Edith Hirsch Luchins

Edith Hirsch Luchins
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Edith Hirsch
Jaiotza	Brzeziny, 1921eko abenduaren 21a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	Juduak
Heriotza	Suffern (New York) eta New York, 2002ko azaroaren 18a (80 urte)
Hobiratze lekua	Mount Carmel Cemetery (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Abraham S. Luchins (en) (1942 -
Hezkuntza
Heziketa	Brooklyn College (en) 1942) ; New Yorkeko Unibertsitatea ; (1943 - 1944) ; University of Oregon (en) ; (1954 - 1957)
Tesia	On Some Properties of Certain Banach Algebras (en)
Tesi zuzendaria	Bertram Yood (en)
Doktorego ikaslea(k)	MaryAnn McLoughlin (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, psikologoa eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Sperry Corporation (en) (1942 - 1943); Brooklyn College (en) (1943 - 1949); Miamiko Unibertsitatea (1959 - 1962); Rensselaer Polytechnic Institute (en) (1962 - 1992)
Lan nabarmenak	ikusi Mathematical ability: is sex a factor? (en) ; Luchins and Luchins water jar experiment (en) ;

Edith Hirsch Luchins (Brzeziny, Polonia, 1921eko abenduaren 21a – Suffern, New York, 2002ko azaroaren 18a) matematikari poloniar-estatubatuarra izan zen. Bere lana printzipio matematikoak zientziaren eta psikologiaren filosofiako arazoei aplikatzea izan zen, batez ere Gestalten psikologiaren arloan.^[1] Luchins eta Luchinsen ur-pitxerraren esperimentuak bere izena eta Abraham S. Luchins psikologoarena darama.^[2]

Haurtzaro eta hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edith Hirsch 1921ean jaio zen Polonian. Sei urterekin Estatu Batuetara emigratu zuen eta familiarekin New Yorken bizitzen jarri zen. Institutuan, Hirsch matematikan nabarmendu zen, beste ikasle batzuei eskola partikularrak emanez eta kalifikazioekin irakasleei lagunduz. New York Hiriko Unibertsitateko Brooklyngo Collegen lizentziatu zen 1942an eta New Yorkeko Unibertsitatean master bat lortu zuen 1944an.^[3] 1957an doktoretza lortu zuen Oregongo Unibertsitatean, "On Some Properties of Certain Banach Algebras" tesiarekin.

Karrera profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1942tik 1943ra, Luchinsek gobernuarentzat lan egin zuen ekipo antiaereoen ikuskatzaile gisa Sperry Gyroscopen. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Luchinsek doktorego-ikasketak hasi zituen New Yorkeko Unibertsitatean, Kurt Otto Friedrichs eta Richard Courantekin, New York Hiriko Unibertsitateko Brooklyngo Collegen irakasle-karrera hasi zuen bitartean. Bere heziketa akademikoa bertan behera utzi zuen hainbat urtez arrazoi pertsonalengatik; hala ere, matematika hezitzaileari buruzko artikuluak ikertzen eta argitaratzen jarraitu zuen senarrarekin batera.

1957an doktoretza lortu ondoren, Luchinsek irakaskuntzan jardun zuen berriro, Miamiko Unibertsitatean lau urtez eskolak emanez, 1962an Rensselaer Institutu Informatikoan irakasle elkartu izendatu aurretik. 1970ean, Rensselaer-en irakasle titular postua lortzen lehen emakumea izan zen, eta bertan egon zen 1992an erretiroa hartu zuen arte.^[4]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Luchinsek irakaskuntzan eta ikasleen aholkularitzan izan zuen arrakastak hainbat sari jaso zituen bere ibilbidean zehar: Rensselaer Irakaskuntza Gailenaren Saria, Darrin Aholkularitza Saria, Martin Luther King Jr. Saria eta Renseealaerreko Ikasle Ohien Elkartearen Saria. Zientziaren Aurrerapenerako AEBetako Elkarteko kide izendatu zuten 1982an.^[5] 1998an, Luchinsek Society for Gestalt Theory and its Applications-eko ohorezko kide izatea onartu zuen.

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1942an Abraham Luchins psikologo hezitzailearekin ezkondu zen. Bikoteak bost seme-alaba izan zituen elkarrekin.^[4]

Hautatutako argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1947 (Abraham S. Luchins-ekin): A Structural Approach to the Teaching of the Concept of Area in Intuitive Geometry
1953 (Abraham S. Luchins-ekin): The Satiation Theory of Figural After-Effects and Gestalt Principles of Perception
1959 (Abraham S. Luchins-ekin): Rigidity of Behavior - A Variational Approach to the Effect of Einstellung. University of Oregon Books: Eugene, Oregon.
1965 (Abraham S. Luchins-ekin): Logical Foundations of Mathematics for Behavioral Scientists. Holt, Rinehart: New York.
1969 (Abraham S. Luchins-ekin): The Search for Factors that Extremize the Autokinetic Effect. Faculty-Student Association: State University of New York at Albany.
1979: Sex Differences in Mathematics: How Not to Deal with Them. American Mathematical Monthly.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ «Edith H. Luchins - eminent Gestalt psychologist and mathematician» web.archive.org 2021-03-07 (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).
↑ «Edith Luchins - The Mathematics Genealogy Project» www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).
↑ (Ingelesez) «Edith Hirsch Luchins - Biography» Maths History (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).
↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) «American women of science since 1900 | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).
↑ «Historic Fellows». American Association for the Advancement of Science..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q1284993

[1] «Edith H. Luchins - eminent Gestalt psychologist and mathematician» web.archive.org 2021-03-07 (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).

[2] «Edith Luchins - The Mathematics Genealogy Project» www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).

[3] (Ingelesez) «Edith Hirsch Luchins - Biography» Maths History (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).

[:0-4] (Gaztelaniaz) «American women of science since 1900 | WorldCat.org» search.worldcat.org (Noiz kontsultatua: 2023-12-30).

[5] «Historic Fellows». American Association for the Advancement of Science..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]