Adolf Hitlerren heriotza

Adolf Hitler, Austrian jaiotako alemaniar politikaria, Alderdi Naziaren buruzagia, Alemaniako kantziler 1933tik 1945era eta Alemania naziko Führer ('Liderra') 1934tik 1945era, tiroz bere buruaz beste egin zuen 1945eko apirilaren 30ean, Berlingo bere Führerbunkerren. Eva Braunek, egun bateko emazteak, bere buruaz beste egin zuen berarekin zianuroa hartuz. Bere idatzizko eta hitzezko jarraibideen arabera, arratsalde hartan haien aztarnak eskaileretan gora eraman zituzten bunkerraren larrialdi-irteeratik, gasolinaz busti eta Reich Kantzilertzako lorategian su eman zuten bunkerraren kanpoaldean. ^[1] ^[2]

Sobietar artxiboetako erregistroek Hitlerren eta Braunen erretako gorpuzkia 1946ra arte hainbat lekuetan berreskuratu eta lurperatu zirela adierazten duten arren, eta 1970ean berriro atera eta erraustu egin zirela, oso zaila dela frogatu da, lekukoek deklaratu baitute ez zela berez gorpuzkik geratu erre ondoren, errautsak besterik ez. Gorpuak hainbat aldiz lurpetik atera eta lurperatu zituztela iradokitzea, Iosif Stalinen aginduz, Hitlerren heriotzari buruzko nahasmena sortzeko sobietar desinformazio kanpaina baten zati bezala hartzen da. ^[3]

Hitlerren heriotzaren kausari buruz, lekuko ez zen batek dio pozoiz bakarrik hil zela, baina bere buruaz beste egin eta berehala Hitlerren gorpua ikusi zuten lekukoek deklaratu zuten norberak eragindako tiro baten ondorioz hil zela, eta hori frogatu da. Lokian tiro bat izan zela ezarri dela. Otto Günsche, Hitlerren laguntzaile pertsonalak, bi gorpuak maneiatu zituenak, deklaratu zuen Braunenak erretako almendra usain handia zuela –zianuroagatiko intoxikazioaren adierazle–. Hitlerren gorpuan ez zegoen halako usainik, bolbora usaina baitzuen. ^[3] Lorategiko lurzorutik bahetutako hortz-hondarrak Hitlerren hortz-erregistroekin parekatu ziren 1945ean. ^[3] ^[4] Historialari garaikideek kontakizun alternatiboak arbuiatu dituzte sobietarren propaganda izateagatik edo begietako lekukoen deskribapen apur bat desberdinak adiskidetzeko konpromiso saiakera izateagatik.

Hitlerren heriotzaren berria 1945eko maiatzaren 1ean jakinarazi zioten Alemaniari, gertatu eta biharamunean. ^[5] Arrazoi politikoengatik, Sobietar Batasunak Hitlerren heriotzari buruzko hainbat konspirazio teoria aurkeztu zituen. ^[6] ^[7] Gerra ondorengo urteetan ez zegoela hilda, ihes egin zuela eta Mendebaldeko aliatu ohiek babesten ari zirela esan zuten. ^[6] ^[3]