Batabiar

Wikipedia, Entziklopedia askea
Erromatar Inperioko Germaniako muga K.o. 70. urtean.
Erromatar Inperioko Germaniako muga K.o. 70. urtean.

Batabiarrak[1], latinez batavi, herri germaniarra izan zen, eta gaur egungo Herbehereetan bizi zen. Jatorrian, herri katoen parte zen, eta Tazitok Rin ibaiko deltaren biztanle gisa aipatu zituen (Tazito, Historiae IV). Horren ondorioz, latinez Batavia izena eman zioten eskualde honi.

K.a. I. mendearen bigarren erditik K.o. III. mendera arte agertzen dira iturri idatzietan. Batabiar jatorriko soldaduez osatutako erromatar unitate militar batzuei ere ematen zaie izen hau. Batabiar soldaduak oso preziatuak izan ziren eta I. mendean, matxinada handi bat antolatu zuten Erromatar Inperioaren aurka.

Denbora batez, 1795 eta 1806 bitartean, Herbehereek Bataviako Errepublika izena hartu zuten. Indonesiako hiriburua den Jakartari ere, Batavia deitu zioten 1619 eta 1942 bitartean, Herbeheretarrek egindako kolonizazioaren baitan.

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tribuaren jatorrizko izena, badirudi batawjō hitzaren eratorpena izango zela ("uharte ona", honela osatuta: germanikoz bat - ona, bikaina- eta awjō -uhartea, urraren ondoan dagoen lurra) eta, eskualdeko emankortasunari egongo ziola erreferentzia; gaur egun ere, Herbehereetako "fruta-otarrea" (Betuwe) ezizenaz ezaguna da, bere emankortasuna dela eta.

Erreferentzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Izenaren forma hemendik hartuta: Casenave-Harigile, Junes. 2002. Latina-Euskara hiztegia. 42. or. [online bertsioa: https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/77389.pdf]. [ikusia: 2020-05-24]

Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]