Andrée Butillard

Andrée Butillard
Bizitza
Jaiotza	Uchizy, 1881eko abuztuaren 29a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Parisko 16. barrutia, 1955eko uztailaren 20a (73 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa
Irakaslea(k)	Marie-Louise Rochebillard
Jarduerak
Jarduerak	sindikalista eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko zalduna (1948) ;
Kidetza	Q3550280

Andrée Butillard (Uchizy, Saona eta Loira, 1881eko abuztuaren 29a - Paris, 1955eko uztailaren 21a) emakume kristauen sindikatuen sortzailea da, gizarte-langile lanbidearen sustatzailea eta gizarte-zerbitzuko eskola baten sortzailea. Gizarte Zerbitzuko Nazioarteko Batasun Katolikoaren eta Emakumeen Batasun Zibiko eta Sozialaren (UFCS) sortzailea eta Elkarte Nazional Interfederalaren (UNIOPS) sortzaileetako bat.

Biografia

Borgoinako lur-jabe baten alaba da Andrée, eta bederatzi seme-alabako familia katoliko batetik dator. Horietatik sei haurtzaroan hil ziren. Hamalau urterekin umezurtz geratu zen, eta Lyonen bizi den ahizpa zaharrenak hezi zuen. Châlons-sur-Saôneko barnetegi dominikarrean sartu zuten, gero Dames-de-Nazarethen, Lyonen.^[1]

Gizarte-apostolutzarako esnatzea

Barnetegian Aimée Novo (1874- 1968) ezagutu zuen eta adiskide egin ziren. Heriotzak bakarrik apurtuko duen lankidetza hasi zuten. Emakumeen gizarte-ekintzan diharduten emakume-talde erlijioso bateko kideak ziren, Notre-Afrikar Institutukoak, Antonin Eymieu (1861-1933) aita jesuitaren zuzendaritzapean. 1901ean, emakumeentzako ikastaroak egin zituzten Lyongo Fakultate Katolikoan, eta Marie-Louise Rochebillarden hitzaldietan parte hartu zuen . Hark 1899an, auzoko ikastaro profesionalak eta emakume katolikoen bi sindikatu katoliko (merkataritzako langileak eta fabrikako langileak) sortu zituen.[1] Sindikatuen prestakuntzaren esparruan jardutea erabaki zuten.

Bere ibilbide militantearen eta sindikalismoaren hastapenak

1908ko udaberrian, Aimée Novo eta Andrée Butillard Parisa joan ziren militanteen bizitzari ekitera. Hainbat sektoreri eragiten die aldi berean. Berehala jarri ziren harremanetan Parisko zirkulu sozial-katolikoekin. Madeleine Daniélouk (1880-1956) laguntza proposatu zien. Azken horiek gizarte-etxeen mugimendua sustatzen duen Ama Mercédès Le Fer de La Motten inguruko harremanen zirkuluaren zati bat dira, eta han sartu ziren. Madeleine Daniélouk, ikasten ari ziren neska gazteentzat zituen geletan hartzen dute ostatu. Oudinot rue n, Paris VIIan. Henri Lorin buru duen 1902ko Gizarte-katolikoen Ikasketen Batasunean ere badaude. Ondoren, André Soulange-Bodin (1861-1925) Plaisanceko Notre-Dame-du-Travail parrokoaren laguntzarekin, Parisko XIV. barrutian kokatu ziren, non Léonie Chaptaleko bizilagunak ziren.^[2]

