Elena Medel

Elena Medel
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Kordoba, 1985eko apirilaren 29a (38 urte)
Herrialdea	Espainia
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea eta editorea
Jasotako sariak	ikusi Prince of Girona award (2016) ;
Genero artistikoa	olerkigintza

Elena Medel (Kordoba, 1985eko apirilaren 29a) idazle, literatura-kritikari eta editore espainiarra da. Hainbat poesia-liburu eta saiakera argitaratu ditu, eta hainbat poesia-antologiatan argitaratu dira bere lanak. Besteak beste, hizkuntza hauetara itzuli dira haren lanak: euskara, alemana, arabiera, armeniera, esloveniera, frantsesa, ingelesa, italiera, poloniera, portugesa, errumaniera, suediera eta swahilia. 2020an, lehen nobela argitaratu du: Las maravillas (Anagrama). Nobela horri esker, urteko libururik onenaren 2020ko Francisco Umbral saria irabazi du.^[1]^[2]

La Bella Varsovia argitaletxearen zuzendaria da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txikitatik hasi zen narratiba lantzen. Asko irakurtzen zuen, eta horregatik hasi zen idazten. Dioenez, zorteduna izan zen, liburu asko izan zituelako etxean.^[3]

Sei edo zazpi urte zituela, paperetan ipuinak idazten zituen; ondoren, grapatu eta oparitu egiten zizkien ingurukoei.^[3] Zirriborratzen zituen ipuin horietako batzuk lehiaketetara bidali zituen; hala irabazi zuen lehen saria, Mairenakoa (Aljarafe-ko herri bat). Kontakizun luze bat zen, kutsu historikokoa.

Gerora, eta Federico García Lorcaren obra ezagutzearen ondorioz, poesia idazten hasi zen. Poema-liburu bat zuela iruditu zitzaionean, Gazteriaren Institutura bidali zuen, eta sari bat eskuratu zuen: Andaluzia Gaztea saria, Andaluziako Gazteriaren Institutuak emana. Eta, horri esker, Mi primer bikini liburua argitaratu zuen.

2006an, Madrilgo Udalaren beka bat jaso zuen, eta Madrilgo Ikasleen Egoitza famatuan egon zen.

Hainbat poema-liburu argitaratu ditu: Mi primer bikini (DVD, 2002); Andaluzia Gaztea saria eskuratu ondoren argitaratu zen; Tara (2006), amonaren heriotzak markatutako liburua, eta Chatterton (Visor, 2014). Lan horri esker, 2013an, Loewe saria irabazi zuen, Gazte Sorkuntzaren kategorian. Halaber, Vacaciones (2004) eta Un soplo en el corazón (2007) kaierak argitaratuak ditu. Ordura arteko lan guztiak biltzen dituen bilduma bat ere argitaratu zuen: Un día negro en una casa de mentira (1998-2014). Liburu horiez gain, Medelen poesiak eta ipuinak hainbat antologiatan argitaratu dira.

Hainbat hizkuntzatara itzuli dituzte haren lanak, baita euskarara ere.

2020ko urrian, lehen nobela plazaratu du: Las maravillas (Anagrama, 2020). Urte horretako lanik onenaren Francisco Umbral saria irabazi du. Epaimahaiak "narrazioaren freskotasun literarioa" saritu du; zeinak "balioan jartzen duen belaunaldi arteko harremana, azpimarra berezia jarrita emakumezkoengan, zeinak sarri ez diren ikusgai egoten literatura-lan garrantzitsuetan".^[1]

Bestalde, La Bella Varsovia argitaletxearen zuzendaria da; hain zuzen, gaztelaniaz poesia argitaratzen duen argitaletxerik prestigiotsuenetakotzat hartzen da.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mi primer bikini (DVD, 2002). 2001eko Andaluzia Gaztea Saria eskuratu zuen. ISBN 84-95007-65-7
Vacaciones (El Gaviero Ediciones, 2004). ISBN 84-933751-1-X.
Tara (DVD, 2006). ISBN 84-96328-50-4.
Un soplo en el corazón (Ediciones del 4 de agosto, 2007). Family musika-talde donostiarraren Un soplo en el corazón (1993) diskoan inspiraturiko kaiera. ISBN 84-96686-36-6.
Chatterton (Visor, 2014) Gazte Sorkuntzaren XXVI. Loewe Saria eskuratu zuen lan honek. ISBN 978-84-9895-864-5
Un día negro en una casa de mentira (1998-2014) (Visor, 2015). Medelen ordura arteko lan guztiak biltzen dira lan honetan, bai eta argitaratu gabeko beste batzuk ere.^[4] ISBN 978-84-9895-899-7

Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

El mundo mago. Cómo vivir con Antonio Machado (Ariel, 2015).
Todo lo que hay que saber sobre poesía (Ariel, 2018). Poesia eta poesiaren historiari buruzko liburu entretenigarria eta didaktikoa da.

Bere poemak, poesia antologietan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Inéditos: once poetas (ed. Ignacio Elguero; Huerga y Fierro, 2002). ISBN 84-8374-305-1.
Veinticinco poetas españoles jóvenes (ed. Ariadna G. García, Guillermo López Gallego eta Álvaro Tato; Hiperión, 2003). ISBN 84-7517-778-6.
La lógica de Orfeo (ed. Luis Antonio de Villena; Visor, 2003). ISBN 84-7522-926-3.
Edad presente: poesía cordobesa para el siglo XXI (ed. Javier Lostalé; José Manuel Lara Fundazioa, 2003). ISBN 84-96152-09-X.
Poetisas españolas (ed. Luzmaría Jiménez Faro; Torremozas, 2003). ISBN 84-7839-287-4.
Ilimitada voz: antología de poetas 1940-2002 (ed. José María Balcells; Cádizko Unibertsitatea, 2003). ISBN 84-7786-800-X.
Andalucía poesía joven (ed. Guillermo Ruiz Villagordo; Plurabelle, 2004). ISBN 84-933871-0-X.
Radio Varsovia. Muestra de poesía joven cordobesa (La Bella Varsovia, 2004). ISBN 84-609-2361-4.
Que la fuerza te acompañe (El Gaviero, 2005). ISBN 84-934411-0-4.
Tres tiempos, seis voces (Torremozas, 2006). ISBN 84-7839-360-9.
Hilanderas (Amargord, 2006). ISBN 84-87302-24-6.
Aquí y ahora (ed. Lara Moreno, Igriega Movimiento Cultural, 2008). ISBN 978-84-612-2486-9.
Antología del beso, poesía última española, Julio César Jiménez (Mitad doble ediciones, 2009). ISBN 978-84-613-0665-7.
y para qué + POETAS. Herederos y precursores. Poesía andaluza≤ n. 1970, Raúl Díaz Rosales eta Julio César Jiménez, (Eppur ediciones, 2010). ISBN 978-84-937100-5-7.
El canon abierto. Última poesía en español (1970-1985), Remedios Sánchez García eta Anthony L. Geits, (Visor, 2015). ISBN 978-84-9895-908-6.

Kontakizunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zenbaiten artean: Matar en Barcelona (kontakizun-antologia), Alpha Decay, Barcelona, 2009.
Bleak House Inn. Diez huéspedes en casa de Dickens. Hauen ipuinak biltzen ditu: Pilar Adón, Elia Barceló, Oscar Esquivias, Marc Gual, César Mallorquí, Ismael Martínez Biurrun, Elena Medel, Francesc Miralles, Daniel Sánchez Pardos eta Marian Womack. Edizioa eta epilogoa: Care Santos. (Fábulas de Albión, 2012)