diesel motorrentzat, diesel motorrek ez baitute erregaia konprimitzen, baizik eta airea soilik konprimitzen dute eta, ondoren, erregaia injektatzen dute konpresioaren bidez berotu den airean. Gasolinazko motorrak airea eta erregai konprimitutako nahasketan oinarritzen dira, konpresio etaparen ia amaieran pizten dena elektrikoki aktibatutako txinpartak erabiliz. Hori dela eta, erregairen konpresibilitate altua gasolina motoreetan da garrantzitsua nagusiki. Gasolina oktano-indize txikienekin erabiltzeak motorra kolpatzeko arazoa sor dezake.

Isooktanoa erreferentziako estandar gisa

2,2,4-trimetilpentanoak (iso-oktanoa) (goian) 100 oktano zenbakia du; n-heptanoak (behean) 0 oktano zenbakia du.

Oktanoak gasolinaren osagai tipikoak diren hidrokarburoen familia bat dira. Likido koloregabeak dira, 125° C inguruan irakiten dutenak. Oktanoaren familiako kide bat, isooktanoa, erreferentziazko estandar gisa erabiltzen da gasolioak edo PGL erregaiek auto-pizteari aurre egiteko duten joera erreferentzia gisa.

Errendimendua

Oktano-zenbakia ez da erregaien energia edukiaren adierazle. Erregaia modu kontrolatuan erretzeko joeraren neurria baino ez da, kontrolatu gabeko modu batean lehertu beharrean. Garrantzitsua da hau jakitea motor zehatz batentzako erregai bat aukeratzerakoan. Errendimendu hoberena detonaziorik gabe erabil daitekeen erregaiaren oktano-indizerik baxuena aukeratzen denean lortzen da.

Sakontzeko

• (Ingelesez) McAllister, Sara; Chen, Jyh-Yuan; Fernandez-Pello, A. Carlos (2011). Fundamentals of Combustion Processes. Springer Science & Business Media. ISBN 978-1-4419-7943-8.

Ikus, gainera

• Zetano zenbakia

Kanpo estekak

• (Ingelesez) Gasolina fintzea eta saiakuntzak, 3.1 taula, 32. orrialdea
• (Ingelesez) Zergatik dira Oktano mailak garrantzitsuak
• (Ingelesez) Gasolina: ohiko galderak
• (Ingelesez) Nola egiten du lan Octane HowStuffWorks.com-en

• Datuak: Q193423