Rosa Sevilla de Alvero
| Rosa Sevilla de Alvero | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Tondo (en)  , 1879ko martxoaren 4a |
| Herrialdea |  Filipinak |
| Heriotza | Quezon City, 1954ko maiatzaren 11 (75 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania tagaloa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea, hezitzailea eta sufragista |
Rosa Lucía Sevilla de Alvero (Tondo, Manila, Filipinak, 1879ko martxoaren 4a – Quezon City, Filipinak, 1954ko maiatzaren 11) Filipinetan emakumeen sufragioaren alde egin zuen filipinar aktibista, hezitzailea eta kazetaria izan zen. [1]
Biografía[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1879ko martxoaren 4an jaio zen. Silvina Tolentinoren eta Rafaelen alaba, Aurelio Tolentino iraultzaile eta antzerkigilearen senidea eta Ambrosio Sevilla, Espainiako armadako sarjentuarena.[2] Izeko Tolentinorekin hazi zen, zeinak askotan gonbidatzen zituen bere etxera "hezkuntza kolonial" deitzen zutenaren aurka defendatzen zuten abertzaleak eta intelektualak.[3]
Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hezitzaile ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Irakasle ikasketak egin zituen, “Goi mailako irakasle” titulua lortu zuen Colegio de la Asunción izenekoan.[4] Santo Tomaseko Unibertsitateko lehen dekanoa izan zen eta 1900eko uztailaren 15ean Emakumearen Institutua (gero Rosa Sevilla Oroimenezko Eskola) sortu zuen. [4]
Amerikako garai kolonialaren lehen urteetan, 21 urterekin Manilako Emakumeen Institutua sortu zuen, Filipinetako emakumeen lehen eskoletako bat izan zena.[1] Institutuak emakumeei "Jainkoari zein herrialdeari zerbitzatzeko" prestatzen lagunduko zien curriculuma eskaini zien, gehienbat erlijioa eta zientzia-gaiak irakastea debekatzen zuten estatubatuarrek zuzendutako eskolen alternatiba bat emanda.[3]
Sufragista ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
30eko hamarkadaren erdialdean, 1916an filipinar emakumeei boto eskubidea emateko mugimendu bat zuzendu zuen, Filipinetako Emakumeen Liga Nazionala sortuz. Erreferendum baten ostean, 1937an lortu zuten emakumeek eskubidea.[1]
Kazetaritza ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kazetaritzan ere lan egin zuen, La Vanguardia egunkari espainiarreko zuzendaria izanik, eta Filipinetako Emakumeen Kluben Federazio Orokorrak argitaratutako The Woman's Outlook aldizkaria sortu zuen. [5] Antonio Lunaren La Independencia egunkariko erredakzio taldeko partaide izan zen, eta gaztelaniaz ere idatzi zituen La Mejor, El Sueño del Poeta eta Prisonera de Amor lanak, esaterako. [3]
Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Emilio Alvero artistarekin ezkondu zen.[2] 1954ko maiatzaren 11n hil zen, 75 urte zituela. [4]
Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1948, uztailaren 4a, Filipinetako Gobernuko Presidentetza Merezimenduaren Domina.
- 1948 Isabel II.a Espainiako erreginaren aitorpena.
- 2021ean, martxoaren 4an, Google-k bere 142. urtebetetzea ospatu zuen Google Doodle batekin, denbotaldi baterako Logo bereziarekin. [6]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c Google fetes Filipina suffragist Rosa Sevilla de Alvero with doodle on 142nd birthday. 4 March 2021.
- ↑ a b Google Doodle celebrates Rosa Sevilla de Alvero, one of the women who fought for Filipina's right to vote. 4 March 2021.
- ↑ a b c Co, Ryanne. (4 March 2021). «Rosa Sevilla de Alvero: 5 Facts To Know About Today's Google Doodle» Tatler Philippines.
- ↑ a b c «Because of Rosa Sevilla de Alvero, Pinays can vote. But who is she?» My Pope 4 March 2021.
- ↑ «Google doodle features Filipina suffragette» GMA News Online 4 March 2021.
- ↑ «Rosa Sevilla de Alvero's 142nd Birthday» Google 4 March 2021.
