1901
Itxura
| 1901. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
| Hamarkadak | 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa |
| Urteak | 1898 • 1899 • 1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1901 MCMI |
| Ab urbe condita | 2654 |
| Armeniar egutegia | 1350 ԹՎ ՌՅԾ |
| Bahá'í egutegia | 57 – 58 |
| Bengaliar egutegia | 1308 |
| Berber egutegia | 2851 |
| Egutegi budista | 2445 |
| Myanmarko egutegia | 1263 |
| Bizantziar egutegia | 7409 – 7410 |
| Koptoen egutegia | 1617 – 1618 |
| Etiopiar egutegia | 1893 – 1894 |
| Hebrear egutegia | 5661 – 5662 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1957 – 1958 |
| Shaka Samvat | 1823 – 1824 |
| Kali Yuga | 5002 – 5003 |
| Iraniar egutegia | 1279 – 1280 |
| Islamiar egutegia | 1318 – 1319 |
| Japoniar egutegia | Meiji 34 (明治34年) |
| Korear egutegia | 4234 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2444 |
| Holozeniar egutegia | 11901 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ? – "Euskal Lore Jokoak" kultur ekitaldiaren barruan, Unamunok hitzaldi ezaguna eman zuen, non tartean euskararen hileta duinenen alde egin baitzuen: “El vascuence no puede acomodarse a la vida moderna (...) Bilbao hablando vascuence es un contrasentido (...) El vascuence se extingue (...) Enterrémosle santamente”.
- Uztailaren 16a – Euskararen batasuna bultzatzeko batzarra egin zuten Hendaian.
- Irailaren 2a – Benito Franciak, Nafarroa Garaiko gobernadore zibilak euskararen aurkako zirkularra zabaldu zuen. Eskolan espainiera ez zen hizkuntza oro debekatuta zegoela zioen. Irakasleek haurrei euskaraz irakasten jarraitzen bazuten, erantzukizunak eskatuko zituela mehatxu egin zuen.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 21a – Feuersnot, Richard Straussen musika eta Ernst von Wolzogenen libretoa duen opera estreinatu zen Dresdengo Opera Antzokian.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 3a – Ngô Đình Diệm, Vietnamgo lehenengo presidentea (h. 1963).
- Urtarrilaren 4a – Antero González de Audikana, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1978).
- Urtarrilaren 8a – Nicomedes García Gómez, segoviar industrialaria (h. 1989).
- Urtarrilaren 11 – Kwon Ki-ok, Koreako eta Txinako lehen emakumezko hegazkinlaria (h. 1988).
- Urtarrilaren 12a – Kurt Jooss, alemaniar dantzari eta koreografoa (h. 1979).
- Urtarrilaren 13a – A. B. Guthrie Jr., estatubatuar idazlea (h. 1991).
- Urtarrilaren 13a – Carmen Prieto Rouco, galiziar idazle, poeta eta antzerkigilea (h. 1977).
- Urtarrilaren 14a – Alfred Tarski, poloniar matematikaria eta logikaria, semantika logikoaren sortzaileetako bat (h. 1983).
- Urtarrilaren 16a – Fulgencio Batista, Kubako presidente eta diktadorea (h. 1973).
- Urtarrilaren 16a – Laura Riding, estatubatuar idazle eta literatura kritikoa (h. 1991).
- Urtarrilaren 17a – Teodora Fracasso, Elia San Klementerena, italiar moja karmeldarra (h. 1927).
- Urtarrilaren 18a – Iris Marga, argentinar aktore eta vedettea (h. 1997).
- Urtarrilaren 20a – Louis Boyer, frantziar astronomoa (h. 1999).
- Urtarrilaren 21a - Clärenore Stinnes, alemaniar pilotua, automobilez munduari bira eman zion lehen emakumea (h. 1990).
- Urtarrilaren 21a – Ricardo Zamora, espainiar futbolaria (h. 1978).
- Urtarrilaren 24a – Mikhail Romm, sobietar zinemagilea (h. 1971).
- Urtarrilaren 25a – Carmelo Elordui, bizkaitar jesuita, txinerazko testu klasikoak itzuli zituena (h. 1989).
