Šomoška natura erreserba nazionala
| Šomoška natura erreserba nazionala | |
|---|---|
| I.a maila: erreserba natural oso | |
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | national nature reserve (en)  eta naturagune babestua |
| Azalera | 37,769 ha |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 48°10′29″N 19°51′38″E / 48.1746°N 19.860581°E |
| Mendikatea | Cerová vrchovina (en) |
| Estatu burujabe |  Eslovakia |
| Eslovakiako eskualdea |  Banská Bystrica eskualdea |
| Eslovakiako barrutia | Lučeneceko barrutia |
| Babestutako-eremua | Cerová vrchovina Protected Landscape Area (en) |
Šomoška natura erreserba nazionala (eslovakieraz: Šomoška národná prírodná rezervácia) Eslovakia hegoaldean aurkitzen den natura babesgune bat da, barnean duen egitura geologiko bereziagatik ezaguna. Egitura honek basaltozko zutabez egindako ur-jauzi baten itxura du eta Kamenný vodopád ("harrizko ur-jauzia") ezizenaz ezagutzen da. Fiľakovo herritik 12 kilometro hegoaldera kokaturik dago, Hungariarekiko mugatik oso gertu[1].
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Harrizko ur-jauzia Šomoška gaztelu gotikoa eraiki behar zutenean aurkitu zuten ustekabean, hura eraikitzeko harriak jasotzen hasi zirenean. Gaztelua dagoen muinoaren ekialdean 160 × 130 m neurtzen dituen basaltozko lepo baten gainean aurkitzen da[2].
1954. urtean "Sorkuntza natural babestua" izendatu zuten. Gaur egun natura erreserba da eta barnean Šomoška gaztelua eta harrizko ur-jauziaz gain inguruko basoak ere sartzen dira.
Harrizko ur-jauzia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Basaltozko laba oso astiro hoztearen ondorioz zutabe pentagonalak eta hexagonalak eratu ziren duela 4 milioi urte inguru, Pliozenoan. Inguru honetako sumendien jarduerak Karpatoetako orogeniaren amaieran gertatu ziren[3].
Zutabe bakoitzak 15-20 cm arteko zabalera du eta ur-jauziak orotara 9 metrotako altuera[1] eta 15 metrotako zabalera. Egitura hau berezia egiten duena gainaldean duen bihurdura da, zutabeak 60º-80º okertzen baitira. Basaltozko zutabeek itxura hau hartzen duten egitura bakarra da Europan.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b (Ingelesez) «Stone waterfall | Other attractions Šiatorská Bukovinka | KamNaVylet.sk» www.kamnavylet.sk (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
- ↑ (Ingelesez) «Šomoška Castle | Castle ruins Šiatorská Bukovinka | KamNaVylet.sk» www.kamnavylet.sk (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
- ↑ (Ingelesez) «Stone waterfall Šomoška» Slovakia Travel (Noiz kontsultatua: 2023-04-27).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q9337582
Multimedia: Šomoška National Nature Reserve / Q9337582