Zilar koloreko azeri

Zilar koloreko azeria

Zilar koloreko azeria edo azeri beltza azeri arruntaren (Vulpes vulpes) forma melaniko bat da.

Zilar koloreko azeriaren larrua da gizakientzat haren atalik garrantzitsuena. Historikoki, zilar koloreko azeriaren larrua estimatuenen artean zegoen, eta maiz erabiltzen zuten nobleek Errusian, Mendebaldeko Europan eta Txinan. Zilar koloreko azeri basatiak ez dira berez geruza bereko kideekin soilik ugaltzen eta barietate gorri artean eta maskotak hauek kolore bereko kideekin ia esklusiboki ugaltzen ziren.

Deskribapena

Zilar koloreko azeriaren ilea 5 zentimetro luze izatera iristen da. Hala ere, gorputzeko alde batzuetan ile laburragoa dute, bereziki lepoaren behealdean, sorbaldan, alboetan eta buztanean. Animaliaren ilearen oinarrizko kolorea marroia da, eta zilarra, grisa eta beltza dira ile punten koloreak. Batzuk guztiz beltz distiratsuak dira, eta buztanaren puntan kolore zuria dute, zilar itxura ematen diena.

Maila

Azeri arruntak, zilar koloreko aldaera barne, munduan gehien banatutako haragijale espezieetako bat da, ipar hemisferioaren zati handi batean eta Australian banatuta baitago. Askotariko habitatetan duten ugaritasuna gizakiak azeriaren ehizarako habitat berrietan sartzeari egon daiteke.

Larruaren erabileraren historia

Bere larru bikainaren aberastasun eta edertasunean, eta larruak hain estimatuak dira, non ederrenek aparteko prezioak izaten dituzte, eta beti eskatzen dituzte.

- John James Audubon, The Imperial Collection of Audubon Animals, 1967tik aipatua

Ipar Amerikan

Zilar koloreko azeri baten larruak Ingalaterra Berriko indigenek 40 kastore-larru baino gehiago balio zutela uste zuten garai batean. Buruzagi batek zilar koloreko azerien larruak opari bat onartzen zuen, adiskidetze ekintzatzat. Hudson Badiako Konpainiaren erregistroek adierazten dute 1825-1850 urteetan Britainiar Columbian merkataritzako azeri-larruen % 19-25 zilar kolorekoak zirela. Larrua ia beti errusiar eta txinatar merkatariei saltzen zitzaien.

Eurasian

Ipar Amerikako zilar koloreko azerien aztarnak Errusiako larru-ustiategietan aurkitzen dira, eta modu selektiboan hazten dira larrutik ahalik eta marroi gehien kentzeko, larru marroiaren presentziak larruaren balioa murrizten zutelako. Estonian 1924an hasi ziren zilar koloreko azeriak hazten. Estoniako zilar koloreko azeri haztegien kopuruak etengabe hazi ziren hurrengo hamarkadetan. Sobietar garaian, zilar koloreko azeriaren industriak gora egin zuen gobernuaren diru-laguntzengatik eta azeriak era selektiboan hazteagatik larruaren kalitatea baino ugalkortasun handiagoa lortzeko.

Etxekotze

Zilar koloreko azeri etxekotuak espezieak eraldatzeko hazkuntza selektiboaren ahalmena frogatzeko diseinatutako esperimentu baten emaitza dira, Charles Darwinek On the Origin of Species lanean deskribatzen duen bezala. Esperimentuak morfologia baino portaeraren hautaketa otsoetatik txakurrak sortu dituen prozesua izan ote zen aztertu zuen, belaunaldi bakoitzean azeri otzanenak soilik ugaltzen uzten zirenean azerien aldaketak erregistratuz. Ondorengo azeri asko morfologian otzanagoak eta txakur-itxurakoak bihurtu ziren, besteak beste, koloreko larru moztuak edo orbanak erakutsiz.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2574250
• Multimedia: Silver fox / Q2574250