Txikipedia:Laurogei Urteko Gerra
Laurogei urteko gerra, edo Herbehereetako independentzia gerra, maiatzak 23ko 1568.etik urtarrilaren 30eko 1648.era arte iraun zen guerra bat (79 urte, 8 hilabete eta 7 egun) izan da. Herbeheretako hamazazpi probintziek Espainako Felipe II kontrako gerra izan zen. Espainiako erregea zen Felipe IIak Herbeherak gobernatzen zituela espainatik eta Herbeherak beraien independentzia lortzeko burrukatu eta guda hasi zen.[1]
Azkenean, laurogei urteko gerraren ondoren lortu zuten Herbeheetako herrialdeek iindependentzia ofizila.
Gatazkak aurrera egin ahala, Herbeheretako probintzia independienteak Europako botere nagusienetakoa bilakatu ziren, haren hazkunde ekonomiko, zientifiko eta kulturalari ezker.
Gerraren arrazoi nagusiak hauek izan ziren[aldatu | aldatu iturburu kodea]
• Karlos V.a lehen enperadorea Herbehereetan jaio zen, flandriar hizkuntza hitz egiten zuen, herrialdeko ohiturak ezagutzen zituen eta bera errege gisa ikusten zuten. Hala ere, bere semea, Felipe II.a, Espainian jaio eta hazi zen, eta gaztelaniaz baino ez zuen hitzik egiten; beraz, bere aitaren lurretan atzerritar gisa ikusten zut
• Probintzia bakoitzean botereak aurrez aurre jartzen zituen taldeak zeuden
• Goseteak izugarri areagotu zuen elizaren aberastasunaren eta gatazkaren aurkako protestak.
• Mugetan zegoen armadak etengabeko arazoak sortu zituen herritarren eta soldaduen artean.[2]
Gerraren berpiztea (1572-1585)[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1570erako, matxinada kontrolpean zegoen Herbeheretan.
- 1572ko apirilaren 1ean, matxinatutako nobleen talde batek (Watergeuzen) [Brill] hiria hartu zuen ustekabean. Matxinoek Brill gotorleku eta ikur gisa hartu zuten. Seinale bat izan zen Herbehereetako protestanteak beste behin altxa zitezen.
1600 urtean Felipe IIak bake akordioa proposatu zien Herbekeretarrei. Baina, hauek uko egin zioten eskaintzari. Negoziatuko zuten 1609ko apirilaren 8ra arte non hamabi urteko bake aldia lortu zuten.
1648ko urtarrileko 30rrean Espaina eta Probintziak bateratuak akordio bat sinatu zuten gerra bukatzeko, Herbeheren independentzia onartuz.[3]
- ↑ «Wikipedia» www.wikipedia.eus (Noiz kontsultatua: 2024-01-25).
- ↑ Azala. 2024-01-01 (Noiz kontsultatua: 2024-01-25).
- ↑ «Wikipedia» www.wikipedia.eus (Noiz kontsultatua: 2024-01-25).