Emakumezkoen lehen sindikatua

Andrée Butillardek eta Aimée Novok 1909an sortu zuten etxeko langileen lehen sindikatua: orratzaren sindikatua, rue Vercingétorixen. 1910etik aurrera, Charles Viennet eta Jean Lerolle (1873-1962) gizarte-katolikoen ekimenez, Andrée eta Aimée etxeko emakumeen lan-baldintzak hobetzeari buruzko urteroko biltzarretara eta Frantziako Aste Sozialetara joan ziren. 1910etik 1914ra, Andrée Butillardek eta Aimée Novok etxeko lanari buruzko hitzaldiak antolatu zituzten. Albert de Mun diputatu katolikoaren ekintza babestu zuten, honek gai honi buruzko lege-proiektu bat aurkeztu zuen 1909an, eta 1910etik 1913ra lau kongresu antolatu zituen etxeko langileen gutxieneko soldatari buruzko lege-proiektua aztertzeko. Oraingoan, Vercingétorix kaleko sindikatuko aktibistek buru-belarri parte hartzen dute lege-proiektuko eztabaidetan, eta arlo horretan benetako esperientzia garatzen dute. Emakumeen lana babesteko legea 1915eko uztailaren 10ean onartu zen.

Frantziako Emakumeen Sindikatu Profesionalen Federazioaren sorrera

1916an, Andrée Butillardek eta Aimée Novok sortutako sindikatua Gomboust impasse izeneko hiru emakume sindikatuekin batu zen : langileena, lantegiko beharginena eta etxeko beharginena, 1910ean sortua, Cenakuluko Damen ekimenez. Sindikatu horiek Andréek biltzen ditu Frantziako Emakume Sindikatu Profesionalen Elkargoen Federazioan. Federazio horren egoitza Paris Boulevard des Capucinesen dago, eta 1918an egin zuen lehen biltzarra. Antolaketa berri horrek Frantziako Emakumeen Sindikatu Profesionalen Federazioa sortu zuen. Lanbide eta sindikatu prestakuntza da Federazioaren kezka handienetako bat. Frantziako Langile Kristauen Konfederazioarekin (CFTC) elkartu zen 1919an. Prestakuntza hobetzeko ikasketa-zirkuluak hilero biltzen dira eskualdeko elkartearen lokalean. Elkargoek enplegu bulego bat irekitzen dute, zerbitzu aktiboenetako bat dena, eta, gainera, sindikatuen errekrutatzea errazten duena. Sindikatu horiek oso kide gutxi biltzen dituzte benetan eraginkorrak izateko. Emaitzak nahiko meheak dira, baina ikusgarritasun handiagoa ematen diote emakumezkoen sindikalismo kristauari. Botere publikoek haiengana jotzen dute langileen iritzia eta bizi-baldintzak ezagutzeko.^[3]

Aldi berean, 1920ko hamarkadan, Frantziako Giden sorrerari buruzko interesa agertu zuen.

Gizarte Eskola Normalaren sorrera eta garapena

Andrée Butillardek eta Aimée Novok 1911n Gizarte Eskola Arrunta (ENS) sortu zuten. Gizarte elkarte horrek bi helburu ditu: sindikalisten eta gizarte laguntzaileen formakuntza.^[4] Lehen sindikatuek, 1913ko abuztuan, astebete eman zuten Uchizyn Butillardtarren jabetzan trebatzeko. 1915etik aurrera, urtero prestakuntza-saio bat egiten da Uchizyn. ENSa hainbat ekimenen nebulosa bat zen, elkarte egituratu bat baino gehiago. Esparru horretan, Andrée Butillard Frantziako Giden sorrerarekin lotuta dago. 1919 eta 1932 artean, ENSek, batez ere, emakume langile klasetik etorritako militanteak, CFTCko lehen sindikatuak diren sindikalistak, baina baita ere, Andrée Butillarden hitzetan, klase burgesetik etorriak, "beren denbora libreko emakume libreak" sortzen ditu, "gizarte karreretan" engaiatzen ahal direnak, industrialarien emazte eta alabak, adibiderik argiena Georgette Desisnardsena da.^[5] Enpresa sustatzaile horiek langile-elitea aurkitu eta prestatu behar dute ekintza sindikalaren oinarrian.