- Urtarrilaren 25a – Itzhak Stern, Oskar Schindlerren kontulari industriala izandako poloniar judua (h. 1969).
- Urtarrilaren 29a – Hirohito, Japoniako 124. enperadorea (h. 1989).
- Urtarrilaren 31 – Jimena Menéndez-Pidal, espainiar maistra eta pedagogoa, Colegio Estudio ikastetxearen sortzaileetako bat (h. 1990).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Clark Gable, estatubatuar aktorea, soinudun zinemako hastapenetako izar handienetakoa (h. 1960).
- Otsailaren 2a – Jascha Heifetz, lituaniar-estatubatuar biolin-jotzailea (h. 1987).
- Otsailaren 2a – Alberto Sartoris, italiar arkitektoa (h. 1998).
- Otsailaren 3a – Rosamond Lehmann, britainiar eleberrigilea (h. 1990).
- Otsailaren 3a – Ramón José Sender, espainiar idazlea (h. 1982).
- Otsailaren 8a – Juan Martínez Gutiérrez, Bilbon jaiotako Txiletar arkitektoa (h. 1976).
- Otsailaren 10a – Stella Adler, estatubatuar antzezle eta irakaslea (h. 1992).
- Otsailaren 10a – Karl Bouda, alemaniar euskalaria (h. 1979).
- Otsailaren 10a – Mariblanca Sabas Alomá, kubatar feminista, kazetaria eta poeta (h. 1983).
- Otsailaren 20a – Louis Kahn, estatubatuar arkitektoa (h. 1974).
- Otsailaren 20a – Muhammad Naguib, Egiptoko lehenengo presidentea (h. 1984).
- Otsailaren 25a – Zeppo Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1979).
- Otsailaren 27a – Marino Marini, italiar eskultorea (h. 1980).
- Otsailaren 27a – Gaspar Montes, gipuzkoar margolaria (h. 1999).
- Otsailaren 28a – Linus Pauling, estatubatuar kimikaria, 1954ko Kimikako Nobel Saria eta 1962ko Bakearen Nobel Saria (h. 1994).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 4a – Norah Borges, argentinar irudigilea eta arte-kritikaria (h. 1998).
- Martxoaren 6a – Naum Illitx Akhiezer, sobietar matematikaria (h. 1980).
- Martxoaren 11 – Paul Baize, frantziar pediatra eta astronomo zaletua (h. 1995).
- Martxoaren 12a – Martin Plaa, euskal tenislaria (h. 1978).
- Martxoaren 14a – Patxi Ganborena, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1982).
- Martxoaren 24a – Ub Iwerks, estatubatuar animatzaile, marrazkilari eta komikigilea (h. 1971).
- Martxoaren 25a – Ed Begley, estatubatuar aktorea (h. 1970).
- Martxoaren 27a – Carl Barks, estatubatuar marrazkilari eta animatzailea (h. 2000).
- Martxoaren 27a – Enrique Santos Discépolo, argentinar musikagile, musikari, antzerkigile eta zinemagilea (h. 1951).
- Martxoaren 27a – Eisaku Satō, Japoniako lehen ministroa eta 1974ko Bakearen Nobel Saria (h. 1975).
- Martxoaren 30a – Ali Razmara, Irango lehen ministroa (h. 1951).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 3a – Domingo Gutiérrez, bizkaitar txirrindularia.
- Apirilaren 3a – Eugenia Iriondo, gipuzkoar erraketista (h. 1983).
- Apirilaren 5a – Melvyn Douglas, estatubatuar aktorea (h. 1981).
- Apirilaren 8a – Macaria Iriarte, arabar ipuin eta kontakizun folklorikoen kontalaria (h. 1992).
- Apirilaren 8a – Jean Prouvé, frantziar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1984).
- Apirilaren 10a – Consuelo de Saint Exupéry, salvadortar-frantziar idazle eta artista (h. 1979).
- Apirilaren 13a – Jacques Lacan, frantziar psikiatra (h. 1981).
- Apirilaren 15a – René Pleven, Frantziako lehen ministroa (h. 1993).
- Apirilaren 16a – Lajos Dinnyés, Hungariako lehen ministroa (h. 1961).
- Apirilaren 17a – Jesus Larrañaga Txurruka, euskal herritar politikari eta sindikalista komunista (h. 1942).
