Neuropsikologia

Neuropsikologia funtzio gorenen arteko erlazioak eta egitura zerebralak ikasten dituen psikologiaren adarra da.

Neuropsikologiak, neurozientzien alorrean, jokabidearen prozesuen eta garunaren arteko erlazioak aztertzen ditu. Psikologiaren arteko elkargune bat da eta azken urteetan neurologiak berritutako bulkada jaso du zientzia kognitiboetako (psikologia kognitibo, adimen artifizial, hizkuntzalaritza), zientzia neurobiologikoetako (neuroanatomia neurokimikoko, neurofisiologiako) eta neuroirudi-teknikekiko leherketa teknologikoko garapen hazkorretarako. Neuropsikologoak hartzen duten diagnostiko eta arazo kognitibo, jokabidearen eta emozional haien tratamenduko, ahal dira atera funtzionamendu zerebral arruntari eragiten dioten prozesu desberdinetarako.

Zer dira funtzio kognitiboak?

“Funtzio kognitiboak” terminoaz arreta jartzeko, produzitzea eta hizkuntza ulertzea gogoratzeko, arazoak ebazteko eta erabakiak hartzeko ahalmena bezala prozesu buruko edo intelektualei buruz aritzen da. Funtzio kognitiboek edukiera talde zabala eta sartzen dituzten trebetasunak osatzen dituzte :Arreta (ernea, ardaztutako, sostengatutako arreta, kontzentrazioa, etab.)

-Ahozko memoria (bere modalitate desberdinekin: epe luzeko, epe motzeko edo laneko memoriako memoriako, prozedurazko memoriako, memoria semantikoko, memoria episodikoko, etab. memoria)

-Ikuste-memoria

-Hizkuntza (bere alderdi desberdinetan: fonologikoa, semantikoa, sintaktikoa, morfologikoa, pragmatikoa, baita ere fluidotasuna, prosodia, etab.)

-Hautematea

-Informazioaren prozesatze abiadura

-Arrazoiketa zehatza -Arrazoiketa abstraktua -Funtzio betearazleak (malgutasun kognitiboa, plangintza, monitoretza, arazo-erabakia, etab.)

-Denborazko orientazio espaziala

-Ekitaldi eragilearen antolaketa -Trebetasun akademikoak (irakurketa, idaztea, kalkulua)

Zer pazientetekin tratatzen da Neurpsikologia?

Neuropsikologoek lan egiten dute pertsona adin guztietakoak, eta gaitz desberdinak pairatzen dituztenekin:

Maiztasun handiagoarekin tratatzen dute arazo neurologikoekin, garezur traumatismoa, istripu baskularra, tumore zerebralak, Alzheimer gaixotasuna, Parkinson gaixotasuna bezala gaixotasun neurodegeneratiboak sar dezaketen eraman handikotara, esklerosi anizkuna, epilepsia, garapenaren patologiak autismoa bezala, etab. Patologia hauek guztiekaldaketa neuropsikologikoekin egin dezakete, profil kognitibo nahiko bereizgarriak aurkeztuz. Bere detekzioa garrantzi handiena da tratamendu egokiari aurre egiteko.
Subjektu zaharrek, bere memoria arazoez arduratuta, beste consultante talde bat sortzen dute. Kasu hau askotan dira bakarrik hondatze kognitibo arineko presentziara, edo erotasuneko hasierako fasera zahartzearen produktua sistema kognitiboan gertatzen diren, baina beste batzuetan zor dezakeen aldaketa arruntak.
Azken denboren aurkikuntza berrienen artean dago Alzheimereko gaixotasunaren diagnostiko goiztiarra, test sentibera eta espezifikoen bitartez, egiteko aukera zeinek, frogatuta eraginkortasun terapeutiko handiena (hau, ezin saihestuzko hondatzeko enlentecimiento bat lortzea, da) gaixotasuneko hasierako fasean lortzea dagoenez gero, tratamenduaren aukera handiagoak baimentzen dituen.
Aldaketa kognitiboak ere ikusi ohi dutenetan, diabetes, hipotiroidismoa, lupusa, bezala beste patologia kroniko batzuk daude.
Halaber gaixotasun psikiatriko askok (eskizofrenia, depresioa, gorabehera bipolarra eta gorabehera obsesibo-konpultsiboa bezala) halako funtzio kognitibo batzuk arriskuan jartzen dituzte eta kasu askotan esplorazio neuropsikologikoa merezi dute. Bereziki da azken patologia-talde honetan tokira, eskizofrenia bezala gorabehera klasikoetaranzko begirada aldaketa eta gorabehera bipolarra proposatuz, Neuropsikologiak azken denboretan adibidez gehiago aurrera egin duen. Eskizofreniara funtzio betearazleetan, arretan, eta ezagutza sozialean defizitarekin, patologiak tratamenduaren aukerari eta paziente hauen bizi-kalitateari egiten dieneko aldaketa guztia ekartzen duen bezala ulertzea.

Neuropsikologo ospetsuak