Ekintza sozialean parte hartzen duen ENSaren lehen sustatzailea Madeleine Carsignol izango da, Lioniako emakumezko sindikatuen aktibista aktiboa.^[6] Bizitza profesionalean (joskintzako langilea) konprometitua, sindikalista, Maria Bardot-ek bere prestakuntza osatzen du ENSren ikastaroei jarraituz.^[7] Marie-Louise Danguy-ren kasua ere bada, Parisko Batasuneko bankuan lan egiten baitu.Anne-Marie de Demandolx-Dedonsek, berriz, aita Antonin Eymieu ezagutu zuen Marseillan, Notre-Dame du Travail hirugarren ordenan sartu eta Parisera igo zen Andréren laguntzaile izateko. Sindikalistak burgesiako gazteak baino ugariagoak dira, batez ere 1930eko hamarkadaren hasieran eta erdialdera arte.

1932tik 1939ra, ENS gizarte-zerbitzuko eskola katoliko bihurtzen da pixkanaka, eta Rollet 1928tik 1932ra zuzendaria da. Hélène Naegelen da zuzendaria 1932tik 1962ra. Hala, 1932ko dekretu baten bidez sortutako gizarte-laguntzailearen diploma egiten laguntzen du Andréek. 1932an, eskola 70era aldatu zen, Rennes karrikan (Pariseko 7. barrutia). Hurrengo urteetan bi lokal izanen ditu: Blanche doktorearen kalea (Parisko 16. barrutia), egoitza soziala eta Rennes kalea, non ikastaroak ematen diren. 1923aren hasieran, Andrée Butillardek Gizarte Laguntzaileen Batasuna (UAS) sortu zuen, ENSeko ikasle ohiak eta eragin medikorik gabeko gizarte-zerbitzu batera jotzen duten profesional guztiak biltzeko. Elkarte horrek ez du joera konfesionalik erakusten.^[8] Gizarte-lanaren ikuskera desberdin hori dela eta, ENS hasieratik dago Osasun eta Gizarte Zerbitzuen Batasun Katolikoaren aurka (UCSS). Elkarte profesional horrek indar katolikoak bakarrik biltzen ditu, 1923an María de Liron de Airolesek sortua.^[9] Andréek 1925ean Gizarte Zerbitzuko Nazioarteko Batasun Katolikoa (UCISS) sortzen parte hartu zuen.^[10] UCISSren babes-batzordean R.P. dago. jesuita Gaston Desbusquois, Herri Ekintzako zuzendaria, Eugène Duthoit, Frantziako Gizarte Asteetako lehendakaria.

Gizarte laguntzailearen lanbidearen sorrera

Erizaintzako eskoletako Hobekuntza Kontseilua eta Erizaintza eta Gizarte Zerbitzuetako Eskoletako Hobekuntza Kontseiluaren txostenak (1928-1938) ikasketa-programak garatzeko eta lanbideen inguruak zehazteko lekua da.^[11] Erizain bisitariaren lanbideak eztabaida ugari sortzen ditu. Kontseiluko kideek erizain-lanbidetik askatzea nahi zuten, eta eskubide osoko lanbide bat sortu nahi zuten: gizarte-laguntzailearena. Jaiotza horren etapetako bat Hobekuntza Kontseilua bi instantziatan haustea izan zen 1927an, eztabaida zalapartatsuen ondoren: erizaintzako eskoletarako kontseilu bat, gizarte-zerbitzuko eskoletarako beste bat. Andrée aktorea izan zen nahaste horretan. Horri esker, 1932an gizarte-laguntzailearen lanbidea sortu zen.