- Apirilaren 20a – Michel Leiris, frantziar idazlea eta etnologoa (h. 1990).
- Apirilaren 25a – Juan Jose Irazusta, gipuzkoar idazlea (h. 2001).
- Apirilaren 29a – Paule Minck, frantziar idazle, kazetari eta hizlari sozialista, komunista eta feminista (j. 1839).
- Apirilaren 30a – Simon Kuznets, estatubatuar ekonomialari eta estatistikaria, 1971ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1985).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Berta Arocena de Martínez Márquez, kubatar kazetaria, sufragista eta aktibista feminista (h. 1956).
- Maiatzaren 1a – Mauricio Flores Kaperotxipi, gipuzkoar margolaria eta idazlea (h. 1997).
- Maiatzaren 7a – Gary Cooper, estatubatuar aktorea (h. 1961).
- Maiatzaren 7a – Raina Katsarova, bulgariar etnomusikologoa (h. 1984).
- Maiatzaren 11 – Domingo Iturrate, Fray Domingo del Santísimo Sacramento, bizkaitar apaiz trinitarioa (h. 1927).
- Maiatzaren 12a – Domingo Fernández Medrano, arabar arkeologoa (h. 1978).
- Maiatzaren 13a – Witold Pilecki, poloniar zalditeriako ofizial, inteligentzia agente eta erresistentziaren burua (h. 1948).
- Maiatzaren 15a – Dorothy Hansine Andersen, estatubatuar doktorea, fibrosi kistikoa identifikatu zuen lehen pertsona (h. 1963).
- Maiatzaren 15a – Xavier Herbert, australiar idazlea (h. 1984).
- Maiatzaren 15a – Luis Monti, italoargentinar futbolaria (h. 1983).
- Maiatzaren 18a – Henri Sauguet, frantziar musikagilea (h. 1989).
- Maiatzaren 18a – Vincent du Vigneaud, estatubatuar biokimikaria, 1955eko Kimikako Nobel Saria (h. 1978).
- Maiatzaren 20a – Max Euwe, nederlandar xake jokalaria eta FIDEko presidentea (h. 1981).
- Maiatzaren 20a – Jaime Noain, euskal toreatzailea (h. 1973).
- Maiatzaren 21a – Piarres Lafitte, lapurtar apaiza, idazlea, kazetaria eta euskalaria (h. 1985).
- Maiatzaren 21a – Suzanne Lilar, frantsesezko belgikar idazlea (h. 1992).
- Maiatzaren 23a – Edmund Rubbra, ingeles musikagilea (h. 1986).
- Maiatzaren 24a – Serafina Javierre, kataluniar liburuzain eta artxibozaina.
- Maiatzaren 25a – Jean Borthayre, zuberoar baritonoa (h. 1984).
- Maiatzaren 25a – Antônio de Alcântara Machado, brasildar literatura kritikoa eta idazlea, Brasilgo modernismoaren idazle garrantzitsuenetarikoa (h. 1935).
- Maiatzaren 26a – Petra Gandarias, bilbotar Emakume Abertzale Batzaren kidea eta euskara irakaslea (h. 1989).
- Maiatzaren 28a – Justo Mokoroa, gipuzkoar apaiza eta euskal idazlea (h. 1990).
- Maiatzaren 29a – Junzo Sakakura, japoniar arkitektoa (h. 1969).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 6a – Sukarno, Indonesiako aurreneko presidentea (h. 1970).
- Ekainaren 8a – Julio Larrakoetxea, bizkaitar diplomazialari eta idazlea (h. 1999).
- Ekainaren 10a – Frederick Loewe, austriar-estatubatuar musikagile eta abeslaria (h. 1988).
- Ekainaren 13a – Manuel Mari Apalategi, apaiz eta euskal idazlea (h. 1984).
- Ekainaren 13a – Tage Erlander, Suediako lehen ministroa (h. 1985).
- Ekainaren 13a – Jean Prévost, frantziar idazle, kazetari eta Frantziako Erresistentziaren kidea (h. 1944).
- Ekainaren 16a – Conrad Beck, suitzar musikagilea (h. 1989).
