Adriana Ocampo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Adriana Ocampo

Bizitza
JaiotzaBarranquilla, 1955eko urtarrilaren 5a (69 urte)
Herrialdea Kolonbia
Hezkuntza
HeziketaCalifornia State University, Los Angeles (en) Itzuli
California State University (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakastronomoa
Enplegatzailea(k)Jet Propulsion Laboratory
Jasotako sariak

Adriana C. Ocampo Uria (Barranquilla, 1955eko urtarrilaren 5a) kolonbiar geologo planetario eta NASAren zientzia-programaren zuzendaria da. Ocampo eta lankideak izan ziren satelite bidezko irudien bidez errauts-eraztun bat identifikatzen lehenak, Chicxuluben kraterraren azaleko inpresio bakarra.[1] Ikerketa horrek asko lagundu zuen krater hori ulertzen.[1] Ondoren, Ocampok gutxienez zazpi ikerketa-espedizio zuzendu zituen Chicxuluben.[2][3][4] Gainera, 1996an, Ocampo eta bere kideek Aorounga krater-katea aurkitu zuten Txaden.[5][6] Talka-krater berrien bila jarraitzen du, eta, bere taldearekin, Calitik (Kolonbia) hurbil egon zitekeen krater baten berri eman zuen.[7] Asteroide bat izendatu da bere izenarekin, espazioko esplorazioan egindako ekarpenen aitorpen gisa.

Hezkuntza eta lehen urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adriana C. Ocampo 1955eko urtarrilaren 5ean jaio zen Barranquillan, Kolonbian.[8] Ama Teresa Uría Ocampo da, eta aita Víctor Alberto Ocampo.[9] Familia Buenos Airesera (Argentina) joan zen bizitzera, eta, gero, Pasadenara (Kalifornia) joan zen 1970ean, 14 urte zituela, eta han fisika eta kalkulua ikasi zituen.[9] Bigarren hezkuntzako eskolan, Ocampo "Erreakziorako Propultsioaren Laborategia"ren (JPL, ingelesezko siglengatik) 509 tropan sartu zen.[10][11] 1973an, Bigarren Hezkuntzan zegoela, udako lan bat egin zuen Erreakziorako Propultsioaren Laborategian eta bertan, Viking espazio-ontziak bidalitako irudiak aztertu zituen[12]. 1980an, Ocampok AEBko herritartasuna lortu zituen[12].

Ingeniaritza aeroespazialeko goi-mailako hezkuntza hasi zuen Pasadena City Collegen, JPLk babestutako programa batean parte hartzen zuen bitartean.[9] Ocampo gero Kaliforniako Estatuko Unibertsitatera aldatu zen, eta han bere espezialitatea aldatu zuen. 1983an,Ocampok bere B.S. lizentziatura irabazi zue Geologian Kaliforniako Estatuko Unibertsitatean, Los Angelesen, Erreakziorako Propultsioaren Laborategian lanean ari zela. 1983an, graduatu ondoren, denbora osoko lana onartu zuen Erreakziorako Propultsioaren Laborategian, zientzialari ikertzaile gisa.[9] Hark bere M.S. Planetarioko Geologian lizentziaduna (Kaliforniako Estatuko Unibertsitatea, Northridge, 1997) eta bere Ph.D. Amsterdamgo Vrije Universiteit delakoan, Herbehereetan, amaitu zuen.[13]

Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ocampo planeta-zientzian hasi zen lanean, lehenik, Erreakziorako Propultsioaren Laborategian (JPL, ingelesezko siglen arabera), boluntario bezala udan. Handik denbora batera, unibertsitateko langilea bezala, NASAk planeta-zientziari buruz egindako hainbat proiektutan lan egin du, besteak beste, Juno zunda espaziala, Horizontes Nueva del Reero-REASTIROren misioa eta. NASAk Europako Espazio Agentziako Artizarrarekin lankidetzan aritzeko ardura duen zientzialaria ere bada.

NASAko Nuevos Horizontes programaren zuzendari gisa esan du datorren hamarkadan mundu berriak esploratzeko aukera zabalduko dela zibilizazioarentzat.[14]

Sariak eta ohoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1992an, Los Angelesko Emakumezko Mexikar Batzordeak , zientziako urteko emakume gisa izendatu zuen Ocampo. 1996an Emakumeen Sarirako Kontseilu aholku-emailea eta 1997an Txikano Federazioaren Zientzia eta Teknologia Saria jaso zituen. 2022ko martxoan, Ocampo saria eman zioten Latin America Lifetime Awards sarietarako zeremonia birtualean, zientzialari gisa legatutako inspiratzaileari esker.[15][16][17]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b Ponsford, Matthew. «The buried secrets of the deadliest location on Earth» www.bbc.com.
  2. ↑ «More Evidence Points to Impact as Dinosaur Killer» NASA/JPL.
  3. ↑ «Profiles of Women at JPL: Adriana Ocampo» www.jpl.nasa.gov.
  4. ↑ AINSWORTH, DIANE. (20 de marzo de 1998). «Dinosaur demise theory strengthened by findings» Universe Jet Propulsion Laboratory.
  5. ↑ In Search of Crater Chains. NASA Science 15 de mayo de 2006.
  6. ↑ «IAU Minor Planet Center» www.minorplanetcenter.net.
  7. ↑ Gómez, J.; Ocampo, A.; Vajda, V.; García, J. A.; Lindh, A.; Scherstén, A.; Pitzsch, A.; Page, L. et al.. (March 2017). «Pliocene Impact Crater Discovered in Colombia: Geological, Geophysical, and Seismic Evidences» LPI (1964): 2466. Bibcode: 2017LPI....48.2466G..
  8. ↑ «Historia y biografía de Adriana Ocampo» Historia y biografía de 23 de septiembre de 2018.
  9. ↑ a b c d «Ocampo, Adriana C.: 1955—: Planetary Geologist | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com.
  10. ↑ «JPL Troop 509 - La Canada Flintridge, CA» www.jpltroop509.org.
  11. ↑ «Adriana Ocampo | Scientist» NASA Solar System Exploration.
  12. ↑ a b (Ingelesez) «JPL Troop 509 - La Canada Flintridge, CA» www.jpltroop509.org (Noiz kontsultatua: 2024-01-05).
  13. ↑ Impact of large asteroid impact on life on earth. VU University Amsterdam 25 de marzo de 2013.
  14. ↑ Mediavilla, Daniel. (27 de abril de 2018). “En unos meses nuestra civilización va a descubrir un nuevo mundo”. ISSN 1134-6582..
  15. ↑ ESPECIAL: LATIN AMERICA LIFETIME AWARDS 2022 | Lifetime Latinoamérica. .
  16. ↑ Espectador, El. (2022-03-04). «ELESPECTADOR.COM» ELESPECTADOR.COM.
  17. ↑ de 2022, 7 de Marzo. «Adriana Ocampo, la científica colombiana que ganó importante premio internacional por su trabajo en la Nasa» infobae.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Adriana_Ocampo&oldid=9541299"(e)tik eskuratuta