Gizarte-laguntzako lanbidearen inguruko gatazkak

1934an, Andrée Butillardek, Apolline de Gourletek, Egoitza Sozialeko eskolako zuzendariak, eta Ansartek audientzia eskatu zioten R.P. Pierre Lauras s.j.-ri. (1869-1936), UCSSko kontseilaria, gizarte-zerbitzuko eskola guztiak biltzen laguntzeko.^[12] Baiezkoa ematen du. Baina María de Lirón de Airolesek, bilera horren berri izan duenean, berehala lortu du partida. R.P. Ereinen ordez R.P. Michel Riquet s.j. (1898-1993). 1938an, otsaileko eta ekaineko dekretuen eta ministro-aginduen ondoren, gizarte-laguntzaile guztiek urte beteko osasun-ikasketak egin behar izan zituzten, hala nola erizainak, UASak, ENSaren buru zela, hierarkia katolikoari jarrera hartzea erabaki zuen, «gizarte huts»aren berezitasuna aitor zedin, eta, ondorioz, ekintza katolikoaren baitan antolaketa-neurriak har zitezen. UASek horri buruzko memoria bat idatzi du Mons. Stanisla Curadorentzat. Achille Liénart (1884-1973) kardinalak, Pierre Gerlier kardinalak (1880-1965), lagundu zion esku-hartze horri, eta, orduan, UCSSri lagundu zion. Baina horrek ez ditu zalantzan jartzen gizarte-laguntzailearen graduaziorako ikasketa berriak.

UFCSren helburua, 1925eko ekainaren 9ko estatutuetan zehaztutakoa, "Frantzian gizarte-ordena kristaua sustatzeko lan egin nahi duten pertsonak biltzea, doktrina katolikoaren arabera. Helburu horrekin, hainbat komunikabideren gizarte-hezkuntza garatu nahi dute, eta hautesleek eta hautagarritasunak emakumeari ematen dizkioten eskubide zibilak erabili". Emakumeen botoa defendatzen duten erakunde feministen aurka, UFCSk "familiako boto" bat lehenesten du, non "botoen kopurua familiaren tamainarekiko proportzionala baita".

UFCS bere egunkariaz jabetu da: La Femme dans la vie social. Andréek Ève Baudoinekin hartu du zuzendaritza. UFCS oso aktiboa da emakumeen eta familiaren defentsan. Izan ere, Andréek feminismoaren ikuspegi kristaua defendatu nahi du, prostituzioaren aurkako borrokatik hasi eta emakume ezkonduaren gaitasun zibila erabat aitortzeko borrokara arte, baita amak etxean duen laguntzaren aldeko kanpaina nazionaletik ere. 1932an, Amaren Liga sortu zuen etxean, eta amak etxetik kanpo egiten duen lanari buruzko talde-lanean parte hartu zuen. Liga hau nazioarteko bi biltzarren ekimenez sortu zen: El trabajo industrial de la madre eta La madre en el hogar (1933); La madre en el hogar, obrera del progreso humano (1937). 1941ean, Vichyren erregimenean, oporretako lehen familia-etxeak irekitzea lortu zuen. Sortu zituen elkarteak “feminismo berdinzalearen” eta “indibidualistaren” aurka daude.

Osasun eta Gizarte Erakunde Pribatuen Federazio arteko Batasun Nazionalaren sorrera

Andrée ENSen ikastaroak bermatzen dituzten gizarte-katoliko ugarietatik hurbil dago. Besteak beste, Charles Blondel (1897-1975) (estatu-kontseilaria, Maurice Blondel filosofoaren semea eta Henri Bazireren suhia) harekin elkartu da.^[13] 1945etik aurrera, astean zenbait aldiz, afari animatuetan parte hartzen du. Herri Mugimendu Errepublikanoko kideak (MRP) eta Osasun eta Gizarte Erakunde Pribatuen Federazio arteko Batasun Nazionalaren sortzaileak (Uniopps, 1947) Yolande Bonnet de Paillerets, Jacques Gubern de Vseraux, El.^[14] Andrée federazio honen ernaldiaren parte da, eta UCSSk lagundutako korronte katolikoaren aurkako korronte ekumenikoaren alde egiten du. UFCSk eginkizun garrantzitsua du Frantziako bizitza politikoan: lehen udal-zinegotzietako batzuk eratu ziren. XXI. mendean ere, UFCS lanean ari da emakumeek mundu politikoan leku garrantzitsuagoa har dezaten.

Ondorioa

Nortasuna zaila duen emakumea , Andrée Butillardek eragin handia izan du emakumeen gizarte-ekintzaz oso bestelako sektoreetan. Katoliko sendo baina ireki honek Elizaren hierarkiari aurre egin dio. Haren ibilbide zaila dinamismoari eta kontraesanen garrantziari lotuta dago. Ohikoa ez zenez, nabaritasunak erakarri zituen bere inguruan, eta horri esker lortu zituen bere helburuak. Ondo irudikatzen du hasierako "feminismo katolikoa".