- Ekainaren 16a – Henri Lefebvre, frantziar filosofo eta soziologoa, Frantziako Alderdi Komunistako teorialari nagusia (h. 1991).
- Ekainaren 18a – Anastasia Nikolaevna Errusiakoa, Errusiako Dukesa Handia (h. 1918).
- Ekainaren 23a – Otto Heckmann, alemaniar astronomoa (h. 1983).
- Ekainaren 24a – Juan Antonio Ansaldo, gipuzkoar aristokrata eta militarra, Espainiako Armadako hegazkinlaria (h. 1958).
- Ekainaren 24a – Juan Urkizu, euskal herritar futbolaria (h. 1982).
- Ekainaren 26a – Juan David García Bacca, euskal venezuelar filosofo eta irakaslea (h. 1992).
- Ekainaren 26a – Suzy Vernon, frantziar aktorea (h. 1997).
- Ekainaren 30a – Pablo Rada, Espainiako Aireko Armadako nafar hegazkinlaria, Espainiako Gerra Zibilean Errepublikaren alde borrokatu zena (h. 1969).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Bingen Ametzaga, euskal idazle eta bizkaitar politikaria (h. 1969).
- Uztailaren 1a – Mary Calderone, estatubatuar sendagilea (h. 1998).
- Uztailaren 5a – Sergei Obraztsov, errusiar txotxongilo maisua (h. 1992).
- Uztailaren 7a – Vittorio De Sica, italiar zinema-zuzendari eta aktorea (h. 1974).
- Uztailaren 8a – Carmen Martínez Sancho, matematikako lehen doktorea eta katedraduna Espainiako bigarren hezkuntzan (h. 1995).
- Uztailaren 9a – Barbara Cartland, ingeles idazlea, 723 eleberri erromantikoren idazlea (h. 2000).
- Uztailaren 14a – Fermín Sanz-Orrio, nafar politikari falangista (h. 1998).
- Uztailaren 16a – Leon Shamroy, estatubatuar zinema argazkilaria (h. 1974).
- Uztailaren 19a – Eugene Avtsine Aveline, frantziar idazlea (h. 1992).
- Uztailaren 21a – Victor Leemans, flandriar politikaria, Europako Legebiltzarreko lehendakaria (h. 1971).
- Uztailaren 23a – Consuelo Herrera Menta, 109 urte eta 85 egun bizi izan zen Euskal Herritarra (h. 2010).
- Uztailaren 31 – Jean Dubuffet, frantziar margolaria, marrazkigilea eta idazlea (h. 1985).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Pancho Villa, filipinar boxeolaria, historiako borrokalari asiarrik onenetakotzat hartua (h. 1925).
- Abuztuaren 3a – Matias Sagardoy Allo, Espainiako militar nafarra (h. 1990).
- Abuztuaren 3a – Stefan Wyszyński, poloniar kardinala (h. 1981).
- Abuztuaren 4a – Louis Armstrong, estatubatuar jazz musikaria, munduko garrantzitsuenetarikoa (h. 1971).
- Abuztuaren 4a – Domingo Unanue, euskal arkitektoa (h. 1985).
- Abuztuaren 5a – Claude Autant-Lara, frantziar zinemagilea (h. 2000).
- Abuztuaren 8a – Nina Berberova, errusiar-estatubatuar idazlea (h. 1993).
- Abuztuaren 8a – Ernest Orlando Lawrence, estatubatuar fisikaria, 1939ko Fisikako Nobel Saria (h. 1958).
- Abuztuaren 11 – Filomena Matute Merino, 108 urte, 11 hilabete eta 5 egun bizi izan zen Euskal Herritarra (h. 2010).
- Abuztuaren 13a – Maria del Carme Nicolau Massó, kataluniar idazle, kazetari eta itzultzailea (h. 1990).
- Abuztuaren 14a – Mercedes Comaposada, espainiar aktibista, Mujeres Libres erakundearen sortzaileetakoa (h. 1994).
- Abuztuaren 18a – Jean Guitton, frantziar filosofo, idazle eta pentsalaria (h. 1999).
- Abuztuaren 20a – Salvatore Quasimodo, italiar olerkaria eta itzultzailea, 1959ko Literaturako Nobel Saria (h. 1968).
