Sortzez Garbiaren eliza (Artozki)

Sortzez Garbiaren eliza
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Artzibar
Koordenatuak	42°51′16″N 1°19′58″W / 42.85443889°N 1.33278056°W

Sortzez Garbiaren eliza Artzibarko Artozki urpeko herrian Erdi Aroko kristiau eliza bat zen.

Eraikina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2003ko irailean Itoitzeko urtegia eraikitzeak eraitsi zuen, gainerako herria bezala. XIII. mendekoa zen. Oinplano karratukoa eta lau nabekoa, burualdean alboko bi kapera zituen. Kanoi-ganga luzitua zuen, eta bertatik nabea azpibanatzen zuten harrizko arkuak irteten ziren. Portada sinplea zen, erdi-puntuko arkuduna, estalitako atariaren azpian. Kanpandorre altu bat zen eraikinaren buru, kanpaientzako baoak zituena. Kaperetako batek Erdi Aroko burdin sarea zuen.

XVII. mendeko gurutziltzatutako Jesusen bi irudi zituzten, XVII. mendeko birjina bat, XVIII. mendeko Sortzez Garbia eta San Joseren eta Sta Luziaren irudiak, ustez berriz aprobetxatutako ama birjina, XVI. mendekoak. Gainera, monumentu-katalogoan XVIII. mendeko Jesus haur bat eta XIX. mendeko Doloretako haur bat aipatzen dira. J. Irigarairen informazioaren arabera, gurutze bat Iraizotzeko elizan dago, egunkari batean baieztatzen denez: Artozkin XVII. mendearen erdialdeko Gurutziltzatu bat gurtzen zen, eta orain, uretatik salbatuta, Ultzama ibarreko Iraitzoz kontzejuko San Martin Tourskoaren elizan dago.

Zilargintzan, trazu gotiko eta errenazentistak zituen zilarrezko kaliza bat eta 1796ko beste barroko bat nabarmentzen ziren. XVII. mendeko zilarrezko etsai bat eta San Joseren erlikia-ontzi bat eta XIX. mendeko portapaz gain. Azken urteetan, Elizbarrutiko museora eramandako Lakabeko prozesio-gurutzea gordetzen zuten. Eliza horretarako, harriz harri lekualdatzea proiektatu zen, Itoitzeko urtegia bete aurretik. Galdu behar zen ondare guztia zaintzeko proiektu bakarra izan zen, baina azkenean 2003an eraitsi zuten.