Andrée Butillard-en argitalpenak

1942: La mujer al servicio del país, U.F.C.S., IrakasleaLyon
1945: Bizitza politikoa eta emakumeak, Sobietar Batasuna.
1952: Apostolado social, S.I.A.S.

Erreferentziak

↑ Henri Rollet, Andrée Butillard et le féminisme chrétien, Paris, Spes, 1960.
↑ Jean-Hugues, Simon-Michel, L’Abbé Soulange-Bodin et Notre-Dame-du-travail, maîtrise d’histoire, dir. par Jean-Marie Mayeur, université Paris-IV, 1988.
↑ Joceline Chabot, Les Débuts du syndicalisme féminin chrétien en France 1899-1944, Presses Universitaires de Lyon, 2003
↑ Henri Pascal, Monographie sur l’École normale sociale (1911-1969), multigraphié, 1982.
↑ Marguerite Perroy, Dans la lumière de Rerum novarum, Georgette des Isnards, Paris, Spes, Action populaire 1933
↑ Marguerite Perroy, La première élève de l’École normale sociale, Madeleine Carsignol, Paris, Spes, Action populaire 1927
↑ Marguerite Perroy, Une ouvrière apôtre sociale, Maria Bardot, Paris, Spes, Action populaire 1932.
↑ Évelyne Diebolt, "Unions relatives à la santé : Union des auxiliaires sociales (UAS)", p. 515-517, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané.
↑ Évelyne Diebolt, "Notice sur l’UCSS", p. 518-523, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané.
↑ Évelyne Diebolt, "Notice sur l’Uciss et l’Uniopss", p. 521-522, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané
↑ Archives du ministère de la Santé, bureau des infirmières (1925-1938).
↑ Roger-Henri Guerrand et Marie-Antoinette Rupp, Brève histoire du service social en France, 1896-1976,Toulouse, Privas, 1978
↑ Archives de l’UCSS. Archives privées de Charles Blondel entretien avec la famille de Charles Blondel.
↑ Évelyne Diebolt, "Historique et dynamique d’une association interfédérale : l’Uniopss 1947-1987", in Recherche sur les associations gestionnaires du secteur sanitaire et social, organisation et thèmes porteurs du mouvement fédératif, étude réalisée par l’Uniopss dans le cadre du Fonds national de développement de la vie associative (FNDVA), Paris, mai 1988, 133 pages.

Iturri nagusia: Thérèse Doneaud, Christian Guérn, Las mujeres actuan, el mundo variada: Historia de la Unión femeninoa zibica y social, Ciervo "Historia", 2005.