- Abuztuaren 21a – Edward Thomas Copson, britainiar matematikaria (h. 1980).
- Abuztuaren 25a – José Luis del Valle, bizkaitar abokatua, Atlético de Madrideko presidente izandakoa (h. 1983).
- Abuztuaren 26a – Jan de Quay, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1985).
- Abuztuaren 27a – Jean Etxeberri, lapurtar errugbilaria (h. 1982).
- Abuztuaren 29a – Michel Olzomendi, Euskal Herrian jaiotako artzapezpikua (h. 1977).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 5a – Angel Castresana Guinea, bizkaitar oftalmologoa.
- Irailaren 5a – Mario Scelba, Italiako lehen ministroa eta Europako Parlamentuko presidentea (h. 1991).
- Irailaren 8a – Hendrik Verwoerd, Hegoafrikako lehen ministroa, apartheid sistemaren sortzaile eta bultzatzailetzat hartua (h. 1966).
- Irailaren 12a – Tomas Garbizu, gipuzkoar organojole, txistulari eta musika-konpositorea (h. 1989).
- Irailaren 12a – Ramón Serrano Súñer, espainiar politikari frankista (h. 2003).
- Irailaren 13a – Francisca García Torres, 112 urte eta 165 egun bizi izan zen eta Nafarroan bizi izandako Jaéndarra, Euskal Herrian bizi izan den pertsonarik zaharrena (h. 2014).
- Irailaren 14a – Andrei Andreievitx Vlasov, sobietar jenerala (h. 1946).
- Irailaren 18a – Juan Madariaga Astigarraga, bizkaitar arkitektoa (h. 1995).
- Irailaren 19a – Ludwig von Bertalanffi, austriar biologo eta epistemologoa (h. 1972).
- Irailaren 20a – Ants Ilus, Estoniako Independentzia Gerran borrokatu zuen azken soldadua (h. 2006).
- Irailaren 21a – Georg Rasch, daniar estatistikaria (h. 1980).
- Irailaren 22a – Charles Brenton Huggins, kanadar-estatubatuar medikua, 1966ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1997).
- Irailaren 23a – Jaroslav Seifert, txekiar poeta eta kazetaria, 1984ko Literaturako Nobel Saria (h. 1986).
- Irailaren 25a – Robert Bresson, frantziar zinemagilea (h. 1999).
- Irailaren 26a – George Raft, estatubatuar dantzari eta aktorea (h. 1980).
- Irailaren 28a – Ed Sullivan, estatubatuar ikuskizun eta kirol kazetaria, telebista aurkeztea eta egunkarietako zutabegilea (h. 1974).
- Irailaren 29a – Enrico Fermi, italiar fisikaria, lehen erreaktore nuklearraren garatzailea eta 1938ko Fisikako Nobel Saria (h. 1954).
- Irailaren 29a – Lanza del Vasto, italiar-frantziar pentsalari eta idazlea (h. 1981).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 2a – Alice Prin, Montparnasseko Kiki, frantziar modelo, gaueko-klubeko abeslari, aktore eta margolaria (h. 1953).
- Urriaren 5a – Rosario Olazabal, Emakume Abertzale Batzaren bizkaitar kidea eta maistra.
- Urriaren 7a – Souvanna Phouma, Laoseko Erresumako lehen ministroa (h. 1984).
- Urriaren 8a – Mark Lawrence Elwin Oliphant, australiar fisikaria (h. 2000).
- Urriaren 9a – Tomàs Garcés, kataluniar olerkari eta kazetaria (h. 1993).
- Urriaren 9a – Alberto Fermín Zubiria, Uruguaiko presidentea (h. 1971).
- Urriaren 10a – Alberto Giacometti, suitzar eskultore, margolari eta marrazlea (h. 1966).
- Urriaren 11 – Ángel Sagardía, euskal jatorriko espainiar musikologo, hizlari, musikagile eta piano-jotzailea (h. 1990).
- Urriaren 12a – Cristina Valls, mallorcar aktorea, XX. mendearen lehen erdiko Mallorcako antzerkiaren bultzatzaileetako bat (h. 1982).
- Urriaren 14a – Iñaki Olabeaga, euskal idazlea eta lasalletar fraidea (h. 1983).
