Elisabeth Guttenberger

Wikipedia, Entziklopedia askea
Elisabeth Guttenberger
Bizitza
JaiotzaStuttgart1926ko otsailaren 6a
Herrialdea Alemania
 Weimarko Errepublika
 Mendebaldeko Alemania
Talde etnikoaSintia
Heriotza2024ko martxoaren 25a (98 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakalemana
Jarduerak

Elisabeth Guttenberger (Alemania, 1926ko otsailaren 6a2024ko martxoaren 25a) Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elisabeth Guttenberger Stuttgart-en hazi zen sinti familia batean. Bere aitak instrumentuak saltzen zituen eta 1936an Munich-era mugitu ziren. 1935koko Nurembergeko Lege arrazialek familiaren bizimodua hankaz gora jarri zuen, Elisabeth-i eskolara joatea galarazi zioten, ondoren bortxazko lana ezarri zioten arma fabrika batean.[1]

1943an atxilotua eta Auschwitz-Birkenau-era eramana bere familiarekin. Han egon eta sei hilabetera atxilotuen kudeaketarako ofizinan jarri zuten lanean, non "liburu nagusia" eraman behar zuen, hau da, espetxeratutako gizon ijito guztien erregistroa.[1] Ravensbrück-era aldatu zuten, 1944ko abuztuaren 1ean, ijitoen kanpua itxi eta egun bat arinago. [2]

Fráncforten egin ziren Auschwitz-eko epaiketetan testigantza eman zuen eta naziak kondenatzeko balio izan zuen, epaiketan ezinbestekoak izan ziren atxilotutako gizon sinti eta romani-en erregistro liburuak.[1][2] Alemaniak lehenengoz onartu zuen Samudaripen-en (Porraimos).erantzukizuna zuela.[2][1]

Elisabeth Guttenberger Bigarren Mundu Gerratik bizirik atera zen, baina Auschwitz-Birkenau kanpuan 30 senidetik gora galdu zituen.[1][3]

Aitortzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Silvia Agüerok Resistencias Gitanas (2020) liburuan Elisabeth Guttenberger-en istorioa kontatzen du.[3][4]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d e (Ingelesez) «German Resistance Memorial Center - Biographie» www.gdw-berlin.de (Noiz kontsultatua: 2022-02-09).
  2. a b c (Gaztelaniaz) «101 mujeres gitanas pa’ construir tu feminismo» pikara magazine 2021-04-21 (Noiz kontsultatua: 2022-02-09).
  3. a b «Las valientes mujeres que condenaron a los nazis responsables del genocidio gitano» www.publico.es (Noiz kontsultatua: 2022-02-09).
  4. (Gaztelaniaz) «Pueblo gitano: una historia de resistencia» ElDiario.es 2021-04-07 (Noiz kontsultatua: 2022-02-09).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]