El Salvadorko Gerra Zibila

Wikipedia, Entziklopedia askea
Oroimen eta egiaren aldeko monumentua.

El Salvadorreko Gerra Zibila 1980 eta 1992 artean Erdialdeko Amerikako herrialde horrek izandako gerra izan zen, herrialdeko armada (FAES) eta gerrilla (FMLN) aurrez aurre izan zituena. Egindako kalkuluek diote 75.000 salvadortar hil edo desagertu zirela hamabi urte haietan.

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurrekari zuzen moduan, 1970eko hamarkadan zehar El Salvadorrek jasandako desoreka sozial eta politikoa oso nabarmentzekoa da.

Bestela, 1826 eta 1829 artean herrialdeak lehendabiziko gerra zibila izan zuen, lurraldea Erdialdeko Amerikako Probintzia Batuen barruan zegoenean eta Espainiatik independentzia lortu eta 5 urtetara.

Nazioarteko testuingurua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gerra Hotzaren garaian kokatu behar dugu guda zibil salvadortarra, AEB eta SESBen arteko polarizazio urteetan alegia. Herrialdeko armadak lehenengoen sostengua eduki zuen, gerrilla komunistak bigarrenen ingurukoek, batez ere Kubako erregimenak eta Nikaraguako FSLNk.

UCAren martiriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «UCAko martiriak»

1989ko azaroaren 16an San Salvadorreko Universidad Centroamericana (UCA) delakoan 6 jesuita hil zituzten soldaduek, tartean Ignacio Ellacuria euskalduna, Ignacio Martin-Baro, Segundo Montes, Joaquin Lopez y Lopez, Juan Ramon Moreno eta Amado Lopezekin batera.

Zortzi urte lehenago, armadaren ingurukoek Oscar Romero apezpikua erail izan zuten.

Bake hitzarmena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1992ko urtarrilaren 16an "Chapultepeceko Bake Hitzarmena" delakoa sinatu zuten bi aldeek Mexiko Hirian, eta horren bidez gerra amaitu zen.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]