- Urriaren 15a – Hermann J. Abs, alemaniar bankaria (h. 1994).
- Urriaren 15a – Manuel Vidal Hermosa, bizkaitar futbolari eta entrenatzailea (h. 1965).
- Urriaren 15a – Enrique Jardiel Poncela, espainiar idazlea (h. 1952).
- Urriaren 20a – Adelaide Hall, estatubatuar kantaria (h. 1993).
- Urriaren 21a – Margarete Buber-Neumann, alemaniar idazlea (h. 1989).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 2a – James Dunn, estatubatuar aktorea (h. 1967).
- Azaroaren 3a – Leopoldo III.a Belgikakoa, Belgikako laugarren erregea (h. 1983).
- Azaroaren 3a – André Malraux, frantziar idazle eta politikaria (h. 1976).
- Azaroaren 6a – Richard Ithamar Aaron, galestar filosofoa (h. 1987).
- Azaroaren 6a – Jean-Baptiste Urrutia, baxenafar apezpiku-misiolaria (h. 1979).
- Azaroaren 8a – Gheorghe Gheorghiu-Dej, errumaniar politikari komunista (h. 1965).
- Azaroaren 9a – Rhys Davies, ingelesez idatzi izan zuen galestar idazlea (h. 1978).
- Azaroaren 12a – Martin Lipuzkoa, nafar abesbatza-zuzendaria eta musikako irakaslea (h. 1984).
- Azaroaren 15a – Miguel Amilibia, euskal abokatu eta politikaria (h. 1982).
- Azaroaren 17a – Walter Hallstein, alemaniar politikari eta diplomazialaria, Europako Batzordeko lehenbiziko lehendakaria (h. 1982).
- Azaroaren 17a – Lee Strasberg, estatubatuar antzezle, zuzendari eta antzerkiko irakaslea (h. 1982).
- Azaroaren 18a – George Gallup, estatubatuar estatistikalaria (h. 1984).
- Azaroaren 20a – Juan Astigarribia, euskal herritar politikari komunista (h. 1989).
- Azaroaren 22a – Joaquín Rodrigo, espainiar musikagilea (h. 1999).
- Azaroaren 25a – Fernando Tambroni, Italiako lehen ministroa (h. 1963).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 2a – Raimundo Orsi, italo-argentinar futbolaria (h. 1986).
- Abenduaren 3a – Louis Ligetx, zuberoar koblakari eta idazlea (h. 1940).
- Abenduaren 5a – Walt Disney, estatubatuar zinema zuzendaria eta ekoizlea, The Walt Disney Companyren sortzailea (h. 1966).
- Abenduaren 5a – Werner Heisenberg, alemaniar fisikaria, 1932ko Fisikako Nobel Saria (h. 1976).
- Abenduaren 9a – Ödön von Horváth, alemanez idatzi zuen austriar-hungariar idazlea (h. 1938).
- Abenduaren 14a – Berthold Lubetkin, ingeles arkitektoa (h. 1990).
- Abenduaren 14a – Paulo Greziakoa, Greziako erregea (h. 1964).
- Abenduaren 16a – Margaret Mead, estatubatuar antropologoa eta feminista nabarmena (h. 1978).
- Abenduaren 19a – Oliver La Farge, estatubatuar antropologo eta idazlea (h. 1963).
- Abenduaren 20a – Robert J. Van de Graaff, estatubatuar fisikaria (h. 1967).
- Abenduaren 21a – Juan Antonio Zunzunegi, gaztelaniazko bizkaitar idazlea (h. 1982).
- Abenduaren 25a - Natividad Zaro, espainiar aktorea, gidoilaria, antzerkigilea, itzultzailea eta zinema ekoizlea (h. 1978).
- Abenduaren 27a – Marlene Dietrich, alemaniar aktore eta abeslaria (h. 1992).
- Abenduaren 28a – Cesáreo Sardui, bizkaitar txirrindulara (h. 1987).
- Abenduaren 31 – Karl-August Fagerholm, Finlandiako lehen ministroa (h. 1984).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatza – Karmelo Leizaola, euskal kimikari eta euskaltzalea (h. 1935).
