Bohdan Khmelnytsky

Bohdan Khmelnytsky
	; Irudi gehiago
Hetman of Zaporizhian Host (en)	; 1648ko urtarrilaren 20a (juliotar egutegia) - 1657ko uztailaren 27a (juliotar egutegia) ; ← baliorik ez - Yurii Khmelnytskyi (en) →
Hetman of Zaporizhian Host (en)
Bizitza
Jaiotza	Subotiv (en) , Zhovkva eta Txyhyryn, 1595 (juliotar egutegia)
Herrialdea	Bi Nazioen Errepublika 1648); Kosakoen atamanerria (1648 -
Lehen hizkuntza	Old Ukrainian (en)
Heriotza	Txyhyryn, 1657ko uztailaren 27a (juliotar egutegia) (61/62 urte)
Hobiratze lekua	Illinska Church in Subotiv (en)
Heriotza modua	: istripu zerebrobaskularra
Familia
Aita	Michał Chmielnicki
Ezkontidea(k)	Hanna Somko (en) (1623 - 1647); Olena Chaplynska (en) (1649 - 1651); Anna Zolotarenko (en) (1651 -
Seme-alabak	ikusi Tymofiy Khmelnytsky (en) ; Catherine Bogdanovna Khmelnytsky (en) ; Elena Khmelnytsky (en) ; Yurii Khmelnytskyi (en) ;
Leinua	House of Chmielnicki (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	poloniera; Krimeako tatarera; Otomandar turkiera; Old Ukrainian (en) ; Ruteniera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, warlord (en) eta diplomazialaria
Zerbitzu militarra
Gradua	Ataman
Parte hartutako gatazkak	Polish–Ottoman War of 1620–1621 (en) ; Hogeita Hamar Urteko Gerra; Khmelnytsky Uprising (en) ; Deluge (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Eliza ortodoxoa

Bohdan Zynoviy Mykhailovytx Khmelnytsky^[1] (rutheneraz: Ѕѣнові Богдан Хмелнiцкiи; egungo ukraineraz: Богдан Зиновій Михайлович Хмельницький; Subotiv, Poloniar-Lituaniar Batasuna, c. 1595 – Txyhyryn, Kosakoen atamanerria, 1657ko abuztuaren 6a) Zaporizhiako kosakoen hetmana izan zen. Szlachtaren, Poloniar-Lituaniar Batasuneko goi nobleziaren, aurkako 1648ko altxamendua burutu zuen, kosakoak poloniarren eraginetik aldentzeko helburua zuena. 1654an, Alexis Errusiakoa tsarrarekin Pereyashaveko Ituna sinatu zuen, eta, horren ondorioz, kosakoen atamanerria Errusiar Tsarerriaren menpean sartu zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Khmelnytsky, 1595 inguruan jaioa, noblezia ortodoxo baxuko familia batetik zetorren.^[2] Familiaren erlijioari eutsi zion, baina heziketa bikaina jaso zuen Jarosławeko jesuiten ikastetxe batean.^[2] Poloniako Armadan ofizial gisa borrokatu eta, 1620an, Țuțoran otomandarrek harrapatu zuten, bi urte gatibu emanez.^[2]

Askatasuna lortu zuenean, Subotiveko bere etxaldera erretiratu zen, eta han, ezkonduta, bere jabetzak handitzen jardun zuen.^[2] 1625 eta 1638an lehertu ziren kosakoen matxinadetan Ladislao IV.a Vasa erregeari zion leialtasunagatik, honek Zaporizhiako kosakoen buru izendatu zuen.^[2] 1646an, Otomandar Inperioaren aurkako gerraren prestaketak burutzeko kosakoen enbaxadan parte hartu zuen.^[2]

1648ko udaberrian, kosakoen matxinada berri bat burutu zuen, berez bizilagun katoliko batekin izandako liskarren ondorioz sortua.^[3]