Benjamín Carrillo Puerto
Benjamín Carrillo Puerto | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | 1893 |
Heriotza | 1924ko urtarrilaren 3a (30/31 urte) |
Jarduerak | |
Jarduerak | politikaria |
Benjamín Carrillo Puerto mexikar iraultzailea izan zen, 1893an Motul-en (Yucatán) jaio zen eta Mérida hirian hil zen, estatuko hiriburuan, 1924ko urtarrilaren 3an, Felipe, Wilfrido eta Edesio anaiekin batera fusilatu zutenean. Carrillo Puertoko gobernu sozialista bota zuen kolpe odoltsuaren ostean, 1923. urte amaieran.
Datu biografikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Oso gazte zela bere familiak Mexiko Hirira bidali zuen Chapultepec Unibertsitate Militarrean ikasteko asmoz, 1913an bigarren teniente titulua lortuz. Urte horretan Nayarit estatuan matxinoen aurkako kanpainan parte hartu zuen, eta gerran zauritu zuten. Armada federaleko bigarren kapitain mailara iritsi zen.
Geroago, Konstituzionalistekin elkartu zen, Lucio Blanco jeneralaren tropetan sartuz, eta bertan Estatu Nagusiaren parte izan zen.
Yucatanera itzuli zen eta bere anaia Feliperekin elkarlanean aritu zen Hego-ekialdeko Alderdi Sozialistaren sorreran. Alderdi horretako kide gisa bere estatuko tokiko diputatua izan zen eta gero diputatu federala. Alderdi horretako Erdiko Ligako idazkari nagusia izan zen. [1]
Dagoeneko bere anaiak Yucatanen gobernatzen zuen garaian, 1921eko hauteskundeen ostean, administrazio zereginetan kolaboratu zuen. Carrillo Puerto botere publikotik bota zuten Delahuertista izeneko matxinada gertatu zenean, bere anaiarekin batera joan zen estatutik ihes egiteko saiakeran, baina Holbox uhartean atxilotu zuten, Tiziminera itzuli zen lehenik, eta gero Meridara, beste hamabi lagunekin, bere hiru anaiak barne, denak Mérida hiriko panteoi zibilean fusilatu zituzten epaiketa militar oso sumario baten ostean, 1924ko urtarrilaren 3ko goizaldean. [2]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Bartra Armando, Suku'un Felipe. Felipe Carrillo Puerto y la revolución maya de Yucatán, 2020, Fondo de Cultura Económica, ISBN:978 607 16 7008 3
- ↑ «El carrillismo en Yucatán» Centenario de la Revolución Mexicana (Gobierno de México).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Del Río, Marcela. «Carrillo Puerto: una flor para tu sueño» Tragedia histórica en dos actos.
- Felipe Carrillo Puerto por Rosa Torre González