Gustav Mahler: berrikuspenen arteko aldeak
t r2.7.1) (robota Erantsia: yi:גוסטאוו מאהלער Aldatua: hy:Գուստավ Մալեր |
Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegiak egindako aldaketa. |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{ lurlanean }} |
|||
[[Fitxategi:Gustav Mahler 1909.jpg|250px|thumb|right|Gustav Mahler [[1909]]an]] |
[[Fitxategi:Gustav Mahler 1909.jpg|250px|thumb|right|Gustav Mahler [[1909]]an]] |
||
'''Gustav Mahler''' ([[Kaliště]], gaurko [[Txekia]], [[1860]]ko [[uztailaren 7]]a – [[Viena]], [[1911]]ko [[maiatzaren 18]]a) musikagile [[austria]]rra izan zen, [[Erromantizismo]] osteko garaikoa. |
'''Gustav Mahler''' ([[Kaliště]], gaurko [[Txekia]], [[1860]]ko [[uztailaren 7]]a – [[Viena]], [[1911]]ko [[maiatzaren 18]]a) musikagile [[austria]]rra izan zen, [[Erromantizismo]] osteko garaikoa. Orkestra zuzendaria ere izan zen. |
||
Lanik ezagunenak ''Lieder eines fahrenden Gesellen'' ("Bidaiariaren abestiak"), ''Kindertotenlieder'' ("Umeen heriotzezko abestiak") eta ''Das Lied von der Erde'' ("Lurraren abestia"). |
Lanik ezagunenak ''Lieder eines fahrenden Gesellen'' ("Bidaiariaren abestiak"), ''Kindertotenlieder'' ("Umeen heriotzezko abestiak") eta ''Das Lied von der Erde'' ("Lurraren abestia"). |
||
== |
== Bizitza == |
||
Vienako kontserbatorioan egin zituen ikasketak eta ondoren filosofia eta musikaren historia ikasi zuen unibertsitatean. [[Anton Bruckner]] ezagutu eta haren ikasle eta lagun izan zen. 1880an ''Das klagende Lied (Arrenkurazko kanta)'' [[kantata]] ondu zuen. Musika zuzendari gisa garrantzi handiko karguak izan zituen, [[Kassel]]en (1883), Pragan (1885) eta [[Leipzig]]en (1886). 1888an Budapesteko Operako zuzendaria izan zen, 1891n Hanburgokoa eta 1897an Vienako Operakoa eta Orkestra Sinfonikokoa. 1907. urtean ''Kindertotenlieder'' ''(Haur hildakoen kantuak)'' idatzi zituen, alaba hil berriaren oroimenez. Aldi batez Vienako postua utzi eta New Yorkeko Metropolitan Opera izenekoan zuzendari lanetan ibili zen arrakasta handiz. Bihotzeko gaixotasunak jota, Vienara itzuli eta han hil zen. |
|||
Aipatutakoez gainera, Mahler-en lan nagusiak dira, besteak beste: ''Lieder eins fahrenden Gesellen ''(1883-1885, ''Lagun ibiltari batentzako kantuak''), ''Des Knaben Wunderhorn ''(1892, 1895, 1905, ''Mutikoaren adar miragarria''), ''Das Lied von der Erde'', (1908, ''Lurraren Kantua''), bederatzi sinfonia (1888-1909) eta hamargarrena osatugabea (1910). |
|||
Mahler-ek erromantizismoaren joera desberdinak elkartu zituen. XIX. eta XX. mendeen arteko zubitzat jotzen da, [[Wagner]]-en eta [[Schönberg]]-en artekotzat, alegia, eta [[espresionismo]]aren atarian dago. XX. mendeko konposizio tekniken aitzindari ospetsua izan zen. Eragin handia izan zuen Arnold Schoenberg, [[Dmitry Shostakovich]] eta [[Benjamin Britten]]engan. |
|||
== Lanen zerrenda == |
|||
* 10 [[sinfonia]] idatzi zituen, azkena amaitu gabekoa. |
* 10 [[sinfonia]] idatzi zituen, azkena amaitu gabekoa. |
||
* ''Lieder'' edo abestiak: |
* ''Lieder'' edo abestiak: |
||
** ''Das klagende Lied'', [[1880]]. |
** ''Das klagende Lied'', [[1880]]. |
||
** ''Drei Lieder'', (1880). |
** ''Drei Lieder'', (1880). |
||
** ''Lieder und Gesänge]]'', [[1880]]–[[1890]]. |
** ''Lieder und Gesänge]]'', [[1880]]–[[1890]]. |
||
** ''Lieder eines fahrenden Gesellen'', ([[1883]]–[[1885]]). |
** ''Lieder eines fahrenden Gesellen'', ([[1883]]–[[1885]]). |
||
** ''Gesänge aus "Des Knaben Wunderhorn'', [[1888]]–[[1896]]. |
** ''Gesänge aus "Des Knaben Wunderhorn'', [[1888]]–[[1896]]. |
||
** ''Rückert Lieder'', [[1901]]–[[1902]]. |
** ''Rückert Lieder'', [[1901]]–[[1902]]. |
||
** ''Kindertotenlieder'', [[1901]]–[[1904]]. |
** ''Kindertotenlieder'', [[1901]]–[[1904]]. |
||