- Abuztua – Alicia Cañas Zañartu, txiletar politikaria, Txileko historian hauteskundeen bitartez hautatutako lehen emakume alkatea (h. 2002).
- Eduardo Baeza, arabar mediku eta politikaria, FET y de las JONSeko buruzagia (h. 1981).
- Ignazio Orbegozo, Arria I.a, gipuzkoar aizkolaria.
- Suzanne Rose Elosu, baxenafar politikari eta medikua (h. 1980).
- Txomin Letamendi, bizkaitar musikaria, Euzko Gudarosteko ofiziala eta agente sekretu abertzalea (h. 1950).
- Amadou Hampâté Bâ, maliar idazle eta etnologoa (h. 1991).
- Balbina Gayo Gutiérrez, Bigarren Errepublikako maistra (h. 1936).
- Gertrudis Ríos Marín, espainiar maistra (h. 1936).
- Leandro Silván López-Almoguera, madrildar ingeniaria, Euskal Herriko zeramikan aditua (h. 1999).
- Maria Bassó, espainiar aktorea (h. 1992).
- Olga Fish, hungariar margolaria eta diseinatzailea (h. 1990).
- Rodney A. Gallop, Ingalaterrako diplomatikoa, euskal folklorearen ikertzailea (h. 1948).
- Konstantinos Kollias, Greziako lehen ministroa (h. 1998).
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 4a – Nikolaos Gyzis, greziar margolaria (j. 1842).
- Urtarrilaren 14a – Víctor Balaguer, kataluniar politikari liberal, kazetari eta idazle erromantikoa, Renaixença kultur mugimenduaren bultzatzaileetako bat (j. 1824).
- Urtarrilaren 14a – Charles Hermite, frantziar matematikaria (j. 1822).
- Urtarrilaren 15 – Sabino Goikoetxea, Argos, bizkaitar arkitektoa eta idazlea (j. 1826).
- Urtarrilaren 16a – Jules Barbier, frantziar poeta, antzerkigile eta libretista (j. 1825).
- Urtarrilaren 16a – Arnold Böcklin, suitzar margolari sinbolista (j. 1827).
- Urtarrilaren 19a – Albert de Broglie, Frantziako lehen ministroa (j. 1821).
- Urtarrilaren 20a – Zénobe Gramme, belgikar fisikaria (j. 1826).
- Urtarrilaren 21a – Elisha Gray, estatubatuar ingeniari elektrikoa, telefonoaren asmatzailea (j. 1835).
- Urtarrilaren 22a – Viktoria Erresuma Batukoa, Britainia Handiko eta Irlandako erregina (j. 1819).
- Urtarrilaren 25a – Prosper-Olivier Lissagaray, frantziar kazetari errepublikazale eta sozialista (j. 1838).
- Urtarrilaren 27a – Giuseppe Verdi, italiar musikaria (j. 1813).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 3a – Fukuzawa Yukichi, japoniar idazle, filosofo eta hezitzailea (j. 1835).
- Otsailaren 7a – Ana Betancourt, kubatar abertzalea eta emakumeen eskubideen bultzatzailea (j. 1832).
- Otsailaren 10a – Telemaco Signorini, italiar margolaria (j. 1835).
- Otsailaren 11 – Ramón de Campoamor, asturiar poeta (j. 1817).
- Otsailaren 11 – Milan I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (j. 1854).
- Otsailaren 14a – Pedro Pascual Gandarias, bizkaitar enpresaburua (j. 1843).
- Otsailaren 14a – Edward Stafford, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1819).
- Otsailaren 22a – Georges Francis Fitzgerald, irlandar fisikaria (j. 1851).
- Otsailaren 23a – Pierre Hariztoi, baxenafar historialaria (j. 1836).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 2a – Achille Zo, lapurtar margolaria (j. 1826).
- Martxoaren 4a – Fèlix Gras, Proventzako idazlea (j. 1844).
- Martxoaren 13a – Benjamin Harrison, Ameriketako Estatu 23. Batuetako Presidentea (j. 1833).
- Martxoaren 13a – Fernand Pelloutier, frantziar sindikalista sozialista libertario aktibista iraultzailea (j. 1867).
- Martxoaren 17a – Enrichetta Caracciolo, italiar idazle eta kazetaria (j. 1821).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – François-Marie Raoult, frantziar kimikari eta fisikaria (j. 1830).
