Alisio
Alisioa[1] edo ekialdeko haizeak[2] haize iraunkorra da, bereziki behe-atmosferakoa, antizikloi subtropikal batetik eskualde ekuatorialetara jotzen duena. Airea ibar ekuatorialera desplazatzen da gora igotako aire beroak utzitako hutsunea bete asmoz. Lurraren errotazioa dela eta, ordea, ekialde-mendebalde norabidean desbideratuak dira (Coriolis efektua). Norantza nagusiak honakoak dira: ipar-ekialdekoa Ipar Hemisferioan, eta hego-ekialdekoa Hego Hemisferioan. Fenomeno hau Lurraren errotazioaren eraginez sortzen da. Iparralderuntz eta hegoalderuntz, 5°-tik 20°-ra bitartean kokatzen dira.
Haize korronte hauek oso erregularrak dira. Altuera handian, zirkulazioak kontrako norabidea hartzen du kontralisio izena hartuz. Egoera honek Hadley zelulak deitzen diren konbekzio-zelulak sortzen ditu: hau da, haizeen "zirkuitu itxi" antzeko bat.
Sasoiaren arabera, zenbait latitude-gradu mugitu litezke iparralde/hegoaldera, sistema hauek sortzen dituzten presio-gerrikoak bezala.
Alisioak gehienbat ozeano Atlantikoan eta Barean daude garatuta. Indiako ozeanoan aldiz nahasirik aurkitzen dira Asiar kontinentearen gertutasunaren ondorioz.
Alisioen haize-gerrikoen alde batzuetan, sasoi zehatzetan, ekaitz tropikal handiak gerta daitezke: urakanak edo tifoiak deitzen dira.
Erreferentziak
IKus, gainera
|
Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |