Abrek

Wikipedia, Entziklopedia askea
Zelimkhan, txetxeniar abrek ezagunena.

Abrek hitza Ipar Kaukasiako terminoa da, kausa zuzen baten alde borrokatzen ari den gudari bakarti batentzat erabilia. Abrekak gerlari bakartiak ziren, eta bizitza material guztia uzten zuten, familia eta lagunak barne, bidezko kausa baten alde borrokatzeko, gurtzeko eta meditatzeko. Zirkasieraz, "abrek" hitzak "gerlari ausarta" esan nahi du, eta txetxeneran edo inguxeraz hitzak "mendekatzailea" esan nahi du. Errusieraz hitzak "bandido" hitzaren esanahi despektiboa du, errusiarrak Abreken iraganeko bizimoduaren etsaiak izan baitira.

Terminoa batez ere Errusiako kolonialismoaren aurka borrokatu ziren pertsonek erabili zuten, batez ere Ipar Kaukasoan XIX. mendean izandako hedatze errusiarrean gerrillarien artean. Abrek batek uko egingo lioke lagun eta senideekiko harremanari, eta gero otoitz egiten eta justiziaren alde borrokatzen arituko litzateke. Abrek bizimoduak bizitza bakartia ingurune basatian zekarren. Geroago, abrek gehienak musulman egin ziren.

Abrek hitza gerraosteko Ipar Kaukasoko gerrillari antisobietarrei eta baita borrokalari ilegalei etiketak jartzeko erabili zen propagandan. Abrekak aberriaren defendatzaile miserable gisa sartu ziren herri kulturan. Zahartzaroan, Mendebaldeko Kaukasoko abrekak erlezaintzan aritu ohi dira. Ekialdeko Kaukasoko abrek gehienak amaitu gabeko gerra batean hil zituzten armada federalaren aurka.

Kaukasoan botere sobietarra sortu ondoren, abrekek eutsi egin zioten, batez ere Txetxenian. Txetxeniar abrekek martxinadak sortu zituzten 1920-21, 1929-31, 1931-1939 eta azkenak 1940-44 bitartean. Horren ondorioz, txetxeniarrak eta inguxetiarrak erbesteratu zituzten 1944an. Azken anti-sobietar abrek txeneiarra 1976ko martxoaren 28an hil zirten, 70 urte zituela[1].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Chechen international fund "Historical and cultural heritage of Chechens"» web.archive.org 2007-09-28 (Noiz kontsultatua: 2022-02-27).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]