- Apirilaren 16a – Henry Augustus Rowland, estatubatuar fisikaria (j. 1848).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 30a – Victor D'Hondt, belgikar jurista eta matematikaria, D'Hondt metodoaren asmatzailea (j. 1841).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – Pavlina Pajk, esloveniar idazlea (j. 1854).
- Ekainaren 13a – Leopoldo Alas "Clarín", espainiar idazlea (j. 1852).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 6a – Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst, Alemaniako kantzilerra (b. 1819).
- Uztailaren 7a – Johanna Spyri, suitzar idazlea (j. 1827).
- Uztailaren 12a – Federico Errázuriz, Txileko presidentea (j. 1850).
- Uztailaren 26a – Elisabeth Welhaven, norvegiar idazlea (j. 1815).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 6a – Karoline Rosing, groenlandiar emagin eta itzultzailea (j. 1842).
- Abuztuaren 10a – Charles Bernadou, euskal idazle eta politikaria (j. 1841).
- Abuztuaren 11 – Francesco Crispi, italiar politikaria (j. 1819).
- Abuztuaren 12a – Adolf Erik Nordenskiöld, suediar jatorriko finlandiar esploratzailea eta naturalista (j. 1832).
- Abuztuaren 27a – Cipriano Segundo Montesino, espainiar ingeniari eta politikaria (j. 1817).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 9a – Henri de Toulouse-Lautrec, frantziar margolaria (j. 1864).
- Irailaren 10a – Emanuella Carlbeck, suediar pedagoga, adimen-urritasunduen ikasleen irakaskuntzan aintzidaria (j. 1829).
- Irailaren 14a – William McKinley, Ameriketako Estatu Batuetako 25. Presidentea, eraila (j. 1843).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 24a – James McDougal Hart, Eskozian jaiotako estatubatuar margolaria, Hudson Ibaiaren Eskolako kidea (j. 1828).
- Urriaren 29a – Leon Czolgosz, William McKinley Ameriketako Estatu Batuetako presidentea tiroz hil zuen ekintzaile anarkista (j. 1873).
- Urriaren 29a – John Kemp Starley, ingeles asmatzaile eta industriala, bizikleta modernoaren egiletzat joa (j. 1854).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 22a – Germán Gamazo, espainiar abokatu eta politikaria, Gamazada izeneko matxinada sortarazi zuena (j. 1840).
- Azaroaren 22a – Aleksandr Kovalevski, errusiar biologoa eta enbriologoa (j. 1840).
- Azaroaren 25a – Josef Rheinberger, liechtensteindar musikagile eta organista (j. 1839).
- Azaroaren 27a – Antonio Gisbert, espainiar margolaria (j. 1834).
- Azaroaren 29a – Francisco Pi y Margall, Espainiako Lehen Errepublikako presidentea (j. 1824).
- Azaroaren 30a – Edward John Eyre, ingeles esploratzailea eta Britainia Handiaren kolonietako administratzailea (j. 1815).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 20a – Gustavo Cobreros, arabar militar eta kazetari karlista (j. 1838).
- Abenduaren 23a – Charles Abbadia-Ürrüstoi, baxenafar politikaria, Tolosa Okzitanian (j. 1821).
- Abenduaren 24a – Lev Ivanov, errusiar dantzari, koreografo eta ballet-maisua (j. 1834).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Manuel Frantzisko Lekuona Urtxalle, gipuzkoar pilotaria, bertsolaria, gitarra-jotzailea, artista, bohemioa eta plaza gizon ezaguna (j. 1828).
- Sabino Goikoetxea, Argos, bizkaitar arkitektoa eta idazlea (j. 1829).
- Elilla Bagge, alemaniar idazle, itzultzaile eta irakaslea (j. 1847).
- Hilary R. W. Johnson, Liberiako presidentea (j. 1837).
- Fisika: Wilhelm Conrad Roentgen
- Kimika: Jacobus Henricus van 't Hoff
- Literatura: Sully Prudhomme
- Medikuntza: Emil Adolf von Behring
- Bakea: Frédéric Passy
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Denbora unitateak | ||
|---|---|---|
|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
| ||