Mio Ciden eresia (gaztelaniaz: El Cantar de Myo Çid) Espainiako Erdi Aroko literatur lan garrantzitsuenetako bat da. Rodrigo Díaz de Vivar-en istorioa kontatzen duen poema epiko bat da, Cid izenez ere ezaguna den Erdi Aroko espainiar heroi baten istorioa. Mio Ciden eresiak 3.700 bertso baino gehiago ditu, "eresiak" deituriko hiru zatitan bananduta.

Liburuaren edizio bateko azala

Istorioa Alfontso VI.a Gaztelakoa erregeak Cid deserriratzen duenean hasten da, eta halabeharrez bere etxea eta familia atzean utzi behar dituenean. Cid zaldun ausart eta ohoretsua da, erregea leialtasun eta kemen handiz zerbitzatu duena. Alabaina, lapurreta eta traizioa egotzi diote, nahiz eta halakorik egin ez duen. Deserrira abiatu aurretik, Cidek bere emazte Jimenari eta alabei agur esaten die eta senideen babespean uzten ditu.

Poemaren lehen zatian, Cid Valentzian jartzen da bizitzen, arrakasta handiz konkistatzen eta gobernatzen duen hiri musulmanean. Cid buruzagi jakintsu eta bidezkoa da eta, halakoa izanez, Valentziako biztanleen errespetua eta mirespena irabazten ditu, bai kristauena eta bai musulmanena. Hiria babesleku seguru bihurtzen da heroiaren etsaiek jazarri dituzten Ciden lagun eta aliatu askorentzat. Aldiz, Ciden zoriona kolokan jartzen da etsaiak eta are senideak ere jeloskor eta bekaizti dituelako.

Poemaren bigarren zatian, Cidi Gaztelara itzultzeko eskatzen diote, Alfontso VI.ari musulmanen aurka borrokatzen laguntzeko. Cidek erregearen eskaintza onartzen du, horrela bere ohorea, lurrak eta tituluak berreskuratzeko esperoan. Cidek, armada ausart eta leial baten buruzagi, musulmanen aurka hainbat zirt edo zarteko bataila irabazten ditu. Hala eta guztiz ere, errege-gortean dituen etsaiek haren aurkako azpijokoan jarraitzen dute eta traizioa egozten diote.

Poemaren hirugarren zatian, Cidek bere izena garbitu eta noble eta zaldun estatusa berreskuratzen du. Azkenerako, Alfontso VI.ak Cid errugabea dela onartzen du eta egotzitako krimenak barkatzen dizkio. Cid garaile itzultzen da Valentziara eta hiritarrek heroien gisako ongi etorria egiten diote. Edonola ere, zoriona lausotzen zaio, Jimena emaztea hil zaiolako.

Hainbat arrazoirengatik da Mio Ciden eresia literatur lan garrantzitsua; izan ere, poesiaren kalitateagatik nabarmentzen da, bai eta eguneroko bizitzaren eta Erdi Aroko ohituren deskribapen xeheengatik eta heroitasuna eta leialtasuna adierazten duen moduagatik ere. Poema neurtitzetan idatzia da eta hizkera arkaikoa eta gaztelania modernoko ezaugarri batzuk konbinatzen ditu. Poeman iberiar penintsulan Erdi Aroan zegoen kultura kristau eta musulmanaren arteko harremana ere erakusten da.

Balio zintzoak dituen eta leiala, ausarta eta zuzena den heroitzat irudikatzen da Cid. Poemako fokua, ordea, zera da: ohorea berrezartzeko eta familia eta lagunak babesteko borrokatzen dela Cid. Pertsonaia konplexu eta gizatiarra ere bada, batzuetan zalantza egiten duena, triste dagoena eta ahula dena. Horrez gain, laguntasunaren eta leialtasunaren garrantzia azpimarratzen da poeman, Ciden lagunek eta aliatuek ohorea berreskuratzen laguntzen diotelako.