Plancken denbora

Planck-en denbora da fotoi batek hutsean argiaren abiaduran Plancken distantzia egiteko behar duen denbora.

Plancken distantzia denez luzera neurgarririk txikiena eta argiaren abiadura dagoen abiadura lasterrena, Plancken denbora da gaur egun onartzen diren teorien esparruan esanahi fisikoa duen denbora-neurririk txikiena. Beste definizio bat da Planck-en denbora dela, fisikan, Plancken unitate sisteman erabiltzen den denbora-unitatea.

Termino horiek Max Planck-en izenetik eratortzen dira.

Definizioa

Planck-en denbora idatzi ohi da t_P, latinezko t minuskulaz osatutako sinboloa (tempus, "denbora") eta p subindizea batetik, Max Plancken izenekoa.

Plancken denbora honela definitzen da:

$t_{\mathrm {P} }={\sqrt {\frac {hG}{2\pi {c^{5}}}}}={\sqrt {\frac {\hbar {G}}{c^{5}}}}={\frac {\ell _{\mathrm {P} }}{c}}$

• non $\hbar$ den Plancken konstante murriztua;
• $G$ grabitazio-konstantea;
• $c$ argiaren abiadura hutseab;
• eta $\ell _{P}$ Plancken luzera

Balioa

Nazioarteko Unitate Sisteman, Planck-en denboraren balio gomendatua hau da:

$t_{\mathrm {P} }=5{,}391\ 247(60)\times 10^{-44}$ s

non s segunduak diren, eta 10⁻⁴ errore erlatibo bat egon daitekeen. Biribilduta, 10⁻⁴³ segundu dira.

Erreferentziak

• Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko wikipediako «Temps de Planck» artikulutik itzulia izan da, 2022-07-01 data duen 194982286 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2022-07-01 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.

Kanpo estekak

• Datuak: Q202642