Bibliografia

Henri Rollet, Andrée Butillard eta feminismo kristaua, Paris, Ediciones Spes, 1960, 204 orrialde.
Marguerite Perroy, Una obrera apóstol social, Maria Bardot, Paris, Spes, Acción popular 1932.
Marguerite Perroy, La primera alumna de la Escuela Normal Social, Madeleine Carsignol, Paris, Spes, Acción Popular 1927
Marguerite Perroy, A la luz de Rerum novarum, Georgette des Isnards, Paris, Spes, Herri-ekintza 1933
Georges Hoog, "Historia del catolicismo social en Frantzia, 1871-1931", II. liburukia, "Rerum novarum" entziklikatik "Quadragesimo anno" entziklikara, Paris, Domat-Montchrestien, 1946
Henri Rollet, Katolikoen gizarte-ekintza Frantzian, 1870-1914, 2 liburuki, Paris, Desclée de Brouwer, 1958
Roger-Henri Guerrand eta Marie-Antoinette Rupp, Gizarte-zerbitzuaren historia laburra Frantzian, 1896-1976, Toulouse, Privas, 1978
Henri Pascal, Monografía sobre la Escuela Normal Social (1911-1969), multigrafiatua, 1982
Évelyne Diebolt, "Historia y dinámica de una asociación interfederal: Uniopss 1947-1987", in Investigación sobre las asociaciones gestión del sector sanitario y social, organización y temas portadores del movimiento federativo, Uniopss-ek Elkarteen Bizitza Garatzeko Funts Nazionalaren esparruan egindako azterlana (FNDVA), Paris, 1988ko maiatza, 133 orrialde.
▪ Hugues, Simon-Michel, L’Abbé Soulanger-Bodin eta Nos.-du-trabajo, historiako maisutza, zuz. por el IrakasleaMarie Mayeur, IV. Unibertsitatea, 1988.
Joceline Chabot, Emakumeen sindikalismo kristauaren hastapenak Frantzian 1899-1944, Presses Collège de Lyon, 2003
Évelyne Diebolt, Las mujeres en la acción sanitario, social y cultural, 1901-2001. Asociaciones ante las instituciones, Paris, Emakumeak eta Elkarteak, 2001
Évelyne Diebolt, "Unión sobre la salud: Unión de los auxiliar sociales (UAS) (515-517 or.)", Notice sur l’UCSS, 518-523 or., Notice sur l’Uciss et l’Uniopss, 521-522 or., Enciclopedia Catolicismo, atzo, bihar eta anuzzo.
Thérèse Doneaud, Christian Guérn, Las mujeres actuan, el mundo cambian, UFCSren historia argitaragabea, Paris, Cerf-en argitalpenak, 2005.
Thérèse Doneaud, “50 años de la vida de un movimiento de mujeres: la Unión femeninoa zibica y social”, in Elementos para la historia de la Educación popular, NEPren dokumentuak, no XXI, 1976.

Kanpo estekak

Datuak: Q2848932
Multimedia: Andrée Butillard / Q2848932

[1] Henri Rollet, Andrée Butillard et le féminisme chrétien, Paris, Spes, 1960.

[2] Jean-Hugues, Simon-Michel, L’Abbé Soulange-Bodin et Notre-Dame-du-travail, maîtrise d’histoire, dir. par Jean-Marie Mayeur, université Paris-IV, 1988.

[Chabot_2003-3] Joceline Chabot, Les Débuts du syndicalisme féminin chrétien en France 1899-1944, Presses Universitaires de Lyon, 2003

[4] Henri Pascal, Monographie sur l’École normale sociale (1911-1969), multigraphié, 1982.

[5] Marguerite Perroy, Dans la lumière de Rerum novarum, Georgette des Isnards, Paris, Spes, Action populaire 1933

[6] Marguerite Perroy, La première élève de l’École normale sociale, Madeleine Carsignol, Paris, Spes, Action populaire 1927

[7] Marguerite Perroy, Une ouvrière apôtre sociale, Maria Bardot, Paris, Spes, Action populaire 1932.

[8] Évelyne Diebolt, "Unions relatives à la santé : Union des auxiliaires sociales (UAS)", p. 515-517, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané.

[9] Évelyne Diebolt, "Notice sur l’UCSS", p. 518-523, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané.

[10] Évelyne Diebolt, "Notice sur l’Uciss et l’Uniopss", p. 521-522, Encyclopédie catholicisme hier, aujourd’hui, demain, Letouzet et Ané

[11] Archives du ministère de la Santé, bureau des infirmières (1925-1938).

[12] Roger-Henri Guerrand et Marie-Antoinette Rupp, Brève histoire du service social en France, 1896-1976,Toulouse, Privas, 1978

[13] Archives de l’UCSS. Archives privées de Charles Blondel entretien avec la famille de Charles Blondel.

[14] Évelyne Diebolt, "Historique et dynamique d’une association interfédérale : l’Uniopss 1947-1987", in Recherche sur les associations gestionnaires du secteur sanitaire et social, organisation et thèmes porteurs du mouvement fédératif, étude réalisée par l’Uniopss dans le cadre du Fonds national de développement de la vie associative (FNDVA), Paris, mai 1988, 133 pages.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]