Bal des Ardents

Wikipedia, Entziklopedia askea
Bal des Ardents, Froissart kroniken XV. mendeko miniatura batean irudikatua. Berryko Dukesak bere gona urdinak Frantziako Karlos VI.a doi-doi ikusgarri baten gainean eusten ditu, dantzariek beren jantzi sutsuak urratzen dituzten bitartean. Dantzari batek ardo biltegira salto egin du; goiko galerian, musikariek jotzen jarraitzen dute.

Bal des Ardents 1393ko urtarrilaren 28an Parisen egindako maskara dantza edo txaribari bat izan zen, non Karlos VI.a Frantziakoak dantza bat egin zuen Frantziako nobleziako bost kiderekin batera[1][2]. Lau dantzari su batean hil ziren, Luis Valoisekoak, Karlosen anaiak zeraman zuzi baten ondorioz. Karlosek eta beste dantzari batzuek bizirautea lortu zuten.

Dantza hau, aurreko udan erotzea izan zuen errege gaztea entretenitzea helburu zuten hainbat ekitalditako bat zen. Gertaera hark ahuldu egin zuen Karlosek gobernatzeko zuen gaitasunean zuen konfiantza; paristarrek gortearen gainbeheraren frogatzat hartu zuten gertaera hori, eta nobleziako kide boteretsuenen aurka matxinatzeko mehatxua egin zuten. Herriaren haserreak erregea eta Orleanseko bere anaia behartu zituen, kronikari garaikide batek erregizidio eta sorginkeria saiakera leporatu ziona, ekitaldiagatik barkamena eskatzera. Isabel Bavariakoak, Karlosen emazteak, dantza antolatu zuen konpainiako dama baten ezkontza berria ospatzeko. Adituek, txaribari tradizional bat izan zitekeela uste dute, Gizon Basatia bezala mozorrotutako dantzariekin. Ekitaldia idazle garaikideek kontatu zuten, hala nola, San Deniseko monjeak eta Jean Froissartek, garaiko kroniketan, eta XV. mendeko zenbait eskuizkribu ilustratutan, Antonio Borgoinakoaren Maisua bezalako margolariek ilustratu zuten.

Èrreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Tuchman, Barbara W. (Barbara Wertheim), 1912-1989.. (1978). A distant mirror : the calamitous 14th century. (1st trade ed. argitaraldia) Knopf ISBN 0-394-40026-7. PMC 3870107. (Noiz kontsultatua: 2020-08-09).
  2. Veenstra, Jan R., 1939-. (1998). Magic and divination at the courts of Burgundy and France : text and context of Laurens Pignon's Contre les devineurs (1411). Brill ISBN 90-04-10925-0. PMC 37675726. (Noiz kontsultatua: 2020-08-09).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]