| 21. lerroa: | 29. lerroa: | ||
* [[Musika klasikoa]] |
* [[Musika klasikoa]] |
||
== Kanpo loturak == |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{commonskat}} |
|||
[[Kategoria:Austriako musikagileak|Mahler]] |
|||
| ⚫ | |||
{{DEFAULTSORT:Mahler, Gustav}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Musika klasikoa]] |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[als:Gustav Mahler]] |
[[als:Gustav Mahler]] |
||
| 42. lerroa: | 56. lerroa: | ||
[[da:Gustav Mahler]] |
[[da:Gustav Mahler]] |
||
[[de:Gustav Mahler]] |
[[de:Gustav Mahler]] |
||
[[diq:Gustav Mahler]] |
|||
[[el:Γκούσταβ Μάλερ]] |
[[el:Γκούσταβ Μάλερ]] |
||
[[en:Gustav Mahler]] |
[[en:Gustav Mahler]] |
||
| 56. lerroa: | 69. lerroa: | ||
[[hr:Gustav Mahler]] |
[[hr:Gustav Mahler]] |
||
[[hu:Gustav Mahler]] |
[[hu:Gustav Mahler]] |
||
[[hy:Գուստավ |
[[hy:Գուստավ Մահլեր]] |
||
[[id:Gustav Mahler]] |
[[id:Gustav Mahler]] |
||
[[is:Gustav Mahler]] |
[[is:Gustav Mahler]] |
||
| 68. lerroa: | 81. lerroa: | ||
[[lv:Gustavs Mālers]] |
[[lv:Gustavs Mālers]] |
||
[[ml:ഗുസ്താവ് മാലർ]] |
[[ml:ഗുസ്താവ് മാലർ]] |
||
[[ms:Gustav Mahler]] |
|||
[[nl:Gustav Mahler]] |
[[nl:Gustav Mahler]] |
||
[[nn:Gustav Mahler]] |
[[nn:Gustav Mahler]] |
||
| 95. lerroa: | 107. lerroa: | ||
[[vo:Gustav Mahler]] |
[[vo:Gustav Mahler]] |
||
[[war:Gustav Mahler]] |
[[war:Gustav Mahler]] |
||
[[yi:גוסטאוו מאהלער]] |
|||
[[zh:古斯塔夫·馬勒]] |
[[zh:古斯塔夫·馬勒]] |
||
[[zh-min-nan:Gustav Mahler]] |
|||
[[zh-yue:馬勒]] |
[[zh-yue:馬勒]] |
||
== Erreferentziak == |
|||
{{ lur | data=2011/12/26}} |
|||
00:46, 27 abendua 2011ko berrikusketa
Gustav Mahler (Kaliště, gaurko Txekia, 1860ko uztailaren 7a – Viena, 1911ko maiatzaren 18a) musikagile austriarra izan zen, Erromantizismo osteko garaikoa. Orkestra zuzendaria ere izan zen.
Lanik ezagunenak Lieder eines fahrenden Gesellen ("Bidaiariaren abestiak"), Kindertotenlieder ("Umeen heriotzezko abestiak") eta Das Lied von der Erde ("Lurraren abestia").
Bizitza
Vienako kontserbatorioan egin zituen ikasketak eta ondoren filosofia eta musikaren historia ikasi zuen unibertsitatean. Anton Bruckner ezagutu eta haren ikasle eta lagun izan zen. 1880an Das klagende Lied (Arrenkurazko kanta) kantata ondu zuen. Musika zuzendari gisa garrantzi handiko karguak izan zituen, Kasselen (1883), Pragan (1885) eta Leipzigen (1886). 1888an Budapesteko Operako zuzendaria izan zen, 1891n Hanburgokoa eta 1897an Vienako Operakoa eta Orkestra Sinfonikokoa. 1907. urtean Kindertotenlieder (Haur hildakoen kantuak) idatzi zituen, alaba hil berriaren oroimenez. Aldi batez Vienako postua utzi eta New Yorkeko Metropolitan Opera izenekoan zuzendari lanetan ibili zen arrakasta handiz. Bihotzeko gaixotasunak jota, Vienara itzuli eta han hil zen.
Aipatutakoez gainera, Mahler-en lan nagusiak dira, besteak beste: Lieder eins fahrenden Gesellen (1883-1885, Lagun ibiltari batentzako kantuak), Des Knaben Wunderhorn (1892, 1895, 1905, Mutikoaren adar miragarria), Das Lied von der Erde, (1908, Lurraren Kantua), bederatzi sinfonia (1888-1909) eta hamargarrena osatugabea (1910).
Mahler-ek erromantizismoaren joera desberdinak elkartu zituen. XIX. eta XX. mendeen arteko zubitzat jotzen da, Wagner-en eta Schönberg-en artekotzat, alegia, eta espresionismoaren atarian dago. XX. mendeko konposizio tekniken aitzindari ospetsua izan zen. Eragin handia izan zuen Arnold Schoenberg, Dmitry Shostakovich eta Benjamin Brittenengan.
Lanen zerrenda
- 10 sinfonia idatzi zituen, azkena amaitu gabekoa.
- Lieder edo abestiak:
Ikus, gainera
Kanpo loturak
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gustav Mahler  |
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.